Ίσως έχετε ακούσει το ρητό: «Πριν επικρίνεις ή κρίνεις κάποιον, περπάτα ένα μίλι στα παπούτσια του». Αυτή η ρήση αφορά την ενσυναίσθηση. Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεστε τα συναισθήματα των άλλων και να φαντάζεστε πώς θα ήταν να βρίσκεστε στη θέση τους (ή στα παπούτσια τους).

Η ενσυναίσθηση αποτελεί βασικό συστατικό για τις φιλίες και τις σχέσεις. Μειώνει τις συγκρούσεις και τις παρεξηγήσεις και οδηγεί σε βοηθητική συμπεριφορά, καλοσύνη και ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία στη ζωή γενικότερα.

Και όπως κάθε δεξιότητα, η ενσυναίσθηση μπορεί να διδαχθεί και να αναπτυχθεί στα παιδιά. Επειδή οι γνωστικές ικανότητες και οι εμπειρίες ζωής αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου, οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές που θα χρησιμοποιηθούν εξαρτώνται από την ηλικία του παιδιού.

Ας δούμε μερικές βασικές στρατηγικές για τη διδασκαλία της ενσυναίσθησης στα παιδιά, καθώς και μερικές ιδέες και δραστηριότητες ανά ηλικία.

4 γενικές στρατηγικές για τη διδασκαλία της ενσυναίσθησης σε κάθε ηλικία

Μοντελοποιήστε την ενσυναίσθηση.

Κάθε φορά που θέλετε να διδάξετε μια δεξιότητα σε ένα παιδί, είναι σημαντικό να τη μοντελοποιήσετε εσείς οι ίδιοι. Με αυτόν τον τρόπο, το παιδί καταλαβαίνει πώς μοιάζει, ακούγεται και αισθάνεται η ενσυναίσθηση. Επιπλέον, είναι πιο εύκολο να διδάξετε μια δεξιότητα που έχετε ήδη κατακτήσει εσείς οι ίδιοι. Να θυμάστε να υποδεικνύετε την ενσυναίσθηση ακόμα και όταν είστε αναστατωμένοι με το παιδί σας ή όταν δίνετε συνέπειες στο παιδί σας. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι η ενσυναίσθηση μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιείται ακόμα και όταν νιώθετε απογοητευμένοι, πληγωμένοι ή θυμωμένοι. Όσο περισσότερο τα παιδιά λαμβάνουν ενσυναίσθηση, τόσο πιο πιθανό είναι να την προσφέρουν στους άλλους.

Συζητήστε για τα συναισθήματα.

Μιλήστε ανοιχτά για τα συναισθήματα αντί να τα απορρίπτετε ή να τα κρύβετε. Ας πούμε ότι το παιδί σας φοβάται το σκοτάδι. Αντί να πείτε: «Δεν υπάρχει λόγος να φοβάσαι», διερευνήστε τα συναισθήματα του παιδιού: «Φοβάσαι το σκοτάδι; Τι σε φοβίζει στο σκοτάδι;» Αν το παιδί σας δεν συμπαθεί ένα άλλο παιδί, μην πείτε αμέσως: «Αυτό είναι λάθος», αλλά ρωτήστε γιατί το παιδί αισθάνεται έτσι. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια συζήτηση σχετικά με τις ενέργειες του άλλου παιδιού και γιατί το παιδί μπορεί να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο (π.χ., Μόλις μετακόμισε σε ένα νέο σχολείο και νιώθει θυμωμένο επειδή του λείπει το παλιό του σχολείο και οι φίλοι του). Ποτέ μην τιμωρείτε ένα παιδί επειδή νιώθει θλίψη ή θυμό. Ξεκαθαρίστε ότι όλα τα συναισθήματα είναι ευπρόσδεκτα και μάθετε να τα διαχειρίζεστε με υγιή τρόπο μέσω της συζήτησης και του προβληματισμού.

Βοηθήστε στο σπίτι, στην κοινότητα ή σε παγκόσμιο επίπεδο.

Βοηθώντας τους άλλους αναπτύσσετε την ευγένεια και τη φροντίδα. Μπορεί επίσης να δώσει στα παιδιά την ευκαιρία να αλληλοεπιδράσουν με ανθρώπους διαφορετικών καταβολών, ηλικιών και συνθηκών, διευκολύνοντας τα να δείξουν ενσυναίσθηση για όλους τους ανθρώπους. Διαβάστε τη λίστα με τις δραστηριότητες που κάνουν τη διαφορά στο σπίτι, στην κοινότητα και σε παγκόσμιο επίπεδο και, στη συνέχεια, επιλέξτε μια ή δύο δραστηριότητες και ξεκινήστε.

Επιβραβεύστε την ενσυναισθητική συμπεριφορά.

Όταν το παιδί σας δείχνει ενσυναίσθηση για τους άλλους, επαινέστε τη συμπεριφορά του. Η εστίαση και η ενθάρρυνση της ενσυναισθητικής συμπεριφοράς ενθαρρύνει περισσότερες τέτοιες συμπεριφορές στο μέλλον. Κάντε τον έπαινο συγκεκριμένο: «Έφερες στην αδελφή σου ένα τσιρότο για το γδαρμένο της γόνατο, ώστε να νιώσει καλύτερα. Αυτό ήταν πολύ ευγενικό και εξυπηρετικό!»