Έφτασαν οι Απόκριες! Σε όλη την Ελλάδα διασκεδάζουμε με κέφι και χαρά! Ελάτε να ταξιδέψουμε και να γνωρίσουμε τα αποκριάτικα ήθη και έθιμα της πατρίδας μας!
Οι μαθητές και οι μαθήτριες του ΣΤ2 και του Δ3
Το γαϊτανάκι
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα της Αποκριάς, που διατηρείται μέχρι και σήμερα σε όλη την Ελλάδα, είναι το γαϊτανάκι. Γι’ αυτό το παιχνίδι χρειάζονται δεκατρία άτομα. Ο ένας κρατάει έναν μεγάλο στύλο στο κέντρο από την κορυφή. Στην κορυφή κρέμονται δώδεκα χρωματιστές και μακριές κορδέλες, τα γαϊτάνια. Από αυτές τις κορδέλες πήρε το όνομά του το έθιμο. Οι υπόλοιποι δώδεκα ‘‘χορευτές’’ κρατούν ένα γαϊτάνι ο καθένας και χορεύουν σε ζευγάρια. Την ώρα που κινούνται γύρω από τον στύλο εναλλάσσονται με το ταίρι τους. Έτσι, οι κορδέλες μπλέκονται και δημιουργούν χρωματιστούς συνδυασμούς. Όταν, λοιπόν, οι κορδέλες τυλιχτούν στον στύλο και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά του, τότε ο χορός τελειώνει. Έτσι, το στολισμένο και πολύχρωμο γαϊτανάκι μας θυμίζει το πνεύμα των Αποκριών και το γιορτάζουμε με χαρά!
Έθιμα κρητικού καρναβαλιού
- Το κλέψιμο της νύφης: ένα θεατρικό δρώμενο αναπαριστά την κλοπή μίας νύφης από τους μασκαράδες.
- Η καμήλα: ένα έθιμο που αναβιώνει στο Ρέθυμνο, όπου μια αυτοσχέδια καμήλα φτιαγμένη από κουβέρτες γυρίζει στα σοκάκια της πόλης και διασκεδάζει τον κόσμο.
- Αρκουδιάρηδες: άνθρωποι ντυμένοι με δέρματα αρκούδας τριγυρνούν στα χωριά.
- Οι Λεράδες: ομάδες μασκαράδων ντύνονται με δέρματα ζώων και φορούν κουδούνια, τα οποία χτυπούν ρυθμικά. Το έθιμο αυτό απαντάται στις ορεινές περιοχές της Κρήτης.
Οι «Τζαμάλες» των Ιωαννίνων
Κάθε χρόνο στα Ιωάννινα γίνεται αυτό το ιδιαίτερο έθιμο. Σε κάθε γειτονιά και χωριό οι κάτοικοι ανάβουν μεγάλες φωτιές στις πλατείες την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα. Μουσική και χορός επικρατεί γύρω απ’ τις φωτιές και κάθε επισκέπτης ή ντόπιος μαζεύεται μεταμφιεσμένος γύρω από αυτές. Γύρω από κάθε τζαμάλα, όπως αποκαλούν τη συνήθεια αυτή, τριγυρνάνε μικροί και μεγάλοι χορεύοντας και πίνοντας κρασί και οι συνοικίες συναγωνίζονται για το ποια έχει κάνει την καλύτερη γιορτή. Σύμφωνα με την παράδοση, η αποκριάτικη αυτή γιορτή κρατάει μια ολόκληρη νύχτα έως τις πρώτες πρωινές ώρες, οπότε και φτιάχνουν φασολάδα για την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας που έρχεται. Κάθε περιοχή του νομού Ιωαννίνων έχει τη δική της τζαμάλα. Η δημοφιλέστερη από τους τουρίστες και τους μόνιμους κατοίκους είναι η φωτιά μέσα στο κάστρο, όπου από νωρίς το απόγευμα μέχρι και αργά το βράδυ, όλοι χορεύουν παραδοσιακούς και άλλους χορούς και πίνουν κρασί.
