Ο Μ. Βέμπερ (1921) ανέφερε πως μπορούμε υπεραπλουστευμένα να θεωρήσουμε πως οι κοινωνικές τάξεις διαμορφώνονται σε συνάρτηση με την παραγωγή και κτήση αγαθών, ενώ οι ομάδες κοινωνικής θέσης ιεραρχούνται στην κοινωνία ανάλογα με την κατανάλωση αγαθών.
Κατά τον Μαρξ, οι κοινωνικές τάξεις στον καπιταλισμό διαμορφώνονται/συγκροτούνται βάσει των εξής κριτηρίων: α. Ιδιοκτησία ή όχι των μέσων παραγωγής, β. Διευθυντική θέση ή όχι στην παραγωγική διαδικασία, γ. παραγωγή ή όχι έμμεσης και άμεσης υπεραξίας, δ. ύψος μισθού. Έτσι, η αστική τάξη αποτελείται από τα άτομα εκείνα τα οποία είτε κατέχουν μέσα παραγωγής, είτε έχουν διευθυντική θέση στην παραγωγή (μάνατζερς κλπ), είτε το ύψος του μισθού και γενικά των εσόδων τους είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τον μέσον όρο της εποχής την οποία αναλύουμε. Αντιθέτως η εργατική τάξη αποτελείται από τα άτομα εκείνα τα οποία δεν κατέχουν μέσα παραγωγής, αντιστοίχως δεν έχουν διευθυντική θέση σε αυτά, το ύψος του μισθούς/εσόδων τους δεν απέχει πολύ από τον μέσο όρο της εποχής και παράγουν έμμεσα ή άμεσα υπεραξία.
Έτσι τα άτομα που συνιστούν την εργατική τάξη είναι υποχρεωμένα να πωλούν, ή κατά σύγχρονη αντίληψη να νοικιάζουν, την εργατική τους δύναμη, ή τέχνη, στους κατόχους των μέσων παραγωγής του κάθε συστήματος ή στους εκάστοτε διαχειριστές αυτού. Η παράλληλη ύπαρξη των κοινωνικών τάξεων με τις κοινωνικές θέσεις περιπλέκει την κοινωνική διαστρωμάτωση. Επιπλέον, οι κοινωνίες πλέον τείνουν να οργανώνονται κατά τάξεις περισσότερο και λιγότερο κατά κοινωνικές θέσεις. Επιπρόσθετα, ο Cole (1995) υποστήριξε πως δεν στηρίζονται όλες οι ελίτ σε ταξικές βάσεις.
