Ένα άρθρο από τους μαθητές του Γ4 Τμήματος του 2ου Γυμνασίου Χανίων, βασισμένο σε επιστημονικά δεδομένα για τις καταστροφικές συνέπειες του καπνίσματος σε εφήβους και ενήλικες.
Το κάπνισμα αποτελεί μία από τις πλέον διαδεδομένες αλλά και βλαβερές συνήθειες της σύγχρονης κοινωνίας. Παρά τις διαρκείς ενημερωτικές εκστρατείες και τις αυξανόμενες απαγορεύσεις στους δημόσιους χώρους, πολλοί εξακολουθούν να αγνοούν ή να υποτιμούν τις ολέθριες συνέπειες που επιφέρει στην υγεία – όχι μόνο των ίδιων των καπνιστών, αλλά και όσων εκτίθενται παθητικά στον καπνό.
Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε τις επιπτώσεις του καπνίσματος, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, φωτίζοντας την ανάγκη για συλλογική ευαισθητοποίηση και δράση. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 8 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν εξαιτίας του καπνίσματος – δηλαδή περίπου μία ζωή κάθε 4 δευτερόλεπτα. Από αυτούς, πάνω από 7 εκατομμύρια είναι ενεργοί καπνιστές, ενώ οι υπόλοιποι χάνουν τη ζωή τους επειδή ζούσαν με καπνιστές ή εργάζονταν σε περιβάλλοντα με καπνό. Συγκριτικά, το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από το AIDS, την ελονοσία και την κατανάλωση ναρκωτικών μαζί. Σε ετήσια βάση, ξεπερνά ακόμη και τους θανάτους από πολέμους και τροχαία ατυχήματα. Οι ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα δεν αφήνουν κανένα σύστημα του οργανισμού ανεπηρέαστο και συχνά οδηγούν σε αργό και επώδυνο θάνατο. Αν το κάπνισμα ήταν ιός, θα είχε χαρακτηριστεί ως η πιο θανατηφόρα πανδημία της εποχής μας.
Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για πλήθος σοβαρών ασθενειών και επηρεάζει σχεδόν όλα τα όργανα του σώματος. Η νικοτίνη και οι εκατοντάδες τοξικές ουσίες που περιέχονται στον καπνό του τσιγάρου προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες, κυρίως στους πνεύμονες, οδηγώντας σε χρόνιες παθήσεις όπως η βρογχίτιδα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Με την πάροδο του χρόνου, η πνευμονική λειτουργία φθίνει, η αναπνοή δυσχεραίνει και η καθημερινότητα γίνεται πιο δύσκολη. Το καρδιαγγειακό σύστημα πλήττεται εξίσου σοβαρά: η αρτηριακή πίεση αυξάνεται, οι αρτηρίες σκληραίνουν, και αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου. Επιπλέον, η συνεχής έκθεση στις χημικές ουσίες του καπνού διαταράσσει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας μειωμένη οξυγόνωση των ιστών και ταχύτερη φθορά των κυττάρων. Το κάπνισμα συνδέεται άμεσα και με την εμφάνιση ποικίλων μορφών καρκίνου, όχι μόνο του πνεύμονα αλλά και του στόματος, του φάρυγγα, του οισοφάγου και άλλων οργάνων. Ο οργανισμός, εξασθενημένος από τη συνεχή έκθεση στις τοξίνες, χάνει τη φυσική του άμυνα, γεγονός που καθιστά την ανάρρωση πιο δύσκολη και τη γενική υγεία πιο εύθραυστη.
Τα προϊόντα του τσιγάρου που καίγεται και παράγεται ο καπνός, τον οποίο εισπνέει ο καπνιστής, μεταφέρουν ανόργανες και οργανικές ουσίες που είναι τοξικές για τον ανθρώπινο οργανισμό. Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για την υγεία τόσο της μητέρας όσο και του αγέννητου παιδιού. Οι τοξικές ουσίες του καπνού –όπως η νικοτίνη, το μονοξείδιο του άνθρακα και άλλες καρκινογόνες ενώσεις– περνούν μέσω του πλακούντα στον οργανισμό του εμβρύου, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές στην κύηση.
