Όταν μιλάς με κάποιον, έχεις ποτέ νιώσει ότι είχες κάνει ακριβώς την ίδια συζήτηση με το ίδιο άτομο μια διαφορετική ημέρα; Μήπως όταν εξερευνάς μια νέα πόλη για πρώτη φορά νιώθεις σαν να έχεις περπατήσει αυτό ακριβώς το μονοπάτι πριν; Τότε έχεις βιώσει προμνησία ή, ως γνωστό παγκόσμια, Déjà vu (που σημαίνει «ήδη ιδωμένο» στα Γαλλικά).
Η προμνησία είναι ένα ισχυρό συναίσθημα οικειότητας σε κάτι τελείως καινούριο, με άλλα λόγια, μια περίεργη αίσθηση ότι έχεις ήδη ζήσεις κάτι, παρόλο που δεν το έχεις. Είναι ένα φαινόμενο που συμβαίνει συχνά και έρευνες έχουν αποδείξει ότι περισσότερο από το 70% των ανθρώπων το έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Δυστυχώς το déjà vu είναι δύσκολο να μελετηθεί επιστημονικά. Δεν υπάρχει αξιόπιστος τρόπος για να επαναληφθεί σε εργαστήριο ως πείραμα. Όμως οι πιο δημοφιλές εξηγήσεις σχετικά με τι το προκαλεί, αναφέρουν ως αιτία την ανωμαλία μνήμης. Συγκεκριμένα, ο εγκέφαλος μπορεί να «νομίζει» ότι έχει καταγεγραμμένη μία εμπειρία ενώ δεν την έχει. Αυτή η εξήγηση προκύπτει από το γεγονός ότι το άτομο μπορεί να πιστεύει ότι η εμπειρία έχει ξανασυμβεί, αλλά δεν μπορεί να θυμηθεί πότε ή από ποιες συνθήκες είχε συνέβη. Υπήρχε και μια θεωρία που αφορούσε την οπτική καθυστέρηση. Η θεωρία πρότεινε ότι όταν ένα οπτικό ερέθισμα φτάνει στον εγκέφαλο με καθυστέρηση από το ένα μάτι, αυτό μπορεί να προκαλέσει την αίσθηση του déjà vu. Όμως, αυτή η θεωρία έχει απορριφθεί, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις τυφλών ανθρώπων που έχουν αναφέρει ότι έχουν βιώσει déjà vu, κάτι που δείχνει ότι το φαινόμενο δεν εξαρτάται μόνο από την όραση.
Εκτός από το déjà vu, υπάρχουν και άλλες καταστάσεις ψευδαίσθησης. Κάποιες από αυτές είναι :
Το déjà goûté (που σημαίνει «ήδη γευτεί»). Ονομάζεται η αίσθηση ότι έχεις ήδη γευτεί κάτι παρόμοιο πριν, ακόμα κι αν είναι η πρώτη φορά που το δοκιμάζεις. Το déjà entendu (που σημαίνει «ήδη ακούστηκε»). Είναι όταν νιώθεις σαν να έχεις ακούσει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν, ακόμα κι αν οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες είναι ασαφείς ή μπορεί να τις έχεις φανταστεί. Το déjà rêvé (που σημαίνει «ήδη ονειρευτεί»). Συμβαίνει όταν νομίζεις ότι έχεις ονειρευτεί κάτι που ζεις εκείνη τη στιγμή. Αυτό το συναίσθημα εμφανίζεται συχνά σε περίεργα οικείες καταστάσεις, σαν να τις έχετε ζήσει πριν σε όνειρο. Το déjà rencontré (που σημαίνει «ήδη συναντηθεί»). Ονομάζεται η εμπειρία που νιώθεις ότι έχεις ήδη συναντήσει κάποιον πριν, ακόμα κι αν είναι η πρώτη φορά που τον βλέπεις. Μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση αναγνώρισης, χωρίς να θυμάσαι πού ή πότε συνέβη αυτή η συνάντηση.
Αν βιώνεις προμνησία σπάνια, συνήθως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, είναι φυσικό να αισθάνεσαι λίγο περίεργα όταν γίνεται. Αλλά αν συμβαίνει συχνά μπορεί να σχετίζεται με την κούραση ή το άγχος. Η εξασφάλιση περισσότερης ξεκούρασης και χαλάρωσης μπορεί να βοηθήσει στην μείωση αυτών των εμπειριών.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.Εντάξει
