ΜΠΙΛΑΝΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
ΑΦΟΡΜΗΣΗ: Η περίπτωση της Αγγελικής
Συμπλήρωση ερωτηματολογίου : ΕΔΩ
Εφηβεία πολυμεσική παρουσίαση με πλήθος αναφορών
Κείμενο
Εφηβεία (4596)
1.Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία αρχίζει με το τέλος της παιδικής ηλικίας και οδηγεί στην ενηλικίωση. Κατά τη διάρκειά της, συντελούνται βιολογικές, σωματικές και ψυχολογικές μεταβολές, που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τη στάση του εφήβου απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους, ενηλίκους και συνομηλίκους, καθώς και τις απόψεις και τις ιδέες του απέναντι σε αρχές και αξίες που επικρατούν στην κοινωνία, όπου ζει. Επίσης, η εφηβεία είναι μία περίοδος αναζήτησης ταυτότητας, ατομικότητας, προσωπικών επιλογών και στάσης ζωής. Όμως, σήμερα οι αναζητήσεις αυτές γίνονται όλο και πιο δύσκολες λόγω των κοινωνικών συνθηκών, καθώς η ρευστότητα της σημερινής οικογενειακής δομής δημιουργεί αντιφάσειςI και ασυνέχειες στον τρόπο με τον οποίο οι γονείς και τα παιδιά βιώνουν τους ρόλους τους.
2.Ο έφηβος έχει ανάγκη να του αναγνωρίζουν ελευθερία και αυτονομία. Χρειάζεται το δικό του χώρο, ο οποίος συμβολίζει την ατομικότητα και τη διαφορετικότητά του. Οι προσωπικές επιλογές στο ντύσιμο, η διευθέτηση του προσωπικού χώρου και χρόνου, η επιλογή των φίλων, του τρόπου διασκέδασης, της ελευθερίας λόγου και πράξεων, η ανάληψη ορισμένων ευθυνών και η αναγνώριση από τους γονείς των ικανοτήτων του είναι τα στοιχεία που συντελούν στην απόκτηση ξεχωριστής αυτόνομης ταυτότητας και συνθέτουν την αλλαγή της σχέσης του παιδιού με τους γονείς του.
3.Ασφαλώς, όπως ο έφηβος βρίσκεται σε φάση αναζήτησης ταυτότητας, έτσι και ο γονιός βρίσκεται σε φάση αναζήτησης του γονεϊκού του ρόλου. Καθώς έρχεται αντιμέτωπος με πρωτόγνωρες συμπεριφορές και νέες ανάγκες, πολλές φορές δυσκολεύεται να βάλει όρια.
4.Η ταυτότητα του εφήβου δομείται γύρω από δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την «ταυτότητα του φύλου», δηλαδή την αναγνώριση και την αποδοχή για τον εαυτό του των σωματικών, ψυχολογικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών που διακρίνουν το φύλο στο οποίο ανήκει βιολογικά. Ο δεύτερος άξονας αφορά την «κοινωνική ταυτότητα», δηλαδή τη διαμόρφωση της ιδεολογίας, των ηθικών αξιών, των κοινωνικών στάσεων και των επαγγελματικών επιλογών. Η κοινωνική ταυτότητα αναφέρεται στη θέση, στις ενέργειες και στη λειτουργία του ατόμου ως μέλους της κοινωνίας. Αν σκεφθούμε, λοιπόν, τη σημασία των παραπάνω «ταυτοτήτων», θα καταλάβουμε τους λόγους για τους οποίους η εφηβεία θεωρείται πολύ σημαντική περίοδος της ζωής του ανθρώπου.
5.Προς το τέλος της εφηβείας ο έφηβος, έχοντας πλέον επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του με τους γονείς και τ’ αδέλφια του, έχοντας δοκιμαστεί στις σχέσεις του (σχέσειςβαθιάς φιλίας, αντιπαλότητας, εχθρότητας, αγάπης) με τους συνομηλίκους του, έχοντας υιοθετήσει ηθικές αξίες και ιδεολογικά πρότυπα, αισθάνεται ικανός να ενεργεί ως μέλος της κοινωνίας των ενηλίκων.
Θ. Γιοβαζολιάς κ.α. (2011). Συνεργασία εκπαιδευτικών – οικογένειας, 27-28. Αθήνα: ΥΠΔΒΜΘ, Γ. Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης. ΙΔΕΚΕ (διασκευή).
