Από τις Α. Χρόνη και Ν. Παπαδάκη, δασκάλες του Γ1
Σήμερα 22 Δεκεμβρίου 2022, οι μαθητές του Γ1 μαζί με τις δασκάλες τους αναβίωσαν το έθιμο του Χριστόψωμου. Ζύμωσαν το ψωμί και στη συνέχεια το «κέντησαν» !
Καλά χριστούγεννα σε όλους!!!
Λίγα λόγια για το έθιμο:
Χριστόψωμο λέγεται γενικά το ψωμί (καρβέλι) ή κουλούρα που οι ελληνίδες νοικοκυρές έχουν παρασκευάσει 2-3 ημέρες προ των Χριστουγέννων ειδικά για τη μεγάλη αυτή εορτή. Η μόνη διαφορά με τα άλλα συνήθη ψωμιά είναι ο πλούσιός του στολισμός με λογής-λογής κεντήματα (κεντίδια) ή «πλουμίδια» όπως ονομάζονται.
Αυτά δε τα πλουμίδια δεν είναι τυχαία και επιπόλαια κεντίδια αλλά σεβαστά σχήματα που συμβολίζουν τον καημό και το όνειρο της ελληνικής αγροτιάς.
Αυτό το ψωμί αφιερώνει η ελληνική οικογένεια με ευλάβεια στη Γέννηση του Χριστού που θα στέρξει να μεταβάλει τα «πλουμίδια» σε ευλογημένη πραγμάτωση. Τα Χριστούγεννα το ψωμί είναι χριστόψωμο και το βρίσκουμε παντού.Είναι το σύμβολο, ο φορέας της ευεργετικής δύναμης που ενσαρκώνεται στο νεογέννητο Χριστό.
Η νοικοκυρά λοιπόν φτιάχνει το Χριστόψωμο. Τα εννιά φαγητά συμβολίζουν τους εννιά μήνες που για κάποιους κυοφορούσε η Παναγία, ενώ για κάποιους άλλους συμβολίζουν τα χωριά που πέρασαν ο Χριστός με την Παναγία και τον Ιωσήφ για να αποφύγουν τον Ηρώδη. Στα παλιά τα χρόνια τα εννιά φαγητά ήταν οτιδήποτε, αλλά το κάθε ένα συμβόλιζε και κάτι. Για παράδειγμα το κρεμμύδι συμβόλισε το γάλα της μητέρας. Πάντως στο τραπέζι είχε πάνω εννιά φαγητά. Το βράδυ θύμιαζαν με υνί ή κεραμίδα. Τα πάντα, στάβλους, κοτέτσια κλπ, και μετά ο μικρότερος της οικογένειας έλεγε την προσευχή και όλοι φιλούσαν το χέρι της Παναγίας, το οποίο είχαν πάνω στο Χριστόψωμο, από τον μεγαλύτερο προς τον μικρότερο, και έκοβαν το Χριστόψωμο στο κεφάλι του μικρότερου. Το πρώτο κομμάτι το έβαζαν στο εικόνισμα και πρόσεχαν μην τους πέσει κανένα ψίχουλο, γιατί θεωρείται γρουσουζιά.
Πηγή : «Χριστόψωμα» , από το βιβλίο της Εύης Βουτσινά, Γεύση Ελληνική, Αθήνα 1998, τόμος Α, σελ. 62
