Οι έφηβοι συχνά αγνοούν την πιθανότητα εθισμού στον καπνό. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία:
- 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια.
- 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν.
- Τουλάχιστον το 41,5% των νέων μέχρι και 16 ετών έχει καπνίσει τουλάχιστον μία φορά.
- Σύμφωνα με Πανελλήνια Έρευνα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας (ΕΠΙΨΥ) για τους έφηβους και το κάπνισμα, τουλάχιστον 2 στα 5 (ποσοστό 41,5%) αγόρια και κορίτσια (ηλικίας 15-16 ετών) της Α΄ Λυκείου στην Ελλάδα έχουν καπνίσει έστω και μία φορά.
- Στα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης του 2022 περιλαμβάνεται και ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για το κάπνισμα στους εφήβους. Το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί σήμερα το επικρατέστερο καπνικό προϊόν μεταξύ των εφήβων, με τη χρήση του να έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία 8ετια, ιδιαίτερα στα κορίτσια.
Επιπροσθέτως, ο επιπολασμός του καπνίσματος είναι σημαντικά υψηλότερος στους εφήβους των οποίων έστω κι ένας-μία γονιός καπνίζει (έστω και σπάνια).Σύμφωνα με την επιστημονικά υπεύθυνη της έρευνας, ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, κυρία Άννα Κοκκέβη, «τα πρόσφατα ευρήματα για το κάπνισμα στους εφήβους αναδεικνύουν για ακόμα μία φορά τη μεγάλη σημασία που το περιβάλλον έχει στην πιθανότητα έναρξης και παραμονής των εφήβων σε συμπεριφορές που θέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο (ασφαλώς κι άλλοι παράγοντες συνδράμουν στο παραπάνω)».
Επιπτώσεις:
- Μια πρόσφατη μελέτη υπογραμμίζει τις πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες του καπνίσματος στους εφήβους, όχι μόνο για το άτομο αλλά και για τους μελλοντικούς απογόνους του. Αυτή η έρευνα αποκαλύπτει ότι τα αγόρια που ξεκινούν το κάπνισμα στις αρχές της εφηβείας τους, μπορεί να μεταδώσουν επιβλαβή γενετικά χαρακτηριστικά στα παιδιά τους, επηρεάζοντας την υγεία τους.
- Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, εμβαθύνει στην επίδραση της φαιάς ουσίας στην έναρξη και διατήρηση του καπνίσματος. Η φαιά ουσία είναι ο εγκεφαλικός ιστός που επεξεργάζεται πληροφορίες και περιέχει νευρώνες. Η μελέτη έδειξε ότι οι έφηβοι που ξεκίνησαν το κάπνισμα σε νεαρή ηλικία εμφάνισαν χαμηλότερο όγκο φαιάς ουσίας στον αριστερό μετωπιαίο λοβό, μια περιοχή που συνδέεται με τη λήψη αποφάσεων και τη συμπεριφορά παραβίασης κανόνων. Επιπλέον, μόλις άρχισαν να καπνίζουν, αυτά τα άτομα παρουσίασαν μειωμένο όγκο φαιάς ουσίας στον δεξιό μετωπιαίο λοβό, κάτι που σχετίζεται με την αναζήτηση ευχαρίστησης.
- Η νικοτίνη έχει ποικίλες επιδράσεις στον άνθρωπο, κυρίως στην καρδιά και το ορμονικό σύστημα. Επίσης σημαντικότερες επιδράσεις έχει στον εγκέφαλο. Ορισμένες χημικές ουσίες που υπάρχουν στον εγκέφαλο (νευροδιαβιβαστές) εμπλέκονται στη δημιουργία εξάρτησης από τον καπνό. Έτσι δημιουργείται αίσθημα διέγερσης, ευεξίας και άλλα συμπτώματα παρόμοια με αυτά άλλων ναρκωτικών ουσιών. Όσο περνάει ο καιρός, ο εγκέφαλος του καπνιστή προσαρμόζεται στην παρουσία της νικοτίνης και την έχει ανάγκη. Αποκτά δηλ. εξάρτηση.
- Έρευνες δείχνουν ότι μεσολαβούν περίπου 2 χρόνια μέχρι να εθιστεί κάποιος στη νικοτίνη.
- Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα γυναικών και ανδρών, τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών, την υγεία των εγκύων, την υγεία των εμβρύων, των νεογνών και των μικρών παιδιών
- Εκτιμάται ότι η γονιμότητα των γυναικών που καπνίζουν μπορεί να μειωθεί κατά 28% σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες.
- Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο ανικανότητας των ανδρών κατά 50%.
- Το κάπνισμα σε συνδυασμό με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών αυξάνει στο 10πλάσιο τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοαγγειακών παθήσεων.