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
| ταυτότητα η |
[1]:
1α. το σύνολο των στοιχείων που συνιστούν τη μοναδικότητα κάθε ατόμου, που επιτρέπουν να το αναγνωρίζουν ως τέτοιο και να μην το συγχέουν με κάποιο άλλο: Aναγνωρίστηκε η ~ του πτώματος
H ~ του δράστη παραμένει άγνωστη.
Iσχυρίζεται ότι είναι ο τάδε, αλλά δεν μπορεί να αποδείξει την ταυτότητά του. ||
(επέκτ.) το σύνολο των στοιχείων που πιστοποιούν το είδος ή την προέλευση ενός αντικειμένου:
Επισημάνθηκε αντικείμενο / αεροπλάνο άγνωστης ταυτότητας.
β. το σύνολο των ιδιαίτερων ψυχικών και πνευματικών χαρακτηριστικών ενός ατόμου ή μιας ομάδας:
H διατήρηση των παραδόσεων θα μας βοηθήσει να κρατήσουμε την εθνική μας ~.
H νέα γενιά αναζητάει την ταυτότητά της, τα στοιχεία που τη χαρακτηρίζουν και τη διαφοροποιούν ταυτόχρονα από κάθε άλλη. ||
Kρίση* ταυτότητας.
γ. (με αφηρ. ουσ.) απόλυτη ομοιότητα: ~ απόψεων / αντιλήψεων, σύμπτωση. ~ σκοπών. 2α1. (αστυνομική) ~, δελτίο ταυτότητας, δελτίο με τα στοιχεία και με τη φωτογραφία του κατόχου, που εκδίδει η αστυνομία για την αναγνώριση και την απόδειξη της ταυτότητας1α των πολιτών:
Mετά την ηλικία των δεκατεσσάρων ετών η έκδοση ταυτότητας είναι υποχρεωτική. Έλεγχος ταυτοτήτων. ||
Φοιτητική ~, που βεβαιώνει ότι ο κάτοχος είναι φοιτητής. || ~ μέλους, για μέλη συλλόγου, οργάνωσης, λέσχης κτλ. α2. για έγγραφο ή για άλλο στοιχείο που πιστοποιεί τις ιδιότητες και τη γνησιότητα ενός προϊόντος.
β. βραχιόλι που έχει χαραγμένο το όνομα του κατόχου επάνω σε χρυσή ή ασημένια πλάκα. || (για ζώα) περιλαίμιο ή δαχτυλίδι με τα στοιχεία του ζώου ή του πτηνού.
3α. (μαθημ.) ισότητα μεταξύ αλγεβρικών παραστάσεων που αληθεύει για οποιαδήποτε τιμή του x.
β. (λογ.) αρχή της ταυτότητας, σύμφωνα με την οποία κάθε έννοια είναι παντού και πάντοτε ίδια με τον εαυτό της.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
| ελευθερία: |
η απουσία περιορισμού, η ιδιότητα ή η κατάσταση εκείνου που δεν εμποδίζεται ή δε δεσμεύεται από κανέναν εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα:
Εσωτερική / εξωτερική ~. Aπόλυτη ~.
Tο αγαθό της ελευθερίας.
H ~ σκέψης / δράσης. ||
H ~ της βούλησης (ενός ατόμου), η ικανότητά του να αποφασίζει και να ενεργεί ανεξάρτητα από κάθε εξωτερικό ή εσωτερικό παράγοντα. ||
(ειδ.) ό,τι οι νόμοι επιτρέπουν να πράττει ή να μην πράττει κάποιος:
Aστικές / πολιτικές / ατομικές ελευθερίες. Θρησκευτική / προσωπική ~.
Οι ελευθερίες του ατόμου / του πολίτη. ~ λόγου. ~ του τύπου.
Aκαδημαϊκές* ελευθερίες. || (για κράτη, έθνη) η μη εξάρτηση από την εξουσία ή την κυριαρχία άλλου κράτους· λευτεριά.
ANT δουλεία, σκλαβιά: Εθνική ~. ~ ή θάνατος*. H ~ των λαών. || Tο δέντρο της Ελευθερίας. Tο άγαλμα της Ελευθερίας, στη Nέα Yόρκη.
[λόγ. < αρχ. ἐλευθερία]
| [Λεξικό Κριαρά] |
| ελευθερία η· ελευθεριά· ελευτερία· ελευτεριά· ’λευθερία· ’λευθεριά· λευτεριά. |
- 1) Ελευθερία:
- (Ερωφ. Δ´ 570), (Ζήν. Δ´ 60).
- 2) Απελευθέρωση δούλου:
- ο αφέντης να δώσει ελευθερίαν του σκλάβου του (Ασσίζ. 40017).
