Black Friday, το πάρτυ των εμπόρων

πό τον Βλάσση Χιώτη

Black Friday είναι η γιορτή του … Αυτή είναι η απάντηση που θα πάρει κάποιος αν αναρωτηθεί τι είναι αυτή η παγκοσμίως καθιερωμένη μέρα εκπτώσεων. Οπότε τελικά τι είναι η Βlack Friday, μια απάτη όπως λένε οι γονείς μου κάθε φορά που ζητάω να αγοράσω κάτι, ή μια ένδειξη καλοσύνης για τον συνάνθρωπο;

Ο όρος Βlack Friday παρουσιάζεται αρχικά στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ στη δεκαετία του 50’ την ημέρα μετά την αμερικανική γιορτή των ευχαριστιών (thanksgiving) η οποία ήταν η γραμμή εκκίνησης για τις χριστουγεννιάτικες αγορές, με αποτέλεσμα τα εμπορικά καταστήματα να πλημμυρίζουν από άτομα έτοιμα να ξοδέψουν τα λεφτά τους. Αυτό οδήγησε στην αστυνομία να δουλεύει ατελείωτες ώρες ώστε να διατηρηθεί μια τάξη, με αποτέλεσμα να την ονομάζουν Μαύρη Παρασκευή. Παράλληλα, οι πωλήσεις τότε σημειώνονταν με μαύρο χρώμα και συγκεκριμένα εκείνη την ημέρα ήτανε κατάμαυρες. Όλα αυτά οδήγησαν στην εξάπλωση του όρου Black Friday.

Η Βlack Friday λοιπόν δεν συνδέεται με κανένα σημαντικό γεγονός, ήταν απλά ένα φαινόμενο υψηλής κατανάλωσης στο οποίο έδωσαν ένα όνομα που ήταν ήδη γνωστό και συνέδεσαν με τις εκπτώσεις οι έμποροι με σκοπό να το μετατρέψουν σε μια «γιορτή»(γεγονός) χαοτικών αγορών παγκοσμίως αναγνωρισμένη από τον οποιοδήποτε καταναλωτή. Η Black Friday πέτυχε διότι υπήρχε μεγάλη προσπάθεια στην προώθηση της, το οποίο είναι λογικό γιατί ποιος έμπορος δεν θέλει περισσότερες πωλήσεις; Έτσι, κάθε χρόνο στην Ελλάδα την Παρασκευή μετά την ημέρα των ευχαριστιών ( μια γιορτή άσχετη με το ελληνικό έθνος)  έχουμε και εμείς την Βlack Friday.

Όμως πώς κερδίζουν οι έμποροι αν το όλο νόημα της Black Friday είναι οι τεράστιες εκπτώσεις; Για να το καταλάβουμε ας πάρουμε ένα παράδειγμα με τον Μπάμπη. Ο Μπάμπης έχει ένα κατάστημα ηλεκτρονικών συσκευών και πουλάει κατά μέσο όρο 10 κινητά τηλέφωνα σε μία μέση Παρασκευή στην τιμή των 1000€, ενώ τα αγοράζει στην τιμή χονδρικής* των 700€. Εντούτοις, στην Black Friday που τα πουλάει στην ελκυστική τιμή των 900€ με έκπτωση 10% έχει αύξηση πωλήσεων 300%( αριθμός που ανέφεραν πολλοί ηλεκτρονικοί έμποροι σε στατιστικές έρευνες κατά την Black Friday). Τελικά ο Μπάμπης κερδίζει αυτή την ημέρα 6000€, αύξηση 2 φορές πάνω σε σχέση με το φυσιολογικό κέρδος των 3000€.

Αυτοί οι αριθμοί είναι φανταστικοί, όμως φέρνουν την απορία:« γιατί ο κόσμος τρέχει τόσο πολύ για να προλάβει τις προσφορές της black Friday;». Η απάντηση βρίσκεται στην ανθρώπινη ψυχολογία. Αρχικά αυτές οι προσφορές που διαρκούν για μία μέρα είναι για τον καταναλωτή μια ευκαιρία που θα χαθεί σύντομα, για αυτό και δεν πρέπει να τη χάσει, ακόμα και αν δε θέλει να αγοράσει κάτι συγκεκριμένο. Απλά θέλει να ξοδέψει λεφτά, γιατί σε μία άλλη περίπτωση που θα ανοίξει το πορτοφόλι του, αυτή η «μαγική ευκαιρία» θα έχει χαθεί. Παράλληλα σε αυτό τα μεγάλα ποσοστά στις εκπτώσεις και η τεράστια διαφήμιση της black Friday ενισχύουν την ιδέα ότι πρέπει να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία.

 

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η πίεση του χρόνου η οποία δεν του επιτρέπει να αναλογιστεί ούτε αν όντως θέλει το προϊόν, ούτε αν το χρειάζεται, ούτε αν έχει αρκετά μεγάλο πορτοφόλι για να κάνει την αγορά. Τέλος η κοινωνική πίεση ή αλλιώς το ένστικτο του κοπαδιού παίζει σημαντικό ρόλο. Όταν όλος ο κοινωνικός κύκλος του και ο κοινωνικός περίγυρος τρέχει να αγοράσει ό,τι μπορεί, είναι λογικό από την ανθρώπινη φύση ο οποιοσδήποτε άνθρωπος να πάει να αγοράσει και αυτός ώστε να ταιριάζει, να κοινωνικοποιηθεί και να ταυτίζεται  με τους υπόλοιπους. black Friday δεν είναι ένα μια σατανική σκευωρία εις βάρος των ανήξερων καταναλωτών, αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως έξυπνο ψυχολογικό κόλπο. Αν δεν θέλετε να γίνετε θύματα της Black Friday αυτό που πρέπει να κάνετε είναι πολύ απλά κάθε φορά που πάτε να αγοράσετε κάτι κατά την διάρκεια της να σκέφτεστε:« Αν δεν ήταν η Black Friday θα το αγόραζα;»

*τιμή χονδρικής: η τιμή με την οποία αγοράζει ένας έμπορος τα προϊόντα που θα πουλήσει στην αγορά.