ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

Τι είναι ο ρατσισμός; Ρατσισμός είναι η διαδικασία με την οποία τα συστήματα , οι πολιτικές, οι δράσεις και οι συμπεριφορές δημιουργούν άνισες ευκαιρίες και αποτελέσματα για τους ανθρώπους με βάση τη φυλή. Ο ρατσισμός είναι κάτι περισσότερο από απλή προκατάληψη στη σκέψη ή στην πράξη. Συμβαίνει όταν αυτή η προκατάληψη – είτε ατομική είτε θεσμική – συνοδεύεται από τη δύναμη να κάνει διακρίσεις, να καταπιέζει ή να περιορίζει τα δικαιώματα των άλλων.  Ο ρατσισμός, που ονομάζεται επίσης φυλετισμός, είναι η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι μπορούν να χωριστούν σε ξεχωριστές και αποκλειστικές βιολογικές οντότητες που ονομάζονται φυλές ,  ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση μεταξύ των κληρονομικών φυσικών χαρακτηριστικών και των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, της νοημοσύνης, της ηθικής και άλλων πολιτιστικών και συμπεριφορικών χαρακτηριστικών  και ότι ορισμένες φυλές είναι εκ φύσεως ανώτερες από άλλες. Ο ρατσισμός περιλαμβάνει όλους τους νόμους, τις πολιτικές, τις  ιδεολογίες και τα εμπόδια που εμποδίζουν τους ανθρώπους να βιώσουν δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και ισότητα λόγω της φυλετικής τους ταυτότητας. Μπορεί να έχει τη μορφή παρενόχλησης, κακοποίησης ή ταπείνωσης, βίας ή εκφοβιστικής  συμπεριφοράς. Ωστόσο, ο ρατσισμός υπάρχει επίσης σε συστήματα και θεσμούς που λειτουργούν με τρόπους που οδηγούν στην ανισότητα και την αδικία.

Ακολουθεί συνέντευξη μαθητών σχετική με το θέμα.

1. Ποια είναι η εθνική και θρησκευτική σας κληρονομιά; Έχετε μια ιστορία

σχετικά με κάποιον στην οικογένεια σας να αντιστέκεται στην αδικία;

1.1 Είμαι Ελληνίδα (λευκή ) και είμαι χριστιανή ορθόδοξη. Η μαμά μου βοηθάει μια

οικογένεια αλλοδαπών να εγκατασταθούν στην Ελλάδα εδώ και πολύ καιρό

από τότε που ήμουν στο δημοτικό νομίζω. Και τώρα είναι φίλη με τη μητέρα

της οικογένειας και συνεχίζει να τους βοηθάει δίνοντάς τους ρούχα. Δεν ξέρω

αν αυτό μετράει όμως, αν και τίποτα άλλο δεν μου έρχεται στο μυαλό.

1.2 Είμαι Ελληνίδα και είμαι ορθόδοξη χριστιανή. Δεν νομίζω ότι  έχω κάτι  για να περιγράψω.

1.3 Όλη μου η οικογένεια είναι ελληνική και χριστιανική ορθόδοξη και όχι δεν νομίζω ότι έχω.

2. Πότε  συνειδητοποιήσατε για πρώτη φορά ότι κάποιοι  άνθρωποι ήταν διαφορετικοί από εσάς ;

2.1 Στην πρώτη δημοτικού, όπου ένα μαύρο κορίτσι μεταφέρθηκε στην τάξη μου

και νομίζω ότι ήταν η πρώτη φορά που συναναστράφηκα με κάποιον με

διαφορετικό χρώμα δέρματος. Στην αρχή δεν ήξερα τι να κάνω, γιατί ήταν

πολύ ήσυχη. Αλλά αφού η δασκάλα μου ενθάρρυνε εμένα και άλλα παιδιά να

πάμε να της μιλήσουμε, πήρα την πρωτοβουλία και εγώ και κάποια παιδιά και έτσι

γίναμε φίλοι .

2.2 Ειλικρινά, ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό μέχρι που οι άνθρωποι στο σχολείο άρχισαν να λένε πράγματα όπως  «δείχνεις σαν τσιγγάνος» και « ρε μαλάκα». Ως παιδί, δεν είχα πολλούς ανθρώπους γύρω μου που είχαν άλλο χρώμα, οπότε δεν το σκεφτόμουν.

