H αμπελοκαλλιέργεια και η οινοποίηση ήταν ανέκαθεν στενά συνδεδεμένες με τον καιρό. Δεν είναι μόνο οι καύσωνες , η ξηρασία , οι απρόσμενες βροχοπτώσεις , ο παγετός ,το χαλάζι ή ο καπνός των μεγα-πυρκαγιών που επικάθεται σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων και μπορεί να καταστρέψει τους αμπελώνες. Πρόσφατη έρευνα , που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, προειδοποιεί ότι η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2ο C θα συρρικνώσει κατά ήμισυ τις περιοχές παραγωγής κρασιού.
Ένας χειμώνας χωρίς πολλές βροχές και χιόνια , ένας βροχερός Ιούνιος , ένας Ιούλιος με έναν από τους χειρότερους καύσωνες που καταγράφηκαν ποτέ τη Ελλάδα ταλαιπώρησαν την Ελλάδα, ενώ η κακοκαιρία Daniel κατάφερε το τελειωτικό χτύπημα σε μια σοδειά που εκτιμάται μειωμένη περίπου κατά 40% περίπου.
Το εξαιρετικά ευαίσθητο στις αλλαγές της θερμοκρασίας σταφύλι γίνεται αδιάψευστος μάρτυρας των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην οινοπαραγωγή μπορεί να λειτουργήσουν ως προπομπός του τι θα συμβεί και σε άλλες καλλιέργειες στο μέλλον. Αμπελουργοί και οινοπαραγωγοί σε όλον τον κόσμο αναζητούν τρόπους να συμβάλουν στη διαχείριση του προβλήματος μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στον τομέα τους, πειραματιζόμενοι με πιο πράσινες μεθόδους καλλιέργειας, οινοποίησης, εμφιάλωσης, συσκευασίας και μεταφοράς. Είτε κατά τη διαδικασία της ζύμωσης είτε λόγω της χρήσης μηχανημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης είτε κατά την εμφιάλωση σε βαριές γυάλινες φιάλες, το ανθρακικό αποτύπωμα δηλώνει παρόν στην βιομηχανία του κρασιού.
Ποιες είναι οι πρακτικές που μπορεί να υιοθετήσει η βιομηχανία του κρασιού ώστε να σώσει τις αγαπημένες μας ποικιλίες και ετικέτες που απειλούνται από την κλιματική αλλαγή;
Δεν είναι μόνο οι καύσωνες, η ξηρασία, οι απρόσμενες βροχοπτώσεις, ο παγετός, το χαλάζι ή ο καπνός των μεγα-πυρκαγιών που μπορούν να καταστρέψουν αμπελώνες. Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 20c αναμένεται να συρρικνώσει κατά 50% τις περιοχές παραγωγής κρασιού. Μεγαλύτερη μείωση στο ανθρακικό αποτύπωμα των μπουκαλιών θα επιτευχθεί με την υιοθέτηση φιαλών μικρότερου βάρους για τα κρασιά ωρίμασης, αλλά και με αντικατάσταση των γυάλινων συσκευασιών με bag in box ή βαρελάκια μεγάλων ποσοτήτων.
Σε ό,τι αφορά την αμπελουργία, οι καλλιεργητές έχουν έναν μεγάλο σύμμαχο, το έδαφος, φυσικό «νεροχύτη άνθρακα», που απορροφά μεγάλες ποσότητες CO2..
Ταυτόχρονα υπάρχουν παρεμβάσεις που μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και καλλιεργητικές μέθοδοι που ελαχιστοποιούν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αμπελώνα. Η Σουζάνα Μάνιον αναφέρει ότι οι αγρότες μπορούν να αντικαταστήσουν τα εργαλεία και τα οχήματα που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα με ηλεκτρικά, να χρησιμοποιούν εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, να μειώνουν τη χρήση αζώτου, να χρησιμοποιούν πρόβατα που βόσκοντας θα απομακρύνουν τα αγριόχορτα, να ποτίζουν με σωλήνες στάγδην άρδευσης, να φυτεύουν καλλιέργειες κάλυψης που ελέγχουν τις ασθένειες του εδάφους, αποτρέπουν τη διάβρωση και διατηρούν τη φυσική βλάστηση. Τα τελευταία χρόνια, οι αμπελουργοί στρέφονται επίσης στη γεωργία ακριβείας, χρησιμοποιούν αισθητήρες drones και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να συλλέγουν δεδομένα και να προσδιορίζουν με ακρίβεια την υγεία και τις ανάγκες των σταφυλιών.
«Η χρήση παρασιτοκτόνων και φυτοφαρμάκων πρέπει να ελαχιστοποιηθεί ή αυτά να αντικατασταθούν από οργανικά» σημειώνει η Κριστίνα Κράβα, επικεφαλής δράσεων του Porto Protocol. Επίσης τονίζει ότι οι οινοποιοί μπορούν να τοποθετήσουν λαμπτήρες led και να φτιάξουν φεγγίτες για φυσικό φως. Προκειμένου να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα σημαντικό είναι επίσης να δημιουργούν πράσινες στέγες, να μειώνουν τη θερμοκρασία του νερού για καθαρισμό ή να κάνουν χρήση του νερού της βροχής και φυσικά να στραφούν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό ΟΙΝΟΧΟΟΣ, τεύχ.65, αποσπάσματα από άρθρο της Μαρίας Αθανασίου
