Ελισάβετ Μαραγκού (Β1)
Στις μέρες μας, οι πόλεμοι καταστρέφουν και το περιβάλλον εκτός από τις ψυχές μας. Έχουν πολλές επιπτώσεις στην γη μας και συμβάλουν κρίσιμα στην καταστροφή της. Επηρεάζουν όλες τις πτυχές της, είτε άμεσα είτε έμμεσα, και φέρνουν τον πλανήτη ένα βήμα πιο κοντά στο τέλος.
Η ρύπανση ξεκινάει πριν από τον ίδιο τον πόλεμο. Μόνο η εκπαίδευση για την χρήση στρατιωτικών οχημάτων και όπλων οδηγεί σε δραματική άνοδο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Δεν είναι μόνο αυτό όμως, καθώς η κατασκευή στρατιωτικών υποδομών επίσης μολύνει. Τεράστιες εκτάσεις γης και θάλασσας αλλοιώνονται και καταστρέφονται για να χτιστούν λειτουργικές εγκαταστάσεις, και αργότερα ρυπαίνονται από τα περισσευούμενα οικοδομικά υλικά και απόβλητα.
Η μάστιγα των βομβαρδισμών
Οι επιπτώσεις κορυφώνονται κατά την διάρκεια του ίδιου του πολέμου φυσικά. Από τότε που οι άνθρωποι κατάφεραν κάτι τόσο αξιόλογο όπως η αεροπορία, αποφάσισαν να το χρησιμοποιήσουν ως όπλο. Εδώ και έναν περίπου αιώνα οι ρίψεις βομβών από αεροπλάνα, πράξη γνωστή και ως βομβαρδισμοί, έχουν γίνει μάστιγα στον ανθρώπινο πληθυσμό. Πρόσφατα όμως ανακαλύφτηκαν και οι τραγικές συνέπειές τους στην γη μας.
Οι βομβαρδισμοί προξενούν εκτός από το θάνατο ανυπολόγιστων θυμάτων, την καταστροφή διάφορων υποδομών, που οδηγεί σε μεγάλες περιβαλλοντικές κρίσεις. Για παράδειγμα, οι βομβαρδισμοί εργοστασίων ή πετρελαιαγωγών προκαλούν τοξικές διαρροές που επηρεάζουν τόσο το περιβάλλον όσο και την υγεία των ανθρώπων. Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια πολέμων τα δάση, που αποτελούν πολύτιμη πηγή οξυγόνου και υγείας, συχνά βομβαρδίζονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη διάβρωση του εδάφους, και την αλλαγή του κλίματος, καθώς τα δάση συμβάλλουν σημαντικά στην σταθεροποίηση των θερμοκρασιών μιας περιοχής.
Οι χημικοί πόλεμοι και οι επιπτώσεις τους
Στις μέρες μας εκτεταμένη είναι η χρήση χημικών όπλων, που έχουν μακροχρόνιες επιπτώσεις στη φύση, δηλαδή τοξικά όπλα, για οικονομικούς λόγους κατά βάση. Αυτές οι χημικές ουσίες όμως επιφέρουν τα μεγαλύτερα προβλήματα στην γη μας, και κατ’ επέκτασιν και στο ανθρώπινο είδος.
Πρώτον, η χρήση διαφόρων ραδιενεργών ή χημικών όπλων και η ρίψη πολλαπλών ναρκών στο έδαφος το αφήνουν πίσω τους ακατάλληλο για καλλιέργεια και διαβίωση. Ατελείωτες εκτάσεις γης που θα μπορούσαν να αποδειχθούν εύφορες, κερδοφόρες, μέχρι και κατοικήσιμες μολύνονται. Έτσι προκύπτει η ελλειπτική καλλιέργεια και ο ελάχιστος κατοικήσιμος χώρος μιας περιοχής, με αποτέλεσμα την καταστροφή της οικονομίας και πολλών περιοχών. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς οι απάνθρωπες πράξεις και μάχες μας καταλήγουν να επηρεάζουν εμάς τους ίδιους.
Επιπλέον, οι χημικοί πόλεμοι καταστρέφουν και τις πηγές νερού. Πάρα πολλές τοξικές ουσίες ρίχνονται σε ποτάμια και λίμνες, καθιστώντας το νερό τους ακατάλληλο για κατανάλωση. Αυτή η μόλυνση του νερού οδηγεί έμμεσα και στην μόλυνση της γύρω περιοχής, καθώς οι πηγές ενός τόπου είναι στενά συνδεδεμένες με την τοπική χλωρίδα και πανίδα. Έτσι, όχι μόνο μολύνονται τα φυτά και τα ζώα της περιοχής αλλά και οι κοντινοί πληθυσμοί οδηγούνται σε υγειονομικές κρίσεις, όπως επιδημίες και πολύ συχνά θανάτους. Μία δεικτική υπόθεση είναι η χρήση χημικών όπλων στο Βιετνάμ που μόλυνε το νερό και το έδαφος για δεκαετίες, και οι επιπτώσεις δεν σταμάτησαν να εμφανίζονται μέχρι πριν μία δεκαετία περίπου.
