Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή υπήρξε ένας από τους κορυφαίους μαθηματικούς της εποχής του με διεθνή αναγνώριση. Διέγραψε σπουδαία καριέρα ως καθηγητής Μαθηματικών σε Πανεπιστήμια του Βελγίου και της Γερμανίας, ενώ βρέθηκε, μετά από πρόσκληση του Βενιζέλου στη Σμύρνη, για να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της.
Ο Κ. Καραθεοδωρή γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1873 στο Βερολίνο και πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου 1950. Τα περισσότερα σχολικά χρόνια του τα πέρασε στο Βέλγιο, επειδή ο πατέρας του ήταν διπλωμάτης στις Βρυξέλλες. Σε ηλικία 6 ετών έχασε τη μητέρα του και έτσι τον μεγάλωσε η γιαγιά του. Οι πρώτες διακρίσεις του στα Μαθηματικά ήρθαν για τον Κωνσταντίνο ήρθαν σε ηλικία 16 ετών. Τότε ήταν που ο Βίκτωρ Ουγκώ διέβλεψε την ιδιαίτερη κλίση του και προέβλεψε πως αν συνεχίσει έτσι θα γίνει ένας νέος Ευκλείδης.
Ακολούθως, σπούδασε στη στρατιωτική Σχολή Μηχανικών του Βελγίου, ενώ εργάστηκε ως μηχανικός σε μεγάλα αρδευτικά έργα του Νείλου. Όμως τα μαθηματικά ασκούσαν πάνω του ιδιαίτερη γοητεία. Γι’ αυτό αποφάσισε να εγκαταλείψει το επάγγελμα του μηχανικού και να σπουδάσει την αγαπημένη του επιστήμη σε ηλικία 27 ετών προς μεγάλη έκπληξη όλων. Μάλιστα, είχε πει ο ίδιος ότι τα μαθηματικά έδιναν στη ζωή του πραγματικό περιεχόμενο.
Ο Καραθεοδωρή, κατάφερε να σημειώσει λαμπρή καριέρα ως μέλος της επιστημονικής κοινότητας. Οι επιστημονικές εργασίες του αναφορικά με τη μαθηματική ανάλυση, τη γεωμετρία, τη θερμοδυναμική και άλλα θεωρούνται έρευνες εξαίρετης έμπνευσης, οι οποίες τον κατέστησαν έναν από τους σπουδαιότερους μαθηματικούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικό της επιστημονικής αξίας του Καραθεοδωρή είναι, μεταξύ άλλων, ότι ο Αϊνστάιν του είχε ζητήσει τη βοήθεια στη θεμελίωση της θεωρίας της σχετικότητας.
Το κύρος και η ικανότητα ήταν αδιαμφισβήτητα στοιχεία της προσωπικότητας του, πράγμα που ώθησε τον Βενιζέλο να του αναθέσει την οργάνωση του Πανεπιστημίου της Σμύρνης. Ο Καραθεοδωρή, χωρίς δεύτερη σκέψη και ενώ βρισκόταν στο αποκορύφωμα της Πανεπιστημιακής του σταδιοδρομίας, ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Έλληνα πρωθυπουργού.
Εργάστηκε σκληρά και μεθοδικά για τον εξοπλισμό και την οργάνωση του Πανεπιστημίου, που έφερε το όνομα «Φώς εξ ανατόλων». Μάλιστα, η βιβλιοθήκη του ενλόγω Πανεπιστημίου φρόντισε να είναι ιδιαιτέρως πλούσια και οργανωμένη.
Όμως τα τραγικά γεγονότα που ακολούθησαν με την κατάρρευση του μικρασιατικού, τον Αύγουστο του 1922, δεν του επέτρεψαν να ολοκληρώσει το μεγαλόπνοο αυτό έργο. Όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στη Σμύρνη και την κατέκαυσαν, ο Καραθεοδωρή κατόρθωσε να διασώσει τη βιβλιοθήκη και πολλά από τα εργαστηριακά όργανα του Πανεπιστημίου, τα οποία μετέφερε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα παραμένουν αναξιοποίητα.
Παρόλα αυτά στην Κομοτηνή έχει δημιουργηθεί το ομώνυμο μουσείο, που αναδικνύεται και σε χώρο παιδείας. Δεκάδες σχολεία το επισκέπτονται καθημερινά κι έχουν την ευκαιρία να μάθουν για το έργο και τα επιτεύγματα του μεγάλου Έλληνα μαθηματικό του 20ου αιώνα. Αυτό βέβαια πρέπει να είναι μόνο η αρχή. Αξίζει μετεγκατάσταση σε πιο κατάλληλο και αξιόλογο χώρο, για να γίνει το μουσείο και ένας ζωντανός και διαδραστικός φορέας πολιτισμού. Και θα ήταν μαγάλος φόρος τιμής στη μνήμη του, αν όλα όσα με κίνδυνο μετέφερε από τη Σμύρνη στην Αθήνα, αξιοποιηθούν και αποτελέσουν εκθέματα αυτού του χώρου, του μουσείου του Καραθεοδωρή.
