Σε κάθε τεύχος του ηλεκτρονικού μας περιοδικού θα μελετούμε την εκπαίδευση σε κάποιες άλλες χώρες του κόσμου σε μια προσπάθεια να βρούμε καλές πρακτικές που θα ταίριαζαν και στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα ούτως ώστε , στο τέλος της χρονιάς, να έχουμε μια δική μας πρόταση για ένα δημιουργικό σχολείο στην Ελλάδα. Ξεκινάμε από τη Φινλανδία ,μια χώρα που ξεχωρίζει για τις επιδόσεις της διεθνώς και μια χώρα που όταν αντιληφθούν ότι κάτι δεν πάει καλά στα σχολεία συστρατεύονται όλα τα κόμματα για να αντιμετωπίσουν το όποιο πρόβλημα. Παρακολουθούν δείκτες , ποσοστά και όλα τα θέματα που προκύπτουν και προσαρμόζονται αναλόγως.
Κείμενο: Αντώνης Χρόνης, μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου
Οι Φινλανδοί κατάλαβαν από νωρίς πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση για το μέλλον της χώρας τους. Όλα τα πολιτικά κόμματα από το 1960 συναίνεσαν στην αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος στη Φινλανδία. Για τη Φινλανδία η εκπαίδευση είναι «το κλειδί για την επιτυχία του έθνους».
ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Είναι σύγχρονα και πολύχρωμα.
Η υποχρεωτική βασική εκπαίδευση κρατάει 9 χρόνια. Τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο για πρώτη φορά όταν είναι 7 ετών γιατί τότε θεωρούνται ώριμα να ξεκινήσουν. Αντίθετα, στην Ελλάδα είναι σύνηθες φαινόμενο παιδιά που δεν έχουν συμπληρώσει καν τα 6 να βρίσκονται στην πρώτη τάξη του Δημοτικού. Σε όλο το Δημοτικό έχουν τον ίδιο δάσκαλο : «Ζητούμενο είναι η εξέλιξη της σχέσης όπως περνούν τα χρόνια , το ολοένα και καλύτερο επίπεδο εμπιστοσύνης και σεβασμού»
Το σχολείο αρχίζει στις 8:15 ενίοτε στις 9:30. Τελειώνουν στις 13:30
Αν ένας μαθητής χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ή αν διαταράσσει το μάθημα παρεμβαίνει δάσκαλος ή βοηθός δασκάλου.
ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ: Διδάσκονται τα Φινλανδικά. Στα 9 μπαίνει η δεύτερη ξένη γλώσσα (συνήθως αγγλικά). Στα 11 μπαίνουν τα σουηδικά. Πολλοί επιλέγουν και τέταρτη γλώσσα στα 13.
Η πολιτεία καλύπτει ό,τι χρειάζεται κάθε μαθητής στο σχολείο κάθε χρόνο. Σε αυτά περιλαμβάνονται βιβλία αλλά και ένα πλήρες γεύμα την ημέρα. Τα χρήματα τα καλύπτει ο Δήμος ενώ το κράτος καλύπτει το 25%.
Οι μαθητές κάνουν τα πάντα στο σχολείο για να έχουν ελεύθερο χρόνο στο σπίτι. Οι όποιες ασκήσεις δίνονται στα παιδιά από τη Δευτέρα ώστε να φτιάξουν εκείνα το πρόγραμμα που τους εξυπηρετεί για να τις ολοκληρώσουν. Δεν παίρνουν όλοι τις ίδιες ασκήσεις.
Ακολουθεί η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (από τα 16 έως τα 18), που περιλαμβάνει τη γενική και την επαγγελματική εκπαίδευση. Μόνο που τα επαγγελματικά λύκεια της Φινλανδίας δεν έχουν καμία σχέση με τα αντίστοιχα ελληνικά, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται σαν σχολεία δεύτερης κατηγορίας. Αντίθετα στη Φινλανδία χαίρουν μεγάλου κύρους και παρέχουν εκπαίδευση υψηλού επιπέδου.
Πέρα των μαθημάτων που διδάσκονται, υπάρχουν και projects. Το κάθε σχολείο έχει τη δυνατότητα να διαλέξει το δικό του.
Επίσης, υπάρχουν επιλογές μαθημάτων για μεγαλύτερη εμβάθυνση.
Το σχολείο της γειτονιάς είναι εξίσου καλό με το πιο ακριβό ιδιωτικό, άλλωστε στη Φινλανδία υπάρχουν λιγοστά ιδιωτικά σχολεία και πρόκειται κυρίως για ξένα εκπαιδευτήρια (π.χ. αμερικανική, γαλλική σχολή κ.λπ.). Εξίσου εντυπωσιακό είναι ότι η διαφορά μεταξύ «καλών» και «κακών» μαθητών είναι η μικρότερη στον κόσμο.
Ο δάσκαλος στη Φινλανδία είναι ένα επάγγελμα που χαίρει μεγάλης εκτίμησης και αναγνώρισης. Ένας εκπαιδευτικός παίρνει περίπου 3.000 ευρώ τον μήνα (θεωρείται μέσος μισθός) και υποχρεούται να κάνει μόνο τα μαθήματα του (περίπου 4 ώρες την ημέρα) και επιπλέον τρεις ώρες εργασία στο σχολείο την εβδομάδα. Επιπλέον, έχουν και ένα δίωρο για επαγγελματική εξέλιξη. Τέλος, δεν αξιολογούνται τα σχολεία και οι καθηγητές. Οι σχολικοί επιθεωρητές καταργήθηκαν το 1990. Και τι γίνεται όταν ένας καθηγητής δεν αποδίδει ικανοποιητικά; Αυτό εναπόκειται στον διευθυντή του σχολείου να το αντιμετωπίσει. Πάντως, τα προαπαιτούμενα για να γίνει κάποιος δάσκαλος είναι πολύ υψηλά.
Στη χώρα του παγωμένου Βορρά ειδικές επιτροπές μελετούν ποιοτικά χαρακτηριστικά και στατιστικά δεδομένα σε μία προσπάθεια να αντιμετωπίζεται πάντα εν τη γενέσει του όποιο θέμα προκύπτει. Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια οι ειδικοί παρατήρησαν ότι οι επιδόσεις των αγοριών πέφτουν σε σχέση με αυτές των κοριτσιών. Η αντίδρασή τους ήταν να κάνουν αλλαγές στο πρόγραμμα σπουδών ώστε αυτό να γίνει πιο ελκυστικό για τα αγόρια. Έβαλαν περισσότερες ώρες γυμναστική και διαθεματικά μαθήματα στη φύση. Για παράδειγμα, η κατασκευή μιας φωλιάς για πουλιά μπορεί να αποτελεί ένα «καλυμμένο» μάθημα Μαθηματικών, Γεωμετρίας και Μελέτης του Περιβάλλοντος! Γενικώς, παρά το τσουχτερό κρύο και το χιόνι, οι Φινλανδοί κάνουν συχνά μάθημα έξω, την ώρα που στην Ελλάδα μέχρι και τη Μελέτη Περιβάλλοντος την κάνουν στην τάξη κι ας έχει έξω ήλιο και 20 βαθμούς Κελσίου!
Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τον τρόπο εισαγωγής των μαθητών θα μιλήσουμε σε επόμενο τεύχος.