Οι επιπτώσεις στην χλωρίδα και η πανίδα είναι καταστροφικές. Ανυπολόγιστες εκτάσεις γης και πράσινου έχουν διαβρωθεί ανεπανόρθωτα αφήνοντας πίσω τους μια αχανή έκταση. Ανυπολόγιστοι δασότοποι που υπήρχαν σπίτι σε διάφορα είδη φυτών αλλά και ζώων, έχουν κατεδαφιστεί εξαιτίας μαχών και σκληρών αντιπαραθέσεων. Έτσι, οδηγούμαστε στην δραματική αποδάσωση, και κυριότερα στην εξαφάνιση ειδών.
Σπάνια είδη ζώων συχνά υποφέρουν από την καταστροφή του οικοσυστήματός τους κατά την διάρκεια πολέμου. Ένα χαρακτηριστικό σύγχρονο παράδειγμα είναι οι επιπτώσεις στην πανίδα από τον πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Σε ακτές γύρω σε όλη την Μαύρη θάλασσα έχουν πρόσφατα βρεθεί αποβράσματα δελφινιών, που θεωρούνται είδος προς εξαφάνιση. Παρόλο που δεν έχει βρεθεί σίγουρη αιτία αυτού του φαινομένου, πολλοί πιστεύουν πως προκλήθηκε από βόμβες και πυρηνικά των αντίμαχων που κατέληξαν στην θάλασσα.
Αντιμετώπιση των συνεπειών των απάνθρωπων πράξεών μας. Δυστυχώς, βλέποντας τα όσα έχουν συμβεί, παρατηρούμε ότι ο πόλεμος δεν τελειώνει όταν σταματήσουν οι μάχες, αλλά οι συνέπειές του συνεχίζουν να επηρεάζουν το περιβάλλον για πολλά χρόνια. Σε έναν κόσμο όπου η κλιματική αλλαγή είναι ήδη μια μεγάλη απειλή, δεν έχουμε την πολυτέλεια να προσθέτουμε και τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι αναγκαία για το μέλλον μας. Χρειάζεται να πάρουμε την ευθύνη των πράξεών μας και να δράσουμε.
Το πιο σημαντικό βήμα για την προστασία του περιβάλλοντος είναι να αποτραπεί η χρήση όπλων και στρατηγικών που προκαλούν μεγάλες καταστροφές στη φύση. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω διεθνών συμφωνιών και νόμων που θα απαγορεύουν την καταστροφή του περιβάλλοντος σε καιρό πολέμου, με την χρήση πιο «καθαρών» μεθόδων πολέμου. Ένα πρόσφατο συμβάν που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα είναι πως η Βόρεια Κορέα, πριν λίγους μήνες, έριξε μπαλόνια με βιοδιασπώμενα σκουπίδια στην Νότια Κορέα ως εχθρική πράξη. Παρόλο που δεν θεωρείται μια τόσο «καθαρή» επιλογή, είναι μια λύση η οποία όχι μόνο δεν μολύνει το περιβάλλον, αλλά το ευνοεί κιόλας.
Ακόμη κι αν δεν καταφέρουμε να αποτρέψουμε όλες τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του πολέμου, υπάρχουν τρόποι να επουλώσουμε τις πληγές που έχει αφήσει πίσω του. Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος είναι η αποκατάσταση των κατεστραμμένων περιοχών. Αυτό σημαίνει ότι μετά το τέλος του πολέμου πρέπει να φυτευτούν ξανά δάση, να καθαριστούν οι πηγές νερού και να απομακρυνθούν τα επικίνδυνα απόβλητα που άφησαν πίσω τους οι μάχες. Αυτή η τακτική εφαρμόζεται σήμερα στο Βιετνάμ, με την βοήθεια διεθνών οργανισμών.
Τέλος, πρέπει να γίνει μεγαλύτερη ενημέρωση για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του πολέμου. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τις ανθρώπινες απώλειες που προκαλεί μια σύγκρουση, αλλά λίγοι αντιλαμβάνονται τη ζημιά που προκαλείται στη φύση. Αν τα κράτη και οι πολίτες ευαισθητοποιηθούν περισσότερο, τότε ίσως στο μέλλον να προσπαθήσουν να λύσουν τις διαφορές τους, αν όχι ειρηνικά, τουλάχιστον φιλικά στο περιβάλλον.
Ο πόλεμος δεν είναι μόνο μια τραγωδία για τους ανθρώπους, αλλά και για το περιβάλλον. Οι βομβαρδισμοί, οι πυρκαγιές, τα χημικά όπλα και η καταστροφή φυσικών πόρων αφήνουν πίσω τους έναν κόσμο πληγωμένο. Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις. Ο άνθρωπος έχει τη δύναμη να καταστρέψει τη φύση, αλλά έχει και τη δύναμη να την προστατεύσει.
Με διεθνή συνεργασία όλων των κρατών, αυστηρότερους νόμους, αποκατάσταση των καταστροφών και θέληση για ένα καλύτερο μέλλον, ίσως κάποτε καταφέρουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου η φύση δεν θα είναι το θύμα των πολεμικών μας συγκρούσεων.