Μεταξύ των συχνότερων επιπτώσεων είναι ο πρόωρος τοκετός, το χαμηλό βάρος γέννησης, η αποκόλληση πλακούντα, αλλά και η αυξημένη πιθανότητα αποβολής ή ενδομήτριου θανάτου. Τα βρέφη που γεννιούνται από μητέρες που κάπνιζαν κατά την εγκυμοσύνη εμφανίζουν συχνότερα προβλήματα στο αναπνευστικό, αυξημένες πιθανότητες για αιφνίδιο βρεφικό θάνατο (SIDS) και διαταραχές στη νευρολογική και γνωστική ανάπτυξή τους. Ακόμη και στην παιδική ηλικία, αυτά τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε αλλεργίες, άσθμα και λοιμώξεις. Το κάπνισμα, σε μια περίοδο που η ζωή μόλις ξεκινά, λειτουργεί ως αθόρυβος εχθρός, θέτοντας σε κίνδυνο τα θεμέλια της υγείας ενός ανθρώπου πριν ακόμα γεννηθεί. Ο παθητικός καπνιστής –δηλαδή το άτομο που εισπνέει ακούσια τον καπνό από την εκπνοή του καπνιστή αλλά και από την καύση του τσιγάρου– εκτίθεται στις ίδιες τοξικές και καρκινογόνες ουσίες με τον ενεργητικό καπνιστή. Αυτός ο «σιωπηλός» κίνδυνος έχει τεράστιες συνέπειες στην υγεία, και μάλιστα χωρίς επιλογή. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, πάνω από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της παθητικής έκθεσης στον καπνό. Δηλαδή, περίπου 3.000 θάνατοι την ημέρα αφορούν εκείνους που δεν καπνίζουν αλλά απλώς ζουν ή εργάζονται δίπλα στους καπνιστές. Η παθητική εισπνοή καπνού έχει συνδεθεί με καρκίνο του πνεύμονα, καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά επεισόδια, αλλά και αναπνευστικά προβλήματα – ιδιαίτερα σε παιδιά, όπως βρογχίτιδες, άσθμα και ωτίτιδες. Οι πιο ευάλωτοι είναι τα βρέφη, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, που υφίστανται τις συνέπειες μιας συνήθειας που δεν επέλεξαν.
Το κάπνισμα δεν είναι μόνο απειλή για την υγεία, αλλά και τεράστιο βάρος για την οικονομία και την κοινωνία. Τα συστήματα υγείας επιβαρύνονται με δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για τη θεραπεία ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, ενώ παράλληλα μειώνεται η παραγωγικότητα λόγω πρόωρων θανάτων, απουσιών από την εργασία και χρόνιων παθήσεων.
Οι καπνιστές, πέρα από την προσωπική οικονομική επιβάρυνση για την αγορά προϊόντων καπνού, αντιμετωπίζουν συχνότερα προβλήματα ανεργίας, κοινωνικού αποκλεισμού και μειωμένης ποιότητας ζωής.
Το κάπνισμα, τελικά, λειτουργεί σαν ένας φαύλος κύκλος που επηρεάζει άμεσα όχι μόνο τον καπνιστή, αλλά και το κοινωνικό σύνολο. Το κάπνισμα δεν είναι απλώς μια κακή συνήθεια είναι μια βαθιά ριζωμένη απειλή που επηρεάζει την υγεία, την κοινωνία και την οικονομία με τρόπο εκτεταμένο και συχνά αμετάκλητο. Από τους εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, τις σοβαρές ασθένειες, τις βλάβες σε εγκύους και βρέφη, μέχρι το βαρύ κοινωνικό και οικονομικό κόστος, οι συνέπειες είναι πολυδιάστατες και καταστροφικές. Η καταπολέμηση του καπνίσματος δεν είναι απλώς θέμα ατομικής επιλογής είναι επιτακτική ανάγκη για το κοινό καλό. Χρειάζεται συνειδητοποίηση, εκπαίδευση και συλλογική δράση ώστε να σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο και να διασφαλίσουμε ένα πιο υγιές μέλλον για όλους.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΚΑΛΥΜΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΚΑΠΛΛΑΝΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ, ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΠΑΛΙΟΥΔΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ, ΠΟΝΤΙΚΑΚΗ ΕΡΑΣΜΙΑ, ΠΡΑΜΑΤΙΩΤΗ ΕΛΕΝΗ, ΠΡΟΥΚΑΚΗΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ, ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΡΑΖΑΚ ΧΑΛΕΝΤ, ΡΑΜΠΙΑ ΚΡΙΣΤΙΝΑ, ΡΗΓΑ ΜΑΡΙΛΟΥ, ΡΟΣΜΑΡΑΚΗ ΙΣΙΔΩΡΑ, ΣΟΛΟΜΟΝΟΒΑ ΣΟΦΙΑ, ΣΤΡΑΤΙΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΤΖΕΜΑΪ ΜΕΛΙΝΑ, ΤΙΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑ, ΤΣΟΤΑ ΑΛΕΣΙΟ, ΦΛΩΡΑΤΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, ΧΑΣΣΑΝ ΜΟΥΣΤΑΦΑ, ΧΑΤΖΑΚΗ ΝΕΦΕΛΗ, ΧΑΤΖΗΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ, ΧΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ, ΧΟΝΔΡΑΚΗ ΑΡΙΣΤΕΑ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΝΙΚΟΣ
