Θεοτοκονύμια

Συντάκτες: Παύλος, Κίμωνας

 

Το όνομα της Παναγίας συνοδεύεται από ένα πλήθος επιθέτων και προσωνυμιών που της έχουν αποδοθεί.

Η επωνυμία Παναγία (προσωνυμία από τον 3ο αιώνα, ως η αγιότερη από όλους τους αγίους), έχει καθιερωθεί ως η πιο συνηθισμένη επίκληση της Θεοτόκου.

Η Παναγία συχνά αναφέρεται με το πραγματικό της όνομα Μαρία, αλλά και ως Παρθένος Μαρία και Θεοτόκος.

Ιδιαίτερα γνωστά είναι επίσης τα επίθετα Μεγαλόχαρη, Κεχαριτωμένη, Φανερωμένη, Αγνή Παρθένα Δέσποινα, Βρεφοκρατούσα, Άχραντη Παρθένα, Αμόλυντος, Υψηλοτέρα, Παρηγορήτρια, Πλατυτέρα των Ουρανών.

panagia-paramithia-psifidoto-12

Τα προσωνύμια την Θεοτόκου προέρχονται από διάφορους λόγους και αιτίες

και αποτυπώνονται ποιητικά στο παρακάτω απόσπασμα από τη «Φλογέρα του Βασιλιά» του μεγάλου μας ποιητή Κωστή Παλαμά:

«….Κι’ απ’ όσα από τους τόπους σου κι’ από τα θάματά σου
κι’ απ’ όσα από τις χάρες σου πήρες ονόματα, όλα
σαν του μετώπου σου τη δόξα αχτιδοσταλασμένα,
μπάλσαμα σαν την όψη σου, βαθιά σαν τα πηγάδια
του ελέους και των οιχτιρμών, που είναι τα δυο σου μάτια,
παίρνω κι’ εγώ, ειν’ αρίφνητα και σου τα ξαναφέρνω,
σαν γκόρφια και σαν τάματα φλωροκαπνίζοντάς τα
κι’ αρχοντικά σμαλτώνοντας με τ’ άξια της ψυχής μου
και με της πίστης μου τ’ αγνά, Παντάνασσα, Ελεούσα,
Γλυκοφιλούσα, Ακάθιστη, Γιάτρισσα, Πονολύτρα,
Παραμυθιά, Περίβλεφτη, Πανάχραντη, Οδηγήτρα,
Αντιφωνήτρα, Τριχέρουσα, Βαγγελίστρα, Λαύρα,
Γοργοεπίκοη, Αθηναία, Ρωμαία, Φανερωμένη,
Πύργε χρυσοπλοκώτατε, λιοσταλασμένε Θρόνε!
Το ουράνιο τόξο ζώνη σου. Πιο διάπλατη, πιο πλούσια,
πλημμύρισες τον ουρανό, σημάδι εσύ πιο μέγα.
Φορείς τον ήλιο φόρεμα, σκαμνί σου το φεγγάρι
για ν’ ακουμπάς τα πόδια σου, και γύρο στα μαλλιά σου
στεφάνι δωδεκάστερο. Και δέρνουν τα πλευρά σου
φτερούγια σαν του σταυραϊτού, με κείνα για να τρέχεις
απ’ της παράδεισος το φως, στης κόλασης τη νύχτα».

Σχολιάστε