Οι «Μπέηδες» στο Διδυμότειχο
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρχαν πολλοί Τούρκοι με μεγάλες περιουσίες, τους οποίους οι κάτοικοι του Διδυμότειχου ονόμαζαν «Μπέηδες». Οι Τούρκοι δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να συναθροίζονται και να μιλάνε ελεύθερα. Μετά από προσπάθειες κατόρθωσαν να συγκεντρώνονται την Αποκριά, να συζητούν και να λύνουν τα προβλήματά τους. Σιγά-σιγά μπορούσαν και να σατιρίζουν τους Τούρκους και να τους πειράζουν, αλλά μόνο για εκείνη την ημέρα. Το έθιμο συνεχίστηκε και μετά την απελευθέρωση και γινόταν σαν γιορτή για την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Μάλιστα κράτησε και με τα χρόνια αύξησε τον σατιρικό και περιπαικτικό χαρακτήρα του. Το έθιμο του «Μπέη» περιέχει διονυσιακά στοιχεία. Το ντύσιμο σχεδόν όλων των προσώπων βασίζεται σε ρούχα παλιότερων εποχών και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η «γύρα» του «Μπέη», γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα, θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης, ο κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες. Εκεί με το προσωπικό του «Μπέη» πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της περιοχής.
Το κάψιμο του μακαρονά στη Δημητσάνα
Ένα από τα αποκριάτικα έθιμα είναι το κάψιμο του μακαρονά στη Δημητσάνα. Ο μακαρονάς ήταν ένας άνθρωπος που έφαγε όλα τα μακαρόνια του χωριού την εβδομάδα της Τυρινής και για να τον τιμωρήσουν κάθε χρόνο τον καίνε στη φωτιά. Οι νέοι του χωριού τον ετοιμάζουν κρυφά, φτιάχνουν ένα ανδρείκελο και το γεμίζουν με μπαρούτι. Κατόπιν, τον γυρίζουν στο χωριό με ακολουθία μασκαρεμένων σε χήρα και συγγενείς. Το βράδυ πηγαίνουν όλοι στο κέντρο του χωριού και τον καίνε. Ο κόσμος γιορτάζει πίνοντας, χορεύοντας και τραγουδώντας.
Πέτα ψηλά και μη φοβάσαι
Αυτή την Καθαρή Δευτέρα οι περισσότεροι δεν καταφέραμε να πετάξουμε τον αετό μας. Ο δυνατός άνεμος δεν συμφώνησε με αυτή την επιθυμία μας, είχε άλλη γνώμη. Έτσι λοιπόν όλοι μαζί στην τάξη παίρνοντάς τον σύμμαχο, φτιάξαμε τον αετό των ευχών και ξεκινήσαμε να τον πετάμε. Όταν έφτασε ψηλά και πετούσε σταθερά, του κόψαμε τον σπάγκο έτσι ώστε ελεύθερος να ταξιδέψει και να μεταφέρει τις ευχές μας παντού.
Στα μέρη που έχουν πόλεμο να πάει συμπόνια, υπομονή και ελπίδα. Στους νεκρούς από τα Τέμπη να πει πως τους σκεφτόμαστε. Στους αρρώστους υγεία και κουράγιο. Ελπίδα στους απελπισμένους, αγάπη και δύναμη στους πεινασμένους και καλές σκέψεις σε όλο τον κόσμο.
Τον κοιτούσαμε και τον χαζεύαμε καθώς ανέβαινε, μέχρι που χάθηκε από τα μάτια μας. Πιστεύουμε όμως πως ακόμα πετάει και πως θα καταφέρει να μεταφέρει τις ευχές μας από κει ψηλά! Αν θέλεις στείλε κι εσύ την ευχή σου. Ξέρει τον δρόμο για να βρει τις δικές μας κι όλες μαζί να συνεχίσουν το ταξίδι τους!