- 3) Απαλλαγή· λύτρωση, σωτηρία:
- στους πειρασμούς και παν κακόν είναι (ενν. η Παναγία) ελευθερία (Διακρούσ. 11710).
- 4) Ανεξαρτησία:
- λευτεριά τσ’ εξάς μου (Φορτουν. Γ´ 381).
- 5) Δικαίωμα, προνόμιο· παραχώρηση:
- ελευθερίες τους σκλάβους … εποίκεν (Μαχ. 50625· Τζάνε, Κρ. πόλ. 5456).
- 6) Κατοχή, κυριότητα:
- σπίτια, χωράφια, στάμενα να ’ναι στην λευτεριά του (Τζάνε, Κρ. πολ. 2228).
- 7) Γενναιοδωρία:
- να εχάρισε δύο μιλιούνια φλωρία, διά να δείξει την ελευτερίαν του χερίου του (Χρον. σουλτ. 1418).
- 8) Έλλειψη δισταγμού:
- τ’ άλλα σου, … κάλλη να μου χαρίσεις … με λευτεριά μεγάλη (Φαλιέρ., Ιστ. 618).
- 9) Ευκινησία:
- ώρες πασσάτες ήκανα με ελευτεριά μεγάλη (Στάθ. Γ´ 28).
[αρχ. ουσ. ελευθερία. Ο τ. ’λευθεριά στο Somav. Ο τ. ελευτερία και σήμ. κυπρ. και ποντ. Η λ. και ο τ. λευτεριά και σήμ.]
ΘΕΜΑΤΑ
Α1. Ποιες είναι οι αλλαγές, σύμφωνα με το κείμενο, που σηματοδοτούν το τέλος της εφηβείας; (60-80 λέξεις)
(μονάδες 15)
Α2. Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος (Ο έφηβος έχει…γονείς του) του κειμένου;
(μονάδες 10)
Β1. «Η εφηβεία είναι μία περίοδος αναζήτησης ταυτότητας και προσωπικών επιλογών».
Χρησιμοποιώντας την παραπάνω πρόταση, να δημιουργήσετε μία παράγραφο 40- 50 λέξεων.
(μονάδες 10)
Β2. Να δώσετε στο κείμενο έναν μεταφορικό/συνυποδηλωτικό τίτλο που να περιέχει τη λέξη «εφηβεία» ή παράγωγά της.
(μονάδες 15)
Γ. Σύμφωνα με το παραπάνω κείμενο, οι ποικίλες αναζητήσεις των εφήβων κατά την πορεία τους προς την ενηλικίωση γίνονται σήμερα όλο και πιο δύσκολες λόγω των κοινωνικών συνθηκών. 1.Ποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσει ένας σύγχρονος νέος κατά τις αναζητήσεις του
2.και ποια εφόδια, κατά τη γνώμη σας , πρέπει να διαθέτει για να τους αποτρέψει;
Να εκθέσετε τις απόψεις σας σχετικά με τα θέματα αυτά σε ένα κείμενο 350-400 λέξεων που πρόκειται να δημοσιευτεί στο σχολικό σας περιοδικό στο πλαίσιο ειδικού αφιερώματος στα προβλήματα των σύγχρονων νέων
[1] ΛΕΞΙΚΟ ΠΥΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Αφορμή: κατασκευή συννεφόλεξου
Συμπλήρωση ερωτηματολογίου εδώ
ΚΕΙΜΕΝΟ 2 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ
Παραινέσεις ενός πατέρα του καιρού μας
Αγαπημένο μου παιδί,
Ξαφνικά αντρώθηκες, στο σώμα, αν όχι ακόμα στο χαρακτήρα. Ψήλωσες, μέστωσες, η φυσιογνωμία σου στερεώθηκε κι είσαι γεμάτος από μια δύναμη καινούρια, που δεν ξέρεις τι να την κάμεις. Οι κινήσεις σου έχουνε χάρη και λυγεράδα, αλλά και μια σιγουριά που τους έλειπε πριν από λίγο καιρό, όταν ήσουν ακόμα ένας ντροπαλός, αδέξιος μαθητής που δεν κατάφερνε να βολέψει τα χέρια και τα πόδια του. Το πρόσωπο σου έφεξε και σοβάρεψε· η ματιά σου πήρε κάποιο βάθος. Σου συμβαίνει κάτι απίστευτο, που μοιάζει με θαύμα, σαν εκείνα τα μαγεμένα πρωινά, στις ακρογιαλιές του Αιγαίου, όπου νομίζει κανείς πως ο κόσμος, άδολος και ολόδροσος, ξαναρχίζει: κοντεύεις να γίνεις είκοσι χρονώ.
