Νίκος Παπαδόπουλος
Η τηλεόραση έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Η ανάπτυξη της ήταν πολύ αργή σε σχέση με άλλες χώρες λόγω οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων της εποχής. Στη διάρκεια της χούντας χρησιμοποιήθηκε από το στρατό κυρίως ως μέσο προπαγάνδας και δευτερευόντως πληροφόρησης. Τα κανάλια ήταν κρατικά και μόνο δύο: η ΕΙΡΤ και το κανάλι των ενόπλων δυνάμεων, η ΥΕΝΕΔ.
Στην αρχή η χρήση της ήταν περιορισμένη και οι συσκευές τηλεόρασης ήταν σπάνιες. Υπήρχαν σε καφενεία και σε λίγα σπίτια, όπου οι άνθρωποι μαζεύονταν παρέες παρέες για να παρακολουθήσουν τα προγράμματα.
Πολλοί άνθρωποι την είδαν ως ένα θαύμα, ενώ άλλοι την έβλεπαν με φόβο. Αρχικά η τηλεόραση μετέδιδε κυρίως δελτία ειδήσεων και κάποια πολιτιστικά προγράμματα. Οι ελληνικές σειρές εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1970. Η αποστρατιωτικοποίηση της ΥΕΝΕΔ πραγματοποιήθηκε το 1982 και μετονομάστηκε σε ΕΡΤ2, ενώ η ΕΡΤ σε ΕΡΤ1.
Η τηλεόραση απέκτησε κυρίαρχο ρόλο στην ελληνική κοινωνία μετά την έλευση της ιδιωτικής τηλεόρασης το 1989. Τότε το τηλεοπτικό τοπίο άλλαξε σταδιακά φέρνοντας περισσότερα κανάλια και προγράμματα αυξάνοντας ταυτόχρονα και την επιρροή της. Το Mega ήταν ο πρώτος ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός που λειτούργησε στην Ελλάδα, εγκαινιάζοντας την εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης στη χώρα μας.
Η ποιότητα σταδιακά από τότε πέφτει, για την εξασφάλιση διαφημιστικών εσόδων. Οι ειδήσεις στρέφονται στη δραματοποίηση θεμάτων εθνικισμού και κοινωνικού αποκλεισμού. Επιλέγεται ο ρατσιστικός, συντηρητικός λόγος, με στόχο τις υψηλές τηλεθεάσεις. Ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο των ΜΜΕ οργιάζει.
Ελισάβετ Μαραγκού
Η τηλεόραση εκτός από μέσο ενημέρωσης αποτελεί και μέσο χειραγώγησης. Προβάλλει μη ρεαλιστικές καταστάσεις με αποτέλεσμα να προκαλεί στους θεατές μη επιτεύξιμες προσδοκίες και πλασματικές ανάγκες. Πολύ συχνά οι διαφημίσεις οδηγούν τους ανθρώπους στην επιθυμία αγοράς μη αναγκαίων αγαθών και κατ’ επέκταση στον υπερκαταναλωτισμό.
Παράλληλα ένας τρόπος χειραγώγησης είναι μέσω των ειδήσεων. Άλλοτε υπερφορτώνουν τα νέα με υπερβολικές πληροφορίες, με σκοπό να τρομοκρατήσουν τους θεατές και άλλες φορές παραλείπουν σημαντικά γεγονότα, ώστε να τους κρατήσουν σε άγνοια. Για τους λόγους αυτούς οφείλουμε να επεξεργαζόμαστε και να φιλτράρουμε όσα προβάλλονται στην τηλεόραση. Πρέπει να έχουμε αυτογνωσία και σιγουριά στις πεποιθήσεις μας, ώστε να μην επηρεαζόμαστε τόσο εύκολα. Αν αντιληφθούμε τη δύναμη που ασκεί η τηλεόραση στη ζωή μας και επιλέξουμε να αγνοήσουμε τα αρνητικά της, μπορεί άφοβα να λειτουργήσει θετικά. Με κριτικό μάτι θα είμαστε «πιο σωστοί» τηλεθεατές!
