Ο Κάρολος Ντίκενς, το Πνεύμα των Χριστουγέννων κι ο «πραγματικός» Εμπενίζερ Σκρουτζ
Τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» για τον τσιγκούνη και άπληστο Σκρουτζ, λίγο-πολύ, όλοι μας τη γνωρίζουμε. Συνήθως τη φέρνουμε περισσότερο στο μυαλό μας τις γιορταστικές ημέρες, σαν αυτές που έρχονται κάθε χρόνο στο τέλος του Δεκεμβρίου.
Αλλά ας επανέλθουμε στη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» και στο πνεύμα των ημερών. Ποια είναι η ιστορία της νουβέλας και ποιος ο κεντρικός της ήρωας;
Στο έργο πρωταγωνιστεί ο Εμπενίζερ Σκρουτζ, ένας ηλικιωμένος άπληστος τσιγκούνης, που δεν νοιώθει συμπόνια για κανέναν από τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι τα χρήματα και θεωρεί πως οι άνθρωποι που είναι τριγύρω του υπάρχουν μόνο για να του προσφέρουν χρήματα. Επιπλέον, δεν του αρέσουν καθόλου τα Χριστούγεννα. Τα αντιπαθεί γιατί θεωρεί ότι δεν τον «συμφέρουν». Ο λόγος; του προσθέτουν ακόμη ένα χρόνο στην πλάτη χωρίς όμως να γίνεται πλουσιότερος. Είναι παραμονή Χριστουγέννων και ο Σκρουτζ δέχεται έναν απρόσκλητο επισκέπτη. Βλέπει το φάντασμα του νεκρού συνεργάτη του Τζέικομπ Μάρλεϊ (εδώ υπεισέρχεται η ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση και ιδιοσυγκρασία του Ντίκενς ο οποίος πίστευε στα φαντάσματα και στον υπνωτισμό). Ο Μάρλεϊ, άνθρωπος τσιγκούνης και μίζερος, όπως ο Σκρουτζ, όσο ζούσε, τον προειδοποιεί να αλλάξει χαρακτήρα για να μην καταλήξει όπως εκείνος. Στη συνέχεια, τον επισκέπτονται τα τρία φαντάσματα των Χριστουγέννων υποδεικνύοντας τα λάθη του. Με αυτόν τον τρόπο τον βοηθούν να αγγίξει τη μεταμέλεια. Μετά από αυτήν την εμπειρία, ο πρώην εκμεταλλευτής Σκρουτζ αλλάζει ριζικά τη συμπεριφορά του. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό καθώς, κάτω από την επίδραση του «πνεύματος των Χριστουγέννων», μετατρέπεται στον μεγαλύτερο ευεργέτη της πόλης και θεωρεί ότι τα Χριστούγεννα αξίζουν μόνον όταν έχουν γιορταστικό χαρακτήρα για όλους τους ανθρώπους.
Ο Κάρολος Ντίκενς υπήρξε από μικρός ένας παρατηρητής και μελετητής του χαρακτήρα των ανθρώπων και προικισμένος φυσιογνωμιστής. Τα συμπεράσματα από τις εμβριθείς παρατηρήσεις του τα μετέφερε μυθοπλαστικά στα γραπτά του. Σχεδόν όλοι οι ήρωές του υπήρξαν υπαρκτά πρόσωπα, έτσι εξηγείται η εξαιρετική ζωντάνια της αφήγησής του. Το ίδιο συνέβη και με τον κεντρικό ήρωα της Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας τον Εμπενίζερ Σκρουτζ.
Ευτυχώς για τον Σκρουτζ, αλλά και τους συνανθρώπους του, ο Ντίκενς θέλοντας να προσφέρει ένα ηθικό δίδαγμα και συγχρόνως να δώσει χαρμόσυνο τόνο στην ιστορία του «οδήγησε» τον ήρωά του Εμπενίζερ Σκρούτζ στη μετάνοια, στη μεταμέλεια, στη φιλανθρωπία και στην ανακάλυψη του πνεύματος των Χριστουγέννων.
Στην ιστορία μας ο Σκρουτζ δεν «ξαναείδε τα πνεύματα». Και όπως γράφει στον επίλογο της ιστορίας του ο Κάρολος Ντίκενς «από εκείνη την ημέρα, δεν υπήρχε άνθρωπος που να γιορτάζει καλύτερα τα Χριστούγεννα από τον Εμπενίζερ Σκρουτζ».
Αν το «Πνεύμα των Χριστουγέννων» έμπαινε σε όλους μας, όπως συνέβη στον ήρωα της ιστορίας του Ντίκενς, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κόσμος μας θα ήταν σίγουρα καλύτερος…