Παρατήρησες, άραγε, κι εσύ, ότι η σχέση μας άλλαξε, ανεπαίσθητα, τον τελευταίο καιρό; Θυμάσαι τους μεγάλους χειμωνιάτικους περιπάτους μας στον Υμηττό, στην Πεντέλη· τις καλοκαιρινές περιπλανήσεις μας στα νησιά· τις πολύωρες συντροφικές μας κουβέντες, τα ατέλειωτα ερωτήματά σου, που μου ξανάρχονται τώρα στο νου, ανακατωμένα με μια γεύση από θυμάρι, από αρμύρα, από τρελούς ανέμους. Ήθελες, αμέσως, να μάθεις το καθετί, κυρίως από μένα. Μονάχα οι δικές μου πληροφορίες ήταν έγκυρες, μονάχα οι δικές μου απόψεις σε απασχολούσαν τόσο πολύ. Διψούσες για τα λόγια μου, για την πείρα μου, για την υποθετική σοφία μου. Με ρωτούσες ολοένα για θέματα της ιστορίας ή της πολιτικής, για ιδεολογίες, για βιβλία και για τέχνη, για γνωστούς ανθρώπους, για πράγματα που είδα πριν γεννηθείς, για το μυστήριο της ζωής. Λαχταρούσες να σου πω τι είναι πνεύμα και τι είναι ύλη, τι είναι η γυναίκα και τι ο έρωτας, αν υπάρχει η Αλήθεια και ποιος ο λόγος που βρίσκεται ο άνθρωπος στη γη. Πάσχιζα να σου δώσω απαντήσεις καθαρές και τρόμαζα, αληθινά, με την ευθύνη μου, καθώς προσπαθούσα να υπερνικήσω μια τάση προς την αμφιβολία που με κατέχει, πάντα, εμπρός στα μεγάλα θέματα. Μα έπρεπε να λέω τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη· δεν είχες καμιά διάθεση να παραδεχτείς πνευματικούς ενδοιασμούς. Ίσια-ίσια, άρπαζες αμέσως ό,τι πήγαινα, κομπιάζοντας, να διατυπώσω, και υπερθεμάτιζες·1 έδινες στις διστακτικές μου γνώμες έναν τόνο χαρούμενης εφηβικής αδιαλλαξίας.
Τώρα, μου φαίνεται πως δεν έχεις πια το ίδιο κέφι να βρεθούμε μόνοι οι δυο μας και να τα πούμε με τις ώρες. Ίσως δεν το καλοσκέφτηκες ακόμα αλλά νομίζω πως, όταν δοθεί μια τέτοια ευκαιρία, τείνεις συχνά να βρεις μια πρόφαση για να την αποφύγεις. Το ύφος σου απέναντι μου έγινε, καθαρά και ξάστερα, κριτικό. Γυρεύεις τα όριά μου και, φυσικά, αρχίζει να τα ξεχωρίζεις. Με κρίνεις, με συγκρίνεις, με τοποθετείς, σιγά-σιγά, στη θέση που μου ταιριάζει. Ανακάλυψες κάτι που δεν το είχες φανταστεί· ότι υπάρχουν άνθρωποι καλύτεροι, σοφώτεροι, σπουδαιότεροι από μένα. Συζητάς ζωηρά τις γνώμες μου· συχνά τις αντικρούεις. Αμφισβητείς τις πληροφορίες που σου δίνω. Ναι, πράγματι, πολλά και ποικίλα είναι αυτά που δεν κατέχω. Μάλιστα, κάμποσα καινούρια της ζωής, της τέχνης ή και της επιστήμης ακόμα, προφταίνεις και τα αρπάζεις εσύ στον αέρα, με τη δροσερή διαίσθηση της γενεάς σου, προτού καταφέρω να τα συλλάβω εγώ.
Γιώργος Θεοτοκάς
«Πολιτικά κείμενα»
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1.Ποια διαφορά διακρίνει ο πατέρας στη στάση του γιου απέναντί του τώρα, που τελειώνει η εφηβεία του, σε σχέση με τη στάση που είχε στην αρχή της εφηβείας του; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας σε επιστολή (80-100 λέξεις) με στοιχεία του κειμένου.
2.Αν ήσασταν ο έφηβος που περιγράφεται στο κείμενο αναφοράς ποιες ερωτήσεις θα θέλατε να κάνετε στους (πραγματικούς ή φανταστικούς) γονείς σας; Γράφετε μια υποθετική επιστολή προς τους γονείς σας. (80-100 λέξεις).
