Ο Λαμπτήρας Πυράκτωσης

   Ο λαμπτήρας πυράκτωσης είναι λαμπτήρας που εφευρέθηκε από τον Αμερικανό Τόμας Έντισον και πλέον αποσύρεται από την αγορά. Σαν σήμερα στις 21 Οκτωβρίου του 1879 ο Τόμας Έντισον δοκιμάζει με επιτυχία τον πρώτο ηλεκτρικό λαμπτήρα πυράκτωσης, ο οποίος λειτουργεί 13½ ώρες προτού σβήσει. Μάλιστα έλαβε και το σχετικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, έναν χρόνο μετά το 1880.

  Ένας λαμπτήρας Πυράκτωσης περιλαμβάνει ένα λεπτό μεταλλικό νήμα, από βαρύ, δύστηκτο μέταλλο (δηλαδή που δεν τήκτεται, δεν λιώνει), συνήθως βολφράμιο, τυλιγμένο σε σπείρες. Αυτό φέρεται από τις άκρες του συγκολλημένο σε δύο παχύτερα σύρματα από όπου εφαρμόζεται η ηλεκτρική τάση η οποία θέτει τα ηλεκτρικά φορτία σε κίνηση και η οποία εξαναγκάζει το νήμα να φωτοβολεί από τη θέρμανσή του στους 2600°C. Όταν το μήκος του νήματος είναι μεγαλύτερο των 2 cm, τότε αυτό συγκρατείται και ενδιάμεσα από μη ηλεκτροφόρα σύρματα σε ακτινική διάταξη. Η κατασκευή αυτή περικλείεται σε γυάλινη σφαιρική ή ελλειπτική φύσιγγα χαμηλής πίεσης αερίου. Η φύσιγγα αυτή σε λαμπτήρες μικρής ισχύος είναι αερόκενη, ή περιέχει αδρανές αέριο, συνήθως άζωτο σε λαμπτήρες μεγάλης ισχύος ή και αλογόνο (ιώδιο) στους λαμπτήρες αλογόνου.

  Ο λαμπτήρας μπορεί να διαθέτει βιδωτή επαφή που συνδέεται με τον έναν πόλο και μια επαφή στην βάση που συνδέεται με τον άλλο πόλο. Η ισχύς που καταναλώνεται είναι 25-1000W. Το χρώμα της ακτινοβολίας είναι λευκό. Η διάρκεια ζωής αυτού του τύπου λαμπτήρα είναι 750-1500 ώρες συνεχούς λειτουργίας. Όσο μεγαλύτερη είναι η ισχύς του, τόσο μικρότερη είναι η ζωή του. Ο λαμπτήρας πυράκτωσης ανάβει μόνο όταν και οι δύο επαφές του ακουμπούν και στους δύο πόλους της μπαταρίας ή της πρίζας. Στις περιπτώσεις που η λάμπα δεν ανάβει, έχει κοπεί (καεί από υπερβολική αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος απότομα) το συρματάκι. Χρησιμοποιείται για φωτισμό κατοικιών, καταστημάτων, αυτοκινήτων κλπ. Ο λαμπτήρας πυράκτωσης δημιουργεί τα λιγότερα προβλήματα στα μάτια λόγω του ότι παρέχει σταθερό και όχι κυμαινόμενο φως, το οποίο επίσης προσεγγίζει ικανοποιητικά, για το ανθρώπινο μάτι, το φυσικό φως του ήλιου, σε ότι αφορά την ομοιομορφία της κατανομής των συχνοτήτων που αναδύονται. Ο λαμπτήρας πυράκτωσης τείνει προς κατάργηση για λόγους κατανάλωσης ενέργειας κατά την χρήση του, που ευθέως συνεπάγονται περιβαλλοντικούς λόγους. Ήδη ο λαμπτήρας αλογόνου χρησιμοποιείται για προβολείς. Βασικό μειονέκτημα του λαμπτήρα αυτού η ευαισθησία του σε μεταβολές της τάσης.

  Λίγα Λόγια για τον Τόμας Εντισον:

  Ο Τόμας Εντισον είναι μία από τις επιφανέστερες μορφές στην ιστορία της τεχνολογίας και ο εφευρέτης με τις 1093 ευρεσιτεχνίες, στις οποίες περιλαμβάνονται εκτός από τον ηλεκτρικό λαμπτήρα πυράκτωσης, ο φωνογράφος, το σύγχρονο τηλέφωνο, η κινηματογραφική μηχανή προβολής, οι σιδηροαλκαλικές μπαταρίες και τεχνικές κατασκευής τσιμέντου και χημικών προϊόντων. Είναι, επίσης, ο ιδρυτής του πρώτου εργαστηρίου βιομηχανικής έρευνας. Την ιδέα για τον λαμπτήρα πυράκτωσης ο Εντισον τη συνέλαβε έναν χρόνο μετά τον θρίαμβο του φωνογράφου, εντυπωσιασμένος από το εκτυφλωτικό φως που εξέπεμπε ένα ηλεκτρικό τόξο που είχε δει στη μεγάλη έκθεση της Φιλαδέλφειας του 1876, ξεκίνησε τις προσπάθειές του να παραγάγει ηλεκτρικό φως.

Θανάσης Αρχοντής