Αν και φτάσαμε ήδη στα μισά της εποχής αυτής, ποτέ δεν είναι αργά για βασικές πληροφορίες.
Ο Χειμώνας είναι μία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης, καθώς και της πολικής ζώνης, και είναι η ψυχρότερη εποχή του έτους, καθώς και η πιο σκοτεινή. Αστρονομικά, ξεκινά με το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 21 Δεκεμβρίου στο Βόρειο Ημισφαίριο και στις 21 Ιουνίου στο Νότιο Ημισφαίριο. Τελειώνει κατά την εαρινή ισημερία στις 21 Μαρτίου στο Βόρειο ημισφαίριο και στις 23 Σεπτεμβρίου στο Νότιο. Στη μετεωρολογία μετρούνται συμβατικά οι μήνες Δεκέμβριος, Ιανουάριος, Φεβρουάριος για το Βόρειο Ημισφαίριο, και Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος για το Νότιο.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα (Ιουνίου, Ιουλίου και Αυγούστου ή Δεκεμβρίου, Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, ανάλογα με το ημισφαίριο) η αξονική κλίση της Γης στρέφει λιγότερο το ημισφαίριο προς τον Ήλιο από το άλλο και η διάρκεια της ημέρας είναι η ελάχιστη και ο Ήλιος ακόμα και το μεσημέρι φαίνεται στο ημισφαίριο αυτό να φτάνει σε χαμηλότερο σημείο στον ουρανό. Κατά συνέπεια, οι θερμοκρασίες φτάνουν στα χαμηλότερα επίπεδα του έτους και, επίσης, η ένταση του ηλιακού φωτός φτάνει στα χαμηλότερα επίπεδα του έτους. Μετεωρολογικά όμως, στην τροπική ζώνη δεν υφίσταται χειμώνας.
Η λέξη χειμώνας βγαίνει από την αρχαία ελληνική λέξη χειμών, που με τη σειρά του βγαίνει από τη λέξη χεῖμα που σήμαινε χειμερινός καιρός, παγωνιά, κρύο. Μεταφορικά, επίσης, η λέξη αυτή στην καθημερινότητα σημαίνει ψυχρός καιρός με παγερούς ανέμους ή ακόμα και με θύελλα, με σχετική χρήση στην έκφραση «έπιασε χειμώνας».