2.3 Μάλλον από το νηπιαγωγείο όταν έβλεπα παιδιά με διαφορετικό χρώμα αλλά

ποτέ δεν εξεπλάγην, το θεωρούσα πάντα φυσιολογικό.

 

3. Πότε  αντιληφθήκατε  για πρώτη φορά την έννοια του ρατσισμού;

3.1 Πιθανώς όταν παρατήρησα ότι οι άλλοι κοιτάζουν περίεργα τους ανθρώπους

από διαφορετικά μέρη. Πάντα μου άρεσε να παρατηρώ τους ανθρώπους και

παρατήρησα πως κάποιοι αντιμετωπίζονταν διαφορετικά από άλλους, αλλά δεν

μπορούσα να καταλάβω το γιατί τότε, ήμουν πολύ μικρή.

3.2 Δεν θυμάμαι (συγγνώμη). Αλλά ίσως μέσω του διαδικτύου, αλλά δεν είμαι

100% σίγουρη.

3.3 Μάλλον στο δημοτικό, γιατί τότε είναι που τα περισσότερα παιδιά

«εκπαιδεύονται» σε αυτό, έστω και για λίγο.

4. Ποια είναι πρώτη σας ανάμνηση της συνειδητοποίησης της δικής σας λευκής

ταυτότητας;

4.1 Όλα ξεκίνησαν όταν γεννήθηκα… jk. Όταν ήμουν περίπου 3-5 ετών και

έβλεπα κινούμενα σχέδια με χαρακτήρες που ήταν από διαφορετικές φυλές. Αυτά τα

πράγματα με έκαναν ανοιχτόμυαλο και μου έδωσαν εμμονή με την κλασική μουσική.

4.2 Νομίζω ότι το κατάλαβα αυτό κυρίως γύρω στο 2019-2020 με τον Τζορτζ

Φλόιντ. Δεν είναι ότι δεν είχα επίγνωση της λευκής μου ταυτότητας πριν από αυτό,

αλλά δεν είχα καταλάβει βαθιά τα μη κερδισμένα πλεονεκτήματα που συνεπαγόταν

αυτό.

4.3 Εεε δεν είμαι σίγουρη χαχα

5. Ποιος είναι ένας τρόπος με τον οποίο πιστεύετε ότι η ζωή σας θα ήταν

διαφορετική αν είχατε γεννηθεί άλλης φυλής;

5.1 Νομίζω ότι θα είχα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και θα είχα έναν πιο τολμηρό

χαρακτήρα, γιατί πιστεύω ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν ρατσισμό

στην καθημερινή τους ζωή είναι πολύ δυνατοί ψυχικά και πιθανότατα σίγουροι για

την ταυτότητά τους.

5.2 Είμαι σίγουρη ότι οι άνθρωποι θα με κοιτούσαν διαφορετικά και θα μου φέρονταν διαφορετικά.

5.3 Θα αντιλαμβανόμουν τα πράγματα διαφορετικά πιθανόν.

6. Ποια προνόμια έχετε που δεν έχουν οι άλλοι;

6.1 Εξαρτάται από το ποιοι είναι οι άλλοι.

6.2 Νομίζω ότι ως λευκή γυναίκα οι άνθρωποι σε εμπιστεύονται πιο εύκολα . Με

αυτό εννοώ ότι σε μια συνέντευξη για δουλειά είναι πολύ συνηθισμένο ο υπεύθυνος

για τη συνέντευξη να επιλέγει ένα λευκό άτομο αντί για ένα άτομο άλλης φυλής.

Επίσης, βλέπω τα βλέμματα που ρίχνουν οι άνθρωποι σε έγχρωμους ανθρώπους

στο λεωφορείο ή στο μετρό, γεγονός που δείχνει ότι τους υποτιμούν.

6.3 Δεν έχω πέσει θύμα ρατσισμού.

7. Ποιο είναι ένα προνόμιο που δεν θέλετε ποτέ να εγκαταλείψετε;

7.1 Ελευθερία του λόγου (που είναι ειρωνικό, γιατί δεν μιλάω σχεδόν καθόλου).

