Η Νέδα

Η Νέδα είναι ποτάμι της Πελοποννήσου που βρίσκεται στα σύνορα των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας. Πηγάζει από το όρος Λυκαίο, ρέει προς τα δυτικά και εκβάλλει στο Ιόνιο πέλαγος, μεταξύ των ακτών της Κυπαρισσίας και της Ζαχάρως. Το μήκος της είναι 32 χιλιόμετρα. Ο ποταμός σε ένα μεγάλο τμήμα του διασχίζει χαράδρα με πολύ πλούσια βλάστηση. Κατά μήκος της πορείας του δημιουργούνται καταρράκτες. Ο μεγαλύτερος βρίσκεται κοντά στην Φιγαλεία και έχει ύψος περίπου 50 μέτρα.

Πήρε την ονομασία του από την νύμφη Νέδα. Ο ποταμός από την αρχαιότητα όριζε τα σύνορα της Ηλείας από την Μεσσηνία, όπως αναφέρει ο Παυσανίας. Κοντά στις όχθες του ποταμού βρισκόταν η αρχαία Φιγάλεια και ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα στις Βάσσες.

 Η Έρκυνα

Στην ελληνική μυθολογία η Έρκυνα ήταν Νύμφη μιας ομώνυμης πηγής στη Λιβαδειά της Βοιωτίας. Για την Έρκυνα, κόρη του Τροφωνίου, ιστορείται ότι ήταν συντρόφισσα της Περσεφόνης, κόρης της θεάς Δήμητρας, πριν από την απαγωγή της δεύτερης από τον Πλούτωνα. Οι δυο τους έπαιζαν μια ημέρα με μια χήνα κοντά στην πόλη, στο άλσος του Τροφωνίου. Το πτηνό τους ξέφυγε και πήγε να κρυφτεί μέσα σε μια σπηλιά κάτω από μία πέτρα. Η Περσεφόνη σήκωσε την πέτρα για να πιάσει τη χήνα, οπότε μία πηγή ξεπετάχτηκε από τη γη: η πηγή της Έρκυνας. Στα νερά της έρχονταν να λουστούν όλοι οι πιστοί που ζητούσαν χρησμό από το Μαντείο του Τροφωνίου, το οποίο βρισκόταν σε μικρή απόσταση.

Σήμερα, το όνομα αυτό φέρει ο μικρός ομώνυμος ποταμός, ο οποίος διασχίζει τη Λιβαδειά. Το ποτάμι αυτό εξασφάλισε για πολλά χρόνια την απαραίτητη ενέργεια για την ανάπτυξη της βιομηχανίας, της βιοτεχνίας και της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Σήμερα ο ποταμός Έρκυνα με τις πηγές της στην περιοχή της Κρύας προσδίδει στην πόλη της Λιβαδειάς μια ξεχωριστή φυσική ομορφιά.

Γιώργος Μπ. – Γιάννησ Στ. – Θάνος Σ.