Preschool diary

Όταν γίνεται λόγος για ακαδημαϊκές δεξιότητες δηλώνονται όλες εκείνες οι διαδικασίες που συμβάλλουν στην απόκτηση –εκμάθηση της ανάγνωσης, γραφής και αριθμητικής. Είναι σημαντικό αυτές οι δεξιότητες να αναπτυχθούν από μικρή ηλικία και να χρησιμοποιούνται οι κατάλληλες στρατηγικές σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης για να διευκολυνθεί η διαδικασία απόκτησής τους.

Το νήπιο με την είσοδό του στο νηπιαγωγείο διαθέτει πληροφορίες, εμπειρίες και γνώσεις σε σχέση με την γραφή και την ανάγνωση οι οποίες πρέπει να αποτελέσουν την αφετηρία της προσπάθειάς μας να εισάγουμε τα νήπια στον πολιτισμό της γραφής (Πρεβεζάνου & Σακελλάκη, 2007). Η εμπειρία και η βιβλιογραφία εδώ και χρόνια μας δείχνουν ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα από αυθεντικές αναγνωστικές εμπειρίες και δεν υπάρχει καλύτερη ευκαιρία από τη χρήση του γραπτού λόγου για τις καθημερινές δραστηριότητες της τάξης. Έτσι μέσα από απλές δραστηριότητες της σχολικής ρουτίνας, που δεν έχουν σχεδιαστεί για να διδάξουν γραφή και ανάγνωση, τα παιδιά βιώνουν πληθώρα αυθεντικών αναγνωστικών εμπειριών. Όπως εύστοχα υποσημειώνει η Γιαννικοπούλου (2001) «το σημαντικότερο ίσως στοιχείο των αναγνωστικών γεγονότων είναι η αυθεντικότητά τους». Σύμφωνα με την Goodman (1990), τα αυθεντικά αναγνωστικά γεγονότα πρέπει να αποτελούν το επίκεντρο της σχολικής καθημερινότητας.

Όταν πρόκειται για την εισαγωγή των παιδιών προσχολικής ηλικίας στην ανάγνωση, ένα από τα καλύτερα σημεία να αρχίσουμε είναι το ΟΝΟΜΑ τους. Τα μικρά παιδιά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το όνομά τους . Έχει νόημα και συναισθηματική αξία, τα αφορά άμεσα και είναι προσωπικό. Και φέτος έχουμε το παρουσιολόγιό μας στον τοίχο (τρενάκι) όπου αναγράφεται το όνομα του κάθε παιδιού. Τα παρουσιολόγια (και γενικά τα διαγράμματα) πρέπει να είναι κάτω χαμηλά ώστε τα παιδιά να μπορούν να βλέπουν και να αγγίζουν τα ονόματά τους όποτε το επιθυμούν ή όποτε θα έχουν κάποιο λόγο να το κάνουν…

Για να ανεβούν στο τρενάκι πρέπει ο καθένας να βρει το βαγόνι του χρησιμοποιώντας το καρτελάκι του (χρωματιστό χαρτί πλαστικοποιημένο, με ένα κομμάτι χρατς στο πίσω μέρος) όπου αναγράφεται επάνω το όνομά τους. Είναι χαρακτηριστικός ο διάλογος του Μαρσιάλ με τον εαυτό του ενώ προσπαθεί να βρει το βαγόνι του.

-   Αυτό είναι ίδιο μ’αυτό;

-   Είναι.

-   Αυτό είναι ίδιο μ’αυτό;

-   Είναι.

-   Αυτό είναι ίδιο μ’αυτό;

-   Είναι. Το βρήκα το όνομά μου!!

Μπορούμε να φτιάξουμε καρτέλες με το όνομά τους και να το έχουν στο συρτάρι τους ώστε να μπορούν να το παίρνουν οποιαδήποτε στιγμή και να το χρησιμοποιούν για να δοκιμάζουν και να γράφουν τα δικά τους ονόματα. Είναι σημαντικό τα παιδιά να είναι σε θέση να αλληλεπιδρούν με το όνομά τους, να το μετακινούν και να το χρησιμοποιούν όπως θέλουν, να γράφουν πάνω στην καρτέλα τους χωρίς να φοβάται ότι θα χαλάσει (οι πλαστικοποιημένες καρτέλες προσφέρονται για κάτι τέτοιο καθώς ο μαρκαδόρος σβήνεται εύκολα με οινόπνευμα).

Στη διάρκεια της χρονιάς, είναι εκπληκτικό το πόσο μεγάλη πρόοδο κάνουν τα παιδιά ως προς την αναγνώριση όχι μόνο του δικού τους ονόματος, αλλά και των ονομάτων των φίλων-συμμαθητών τους. Η εξοικείωση στην αναγνώριση του ονόματος θα συμβεί φυσικά και με την πάροδο του χρόνου. Χρειάζεται απλά να κρατάμε τα ονόματα σε ορατό, εύκολα προσβάσιμο σημείο για να επιτύχουμε την ενεργητική και συμμετοχική δράση του παιδιού.

Έργα που αναφέρονται

Goodman, Y. (1990). How children construct literacy. International Reading .

Βαρβάρα, Π., & Κοκονίτσα, Σ. (2007). Η ανάδυση του γραμματισμού στο Νηπιαγωγείο: Μια διαδικασία ενεργού σκέψης του παιδιού. Γλώσσα, Σκέψη και Πράξη στην Εκπαίδευση (σσ. 1-11). Ιωάννινα: Περιφερειακή Διεύθυνση Π.Ε και Δ.Ε. Ηπείρου.

Γαννικοπούλου, Α. (2001). Η γραπτή γλώσσα στο νηπιαγωγείο. Αθήνα: Καστανιώτης.