7.2 Υποθέτω ότι ίσως οι άνθρωποι δεν με εμπιστεύονται μόνο για το χρώμα του

δέρματός μου. Υπάρχουν πολλές ιστορίες με έγχρωμους ανθρώπους που έχουν

κατηγορηθεί για υποτιθέμενα εγκλήματα όπως λευκοί άνθρωποι που νόμιζαν ότι

μια μαύρη γυναίκα έκλεψε ένα μπουφάν  από  κατάστημα κ.λπ.)

7.3 Δεν ξέρω.

8. Μιλήστε για μια φορά που κάποιος άλλος είπε ή έκανε κάτι ρατσιστικό και

εσείς το διακόψατε.

8.1 Ξεκίνησα έναν ολόκληρο καυγά με τον ρατσιστή θείο μου στην τραπεζαρία τα

Χριστούγεννα, επειδή έλεγε ρατσιστικά αστεία. Με έδιωξαν αργότερα από το τραπέζι,

αλλά η αγαπημένη μου θεία με πλησίασε αργότερα και μου έδωσε 10 ευρώ ως έξτρα

δώρο.

8.2 Τίποτα σημαντικό . Μόνο μικρά πράγματα, όπως το να αρνηθεί  κάποιος να τραγουδήσει το τραγούδι των  γενεθλίων στα υποτιθέμενα  «κινέζικα» ή ίσως να υπερασπιστεί κάποιον στο διαδίκτυο.

8.3 Έχω γνωρίσει μερικούς ανθρώπους που έλεγαν τη λέξη με το «ν» επειδή το

θεωρούσαν αστείο και κάθε φορά τους έλεγα να μην το λένε αυτό.

9. Μιλήστε για μια φορά που κάποιος άλλος έκανε ή είπε κάτι ρατσιστικό και δεν

μιλήσατε και γιατί.

9.1 Πιθανώς πολλές φορές, αλλά δεν έχει να κάνει με το ότι είναι ρατσιστές. Είναι κυρίως επειδή δεν είμαι καλή στις  κοινωνικές επαφές και να παρεμβαίνω σε καταστάσεις στις οποίες δεν συμμετέχω ακριβώς, έχω την τάση να διαχωρίζω πολλά και αυτό είναι ένα είδος προβλήματος. Ειδικά ως παιδί έμπλεξα σε πολλές παρεξηγήσεις εξαιτίας αυτού.

9.2 Πρόσφατα ένας τύπος στην τάξη είπε σοβαρά σε έναν από τους φίλους του

(που είναι από την Αλβανία) ένα σωρό προσβλητικά σχόλια όπως: «Κυρία, φοβάμαι

να καθίσω δίπλα του γιατί θα με κλέψει» , «παλιοαλβανέ»). Και ειλικρινά, δεν νομίζω ότι

θα μπορούσα να είχα πει τίποτα, αφού δεν τους ξέρω αυτούς τους τύπους, αλλά

αυτό είναι το μόνο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό.

9.3 Δυστυχώς, είμαι κι εγώ ντροπαλή μερικές φορές και δεν μπορώ να μιλήσω

ούτε για τον εαυτό μου. Είμαι σίγουρη ότι υπήρξαν φορές που άκουσα ρατσιστικά

σχόλια και δεν είπα τίποτα γι’ αυτό.

10. Πώς συνήθως αντιδράτε εσείς όταν κάποιος είναι θυμωμένος μαζί σας;

10.1 Διαλέγω ένα από τα παρακάτω ανάλογα με το με ποιον μιλάω και τη διάθεσή

μου :1. «Εντάξει», χωρίς συναίσθημα2. Κοροϊδευτικά σχόλια για να κάνουν τον άλλον να θυμώσει

περισσότερο 3. Σύγχυση, μάλλον δεν κατάλαβα τι έκανα και τους θύμωσα και είμαι

αφηρημένη για να το καταλάβω.4. Κλαίω, αν είμαι συναισθηματικά καταβεβλημένη.

10.2 Αισθάνομαι απογοητευμένη από τον εαυτό μου αν έχουν το δικαίωμα να είναι

θυμωμένοι μαζί μου και ίσως να κλαίνε .Αλλά αν έχουν άδικο που είναι θυμωμένοι

μαζί μου θυμώνω και ανάλογα με το άτομο είτε τους φωνάζω είτε κρύβω το θυμό

μου για να μην κάνω σκηνή αφού δεν αξίζει τον κόπο.

