«Βρωμιά» του Robert Schneider
Ο Σαντ είναι Άραβας. Είναι 30 χρόνων και ζει χωρίς χαρτιά στην Ελλάδα, που ήταν ο τόπος των ονείρων του όσο ζούσε στην πατρίδα του. Ήταν φοιτητής. Δεν ήρθε στην Ελλάδα ως μετανάστης για οικονομικούς λόγους. Ήρθε γιατί αγάπησε βαθιά τον πολιτισμό της χώρας υποδοχής, χρόνια πριν ο ίδιος φτάσει στη Γη των ονείρων του. Κυνήγησε το φως. Και βρήκε το σκοτάδι.
Φοβισμένος, με πληγωμένη αξιοπρέπεια, μέσα σε επιβεβλημένη, μα αθέλητη, μοναξιά, μιλά. Μιλά για το όνειρο που οδήγησε τα βήματα του στη χώρα μας. Μιλά για την απομυθοποίηση του οράματος του «πολιτισμένου κόσμου» της Δύσης, για τη νοητή θηλιά μιας αξιοζήλευτης κουλτούρας που έγινε βρόγχος. Μιλά για τον αποκλεισμό, το ρατσισμό, το μίσος για το διαφορετικό. Αναπολεί, νοσταλγεί, σαρκάζει και πονά.
Ο σπαραχτικός του λόγος μας φέρνει αντιμέτωπους με αυτά που βολικά αγνοούμε. Με αυτά από τα οποία αποστρέφουμε το βλέμμα στην απέλπιδα προσπάθεια να εφησυχάσουμε τη συνείδησή μας για όσα φοβερά συμβαίνουν δίπλα μας.
Ο Σαντ είναι η φωνή του Σαχζάτ Λουκμάν, λίγο πριν ξεψυχήσει, μαχαιρωμένος αναίτια από μισαλλόδοξους φασίστες. Είναι η εικόνα των πυροβολημένων μεταναστών στα δουλοχώραφα της Μανωλάδας. Είναι ο νεαρός που προσφέρεται να μας καθαρίσει το παρμπρίζ στα φανάρια και τον αποπέμπουμε, πότε απαξιωτικά, πότε με ενόχληση, πότε με κρυφή ντροπή μα με φανερή επίδειξη δύναμης. Είναι ο μαθητής και ο συμμαθητής μας από άλλη χώρα, που ζήτησε την ελπίδα στο δικό μας τόπο.
Είναι, ίσως, η τελευταία μας ελπίδα να βρούμε μέσα μας την ανθρωπιά. Όχι τον οίκτο και την φιλανθρωπία, αλλά την αξία που μας δεσμεύει στην ανθρώπινη υπόστασή μας: κανένας άνθρωπος, άσχετα από χρώμα δέρματος, φυλή, καταγωγή, πίστη δεν είναι περιττός ή ανάξιος λόγου.
