Παρατηρούμε συχνά ότι περνώντας από μια πόλη, δεν προσέχουμε σχεδόν καθόλου την δόμησή της. Δεν μας ενδιαφέρουν η δομή, η κατασκευή των κτηρίων, γιατί μας φαίνονται όλα ίδια, χωρίς κάποια ιδιαίτερη λεπτομέρεια που να αξίζει την προσοχή μας. Ωστόσο, οφείλουμε να γνωρίζουμε την ιστορία της διαμόρφωσης της πόλης μας: το πώς χτίστηκε από το μηδέν και διατηρείται μέχρι και σήμερα.
Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, η πόλη αναπτυσσόταν σε δυο μέρη. Την ‘’Κάτω Έδεσσα’’,στην περιοχή του Λόγγου, η οποία καταστράφηκε και την ‘’Πάνω Έδεσσα’’ που βρισκόταν στην περιοχή του Βαροσίου. Η προϊσταμένη του τμήματος οικοδομικών αδειών της Διεύθυνσης της Πολεοδομίας επισημαίνει πως στα αρχικά σχέδια ο κύριος στόχος ήταν να δημιουργηθεί μια σωστά σχεδιασμένη πόλη. Συγκεκριμένα, αναφέρει: « Το σχέδιο της πόλης είχε σαν στόχο να δομηθεί μια πόλη, καλά σχεδιασμένη, με ευθύγραμμους δρόμους, να δημιουργηθούν κοινόχρηστοι χώροι και να επεκταθούν τα όρια της Έδεσσας με μια πιο οργανωμένη μορφή και όχι με τον άναρχο τρόπο που συναντούμε στο παλαιότερο τμήμα της με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της».
Το σημερινό κέντρο της Έδεσσας ήταν το πρώτο κομμάτι της γύρω από το οποίο ξεκίνησε να απλώνεται η υπόλοιπη πόλη. Έτσι, παρατηρούμε κιόλας ότι τα κτήρια που είναι χτισμένα σε εκείνο το μέρος είναι σχεδόν ασφυκτικά κοντά το ένα με το άλλο. Η προισταμένη της Πολεοδομίας αναφέρει: «Στο κέντρο της Έδεσσας οι δρόμοι έχουν μικρότερα πλάτη συνεπώς υπάρχουν μικρότερα πεζοδρόμια».
Βέβαια, έχουν γίνει και κάποιες μεγάλες και εξίσου σημαντικές επεκτάσεις.Με το σχέδιο πόλης του 1928 έγιναν και οι πρώτες επεκτάσεις. Αρχικά, η πρώτη και μεγαλύτερη ήταν η περιοχή του Μισσιρή και μετά ο πρώτος προσφυγικός συνοικισμός,που δημιουργήθηκε μετά την Μικρασιατική καταστροφή και που αναπτύσσεται γύρω από την ¨Κόκκινη Πλατεία¨ή πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης, από τον οποίο ελάχιστα κτήρια έχουν διατηρηθεί έως τώρα. Έπειτα,ακολούθησε ο δεύτερος συνοικισμός, ο οποίος αναπτύχθηκε γυρω από το τωρινό 4ο Δημοτικό σχολείο. Τέλος, το σχέδιο επεκτάθηκε και στην περιοχή της Σμαρέκας, για την οποία ισχύουν διαφορετικοί όροι δόμησης έτσι ώστε να χτιστούν σπίτια με μικρότερα ύψη σε σχέση με την υπόλοιπη πόλη.
-Στις σύγχρονες, λοιπόν, επεκτάσεις φαίνεται πως τηρούνται άλλοι όροι δόμησης.Γι΄αυτό τα οικόπεδα είναι πιο ευρύχωρα και οι δρόμοι πλατύτεροι;
-Πραγματικά, στις επεκτάσεις ισχύουν άλλοι όροι δόμησης. Τα κτήρια υποχωρούν σε σχέση με τον δρόμο, έτσι ώστε να υπάρχει το προκήπιο. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη νομοθεσία, οι περιοχές που εντάσσονται στο σχέδιο, οφείλουν να έχουν περισσότερο πράσινο χώρο ελεύθερο και αυτό συμβαίνει, γιατί η πρασιά είναι συνδεδεμένη με την καλύτερη ποιότητα ζωής, τον αερισμό των κτηρίων, τον ικανοποιητικό ακάλυπτο, τον φωτισμό.
Κατανοούμε, λοιπόν, ότι υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες στις οποίες μπορούμε να επικεντρωθούμε περιδιαβάζοντας στους δρόμους της πόλης μας, ώστε να καταλάβουμε καλύτερα την δομή των κτηρίων γύρω μας, την αρχή και τη συνέχεια του κόσμου που μας περιβάλλει.
