Τι είναι η συμπερίληψη ;
Σε πολλά σχολεία στον δυτικό κόσμο εισέρχονται άτομα από διάφορα πολιτισμικά και εθνικά πλαίσια εδώ και αρκετές δεκαετίες. Μέσω της μετανάστευσης έχει αυξηθεί αρκετά η ύπαρξη των πολυπολιτισμικών στοιχείων στα σχολεία . Αν παρατηρήσουμε τους μαθητές που φοιτούν στα σύγχρονα σχολεία θα έρθουμε σε επαφή με αρκετές διαφορετικές μειονότητες (Hachfeld et al., 2011). Τα παιδιά που προέρχονται από διαφορετικό πολιτισμικό και εθνικό πλαίσιο είναι πολύ πιθανό να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες και να χρειάζεται να ενταχθούν σε πρόγραμμα ειδικής αγωγής. Η ειδική αγωγή εμπερικλείει και όλα τα υπόλοιπα παιδιά από το ίδιο πολιτισμικό περιβάλλον, τα οποία παρουσιάζουν αδυναμίες και δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις ακαδημαϊκές απαιτήσεις. Η ειδική αγωγή από το 1994 με την διακήρυξη της Σαλαμάνκα η οποία υιοθετήθηκε από πολλά κράτη, έφερε στο φως την αξία της συμπερίληψης. Η συμπερίληψη προσφέρει το δικαίωμα σε κάθε παιδί με αδυναμίες που χρήζει ειδικής αγωγής να βρίσκεται στο κανονικό σχολείο. Εν κατακλείδι , η συμπερίληψη εξαλείφει τις ανισότητες και καταπολεμά τον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις.
Η Περιθωριοποίηση των παιδιών με ειδικές ανάγκες στο παρελθόν
Πριν εφαρμοστεί η συμπεριληπτική εκπαίδευση τα άτομα με ειδικές ανάγκες βίωναν το φαινόμενο του ιδρυματισμού και της ασυλοποίησης. Τους προηγούμενους αιώνες πρυτάνευε η ιδεολογία της περιθωριοποίησης, ότι είναι διαφορετικό από το όλον έπρεπε να κρυφτεί, να περιοριστεί εφόσον για τα τότε δεδομένα, αυτό δεν ήταν φυσιολογικό. Τα άσυλα τα οποία φιλοξενούσαν τα άτομα με ειδικές ανάγκες λειτουργούσαν μακριά από την υπόλοιπη κοινωνία έτσι ώστε να μην ‘’βλάψουν’’ τους υπόλοιπους πολίτες. Η ειδική αγωγή συνοδευόταν από ένα πλούσιο λεξιλόγιο με λέξεις όπως αποδιοπομπή, εγκλεισμός, τιμωρία, αναμορφωτήριο, σωφρονιστήριο, φυλακή, κ.τ.λ. Υπήρχε μάλιστα και αστυνομική περιφρούρηση έτσι ώστε να τιμωρούνται τα άτομα τα οποία ήταν ‘’βλαβερά’’ για την κοινωνία. Οι συνθήκες αυτές άρχισαν σταδιακά να αλλάζουν εφόσον από το 1966 (Blatt & Kaplan) άρχισαν να δημοσιεύονται έργα και να διεξάγονται έρευνες με θέμα τα άτομα με ειδικές ανάγκες (Στασινός,2016).
Η έννοια της συμπερίληψης, οι προσπάθειες βελτίωσης και ο ρόλος της ένταξης των παιδιών με ΕΕΑ στο συνηθισμένο σχολείο
Η περιθωριοποίηση που ένιωθαν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό εφόσον με την πάροδο των χρόνων έγιναν προσπάθειες για την αντιμετώπιση των δυσκολιών με στόχο το παιδί και τους τρόπους με τους οποίους η κοινωνία και το εκπαιδευτικό σύστημα θα μετατραπεί σε αρωγό της προσπάθειας αυτής. Έπειτα από τα ιδρύματα δημιουργήθηκαν ειδικές εκπαιδευτικές δομές έτσι ώστε να υπάρχουν κατάλληλα καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί για την διδασκαλία των παιδιών αυτών. Ωστόσο, η ενέργεια αυτή επέφερε έντονες κριτικές εφόσον και με αυτόν τον τρόπο το παιδί βρισκόταν σε ένα διαφορετικό σχολείο από τα υπόλοιπα (Armstrong, 2016).Η πλήρη συμπερίληψη στην οποία τα άτομα με ΕΕΑ ανάλογα με τις δυνατότητες τους εκπαιδεύονται μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά της συνηθισμένης τάξης στο σχολείο της γειτονίας τους έχει αποδειχθεί ότι ελαχιστοποιεί το αντίκτυπο του στίγματος. Στην περίπτωση αυτή το άτομο δεν περιθωριοποιείται και μεγαλώνει όπως όλα τα παιδιά, αλλά επιτακτική ανάγκη στην όλη διαδικασία είναι η συνεργασία γενικής και ειδικής αγωγής, για την δημιουργία ενός εκπαιδευτικού προγράμματος και δραστηριοτήτων οι οποίες θα είναι σχεδιασμένες ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες του παιδιού (Fuchs, 2009). Συγκεκριμένα, η συμπερίληψη αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού και την ανάγκη για τροποποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος, έτσι ώστε το παιδί με ειδικές ανάγκες να μην εγκλωβίζεται στο ειδικό σχολείο και παράλληλα να επιτυγχάνει τους εκάστοτε μαθησιακούς του στόχους.
Πηγή:https://epikoinonia.info/ti-symperiliptiki-ekpaideysi-in/
The art of Inclusion