10.3 Εξαρτάται από την περίσταση και το άτομο.

11. Τι σκέφτεστε όταν ακούτε  ότι οι λευκοί είναι καλύτεροι από τους ανθρώπους άλλων φυλών;

11.1 Νομίζω ότι είναι αλήθεια, παρόλο που δεν θα έπρεπε, επειδή όλοι είναι ίσοι

και αξίζουν ίσα δικαιώματα.

11.2 Οι λευκοί άνθρωποι έχουν αδικαιολόγητα πλεονεκτήματα στη ζωή μόνο και

μόνο επειδή γεννήθηκαν λευκοί.

11.3 Είμαι υπέρ της ισότητας, αν και δυστυχώς το να είσαι λευκός είναι αυτό που

πολλοί άνθρωποι θεωρούν  «σωστό»

12. Ποιο είναι κάτι που κάνατε για να διορθώσετε πράγματα αφού μάθατε ότι οι

ενέργειές σας είχαν ρατσιστικά αποτελέσματα;

12.1 Κάποτε απέφευγα ένα κορίτσι από το Λίβανο,  νομίζω στο νηπιαγωγείο, αλλά

μετά ένιωσα άσχημα και έγινα φίλη της  επειδή ήταν μόνη της και μοιράστηκα μαζί

της τους μαρκαδόρους μου.

12.2 Θα προσπαθούσα να μορφωθώ πάνω στο θέμα και θα ρωτούσα ένα

έγχρωμο άτομο τι νομίζει ότι θα έπρεπε ή δεν θα έπρεπε να είχα πει.

12.3 Όπως είπα, ποτέ δεν με φώναξαν ρατσιστή.

 

13. Ποιο είναι ένα μεγάλο λάθος  που ελπίζετε να μην κάνετε ποτέ με άτομο άλλης

φυλής;

13.1 Δεν ξέρω, δεν θέλω να κάνω λάθη. Το άγχος μου δεν θα με άφηνε ποτέ να

κοιμηθώ αλλιώς.

13.2 Δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτα.

13.3 Αν είπα ποτέ κάτι ελαφρώς ρατσιστικό, ελπίζω να μην ξανασυμβεί ποτέ.

14. Ποιος είναι ένας τρόπος με τον οποίο πιστεύετε ότι θα μπορούσατε να

συνδεθείτε με λευκούς ανθρώπους που έχουν διαφορετικές απόψεις για τη

φυλή;

14.1 Ο διάλογος

14.2 Θα τους συνιστούσα ιδιαίτερα ιστοσελίδες και βίντεο για να

παρακολουθήσουν και αφού εκπαιδευτούν, τότε μπορούμε να κάνουμε μια

πραγματική συζήτηση.

14.3 Ο καθένας έχει τη γνώμη του και θα πρέπει να τη σεβόμαστε, ωστόσο, το να

είσαι ρατσιστής δεν είναι σωστό και όποτε μου δίνεται η ευκαιρία προσπαθώ να

εκπαιδεύσω τους ανθρώπους, ακόμη και αν δεν αλλάξουν.

15. Υπάρχει κάτι, όσο μικρό κι αν είναι, που είστε πρόθυμοι να δεσμευτείτε ότι θα

κάνετε για να τερματίσετε τον ρατσισμό που δεν κάνετε ήδη;

15.1 Θα ήθελα να παρεμβαίνω περισσότερο και να παρεμβαίνω σε καταστάσεις

που προκαλούνται από ρατσιστές και να υπερασπίζομαι τους ανθρώπους που

προσβάλλονται. Αν και αυτό είναι που θα ήθελα να κάνω ιδανικά μου λείπουν

κάποιες βασικές κοινωνικές δεξιότητες .

15.2 Θα μπορούσα να μιλήσω με άλλους και να συζητήσω τι ξέρω εγώ και τι

ξέρουν αυτοί.

15.3 Εκτός από την εκπαίδευση των ανθρώπων, μου αρέσει πάντα να κάνω τους

έγχρωμους ανθρώπους να αισθάνονται αποδεκτοί και είμαι ανοιχτός σε νέους

τρόπους για να τερματιστεί ο ρατσισμός.                                      ΣΑΝΙ ΛΟΥΙΖΑ