
Πισλή Ηλέκτρα
Γ₂ Γυμνασίου Μώλου
Είλωτες – Μέτοικοι – Απαρτχάιντ
Οι είλωτες ήταν υποδουλωμένοι πληθυσμοί στην αρχαία Σπάρτη, οι οποίοι ανήκαν στο κράτος. Αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού και ήταν υπεύθυνοι για την καλλιέργεια της γης, υποστηρίζοντας έτσι την πολεμική ζωή των Σπαρτιατών. Οι είλωτες καταγόταν κυρίως από τους κατακτημένους Μεσσήνιους και Λάκωνες. Παρόλο που τους επιτρεπόταν να διατηρούν κάποια προσωπική ζωή, ζούσαν υπό σκληρές συνθήκες, επιτηρούνταν αυστηρά και υφίσταντο τακτικά βία και καταστολή. Οι Σπαρτιάτες συχνά διοργάνωναν την «κρυπτεία», μια διαδικασία που περιλάμβανε τη δολοφονία των πιο επικίνδυνων ειλώτων, ώστε να αποτρέψουν εξεγέρσεις.
Οι μέτοικοι ήταν κάτοικοι στην αρχαία Αθήνα, που αν και ελεύθεροι, δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα καθώς δεν ήταν Αθηναίοι πολίτες. Ήταν συνήθως μετανάστες από άλλες πόλεις-κράτη ή απελεύθεροι δούλοι. Είχαν υποχρέωση να καταβάλλουν φόρο (μετοίκιο) και να υπηρετούν στον στρατό. Παρά την περιορισμένη πολιτική τους συμμετοχή, οι μέτοικοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομία και τον πολιτισμό της Αθήνας, συχνά ως έμποροι, τεχνίτες ή διανοούμενοι. Πολλοί από αυτούς ενίσχυσαν την πνευματική και πολιτιστική άνθηση της πόλης.
Το απαρτχάιντ ήταν ένα σύστημα φυλετικού διαχωρισμού που εφαρμόστηκε στη Νότια Αφρική από το 1948 έως το 1994. Ο όρος προέρχεται από την αφρικάανς γλώσσα που σημαίνει «χωρισμός». Οι νόμοι του απαρτχάιντ χώριζαν τους κατοίκους σε φυλετικές κατηγορίες (λευκούς, μαύρους, έγχρωμους και Ινδούς) και επέβαλαν ρατσιστική καταπίεση. Μαύροι και έγχρωμοι πληθυσμοί είχαν περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγεία και τις πολιτικές ελευθερίες, ενώ τους απαγορευόταν να ζουν σε περιοχές λευκών. Υπήρχαν διακρίσεις σε όλους τους τομείς της ζωής από τις μεταφορές έως την εργασία. Το σύστημα διατηρήθηκε μέσω βίας, φυλακίσεων και καταστολής κάθε αντίστασης. Το απαρτχάιντ κατέρρευσε το 1994 με την εκλογή του Νέλσον Μαντέλα ως πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Νότιας Αφρικής. Η πτώση του ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιων αγώνων των μαύρων κοινοτήτων, διεθνούς πίεσης και κυρώσεων.