Οι Μωμόγεροι είναι ένα έθιμο των Ελλήνων του Πόντου από την περιοχή της Τραπεζούντας. Από το 2016 εντάχθηκε στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO. Στις μέρες μας πραγματοποιείται σε πολλά χωριά της Κοζάνης κατά τη διάρκεια του δωδεκαήμερου των Χριστουγέννων. Η παράσταση ξεκινάει μετά τη Θεία Λειτουργία στην αυλή της εκκλησίας και συνεχίζει κάνοντας το γύρω του χωριού.
Χορός -Μουσική -Τραγούδι
Τ έθιμο των Μωμόγερων συνοδεύεται από χορό, μουσική και τραγούδι. Ο χορός είναι κυκλικός, αλλά οι χορευτές δεν πιάνονται μεταξύ τους. Τα όργανα που συνοδεύουν τα τραγούδια είναι η ποντιακή λύρα, το νταούλι και το αγγείο.
Στίχοι τραγουδιού:
Οι μωμο»ιρ’ εξέβανε
τα Φώτα, τ’ Αγίαννη
Ν’ αηλι την μαυρομάνα
ατ’ εμάς που ‘κι θ’ ανοιες
Ο θίασος
Ο θίασος αποτελείται από τους:
- 12 χορευτές, οι οποίοι συμβολίζουν τους 12 ιερρείς του θεού Μώμου, του θεού της διασκέδασης.
- 2 νύφες, άντρες ντυμένοι με νυφικά, που συμβολίζουν τη γονιμότητα της γης
- Η αρκούδα συμβολίζει τη δύναμη
- Ο αστυνομικός επιβάλλει την τάξη στην κοινότητα.
- Ο διάβολος συμβολίζει τα κακά πνεύματα.
- Η γριά και ο γέρος παριστάνουν τον παλιό χρόνο που φεύγει.
Το δρώμενο αυτό γίνονταν για να καρποφορήσει η γη τη νέα χρονιά και είχε ανθρωπιστικό νόημα. Τα τρόφιμα που συγκέντρωναν τα πρόσφεραν σε φτωχές και άπορες οικογένειες. Το έθιμο των Μωμόγερων στο χωριό μας συνεχίζεται από γενιά σε γενιά καθώς συμμετέχουν και οι νεότερες ηλικίες.
