Αυτή η εποχή ακολουθήθηκε από την εμφάνιση του πρώτου από τους μεγάλους πολιτισμούς του Μεξικού : τον πολιτισμό των Ολμέκων. Ο μητρικός πολιτισμός του Μεξικού ονομάζεται “ Οι μυθικοί Ολμέκοι” , γιατί αγνοούμε τα πάντα για τον πληθυσμό, την ιστορία ή τα ήθη τους. Δεν μπορούμε παρά να προσπαθήσουμε να τους καταλάβουμε μέσα από τις αρχαιολογικές μαρτυρίες.

Ο πολιτισμός αυτός άνθισε από το τέλος της δεύτερης χιλιετίας μέχρι και το δεύτερο αιώνα π.χ. Οι Ολμέκοι δημιούργησαν ιερογλυφική γραφή, αριθμητικό σύστημα και ημερολόγιο. Έχτισαν πόλεις και τελετουργικά κέντρα. Μία πρόσφατη έρευνα αναφέρει τουλάχιστον δέκα θεούς, μερικοί απ’τους οποίους υφίστανται και μέχρι την περίοδο των Αζτέκων, δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα. Ο κυριότερος θεός τους ήταν ο Ιαγουάρος, που παρουσιάζεται πότε με μορφή ζώου και πότε σαν ανθρωπόμορφο αιλουροειδές.

Στην περιοχή των Τρες Σαπότες βρέθηκε η περίφημη στήλη C που περιέχει την πιο παλιά (γύρω στον 3ο π.χ. αι.) και πλήρη ημερομηνία που έχει βρεθεί ποτέ σ’ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο. Είναι γραμμένη με το ίδιο σύστημα που χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τους Μάγια στις ιερογλυφικές στήλες τους. Το σύστημα αυτό καταδεικνύει μια θαυμαστή γνώση των μαθηματικών εννοιών με κύριο χαρακτηριστικό τόσο τη μαθηματική σύλληψη, όσο και τη χρήση του μηδέν.