του Γιώργου Σταματόπουλου
Είδος: Βιογραφική ταινία
Σενάριο, παραγωγή και σκηνοθεσία: Κρίστοφερ Νόλαν
Ηθοποιοί: Κίλιαν Μέρφι, Έμιλι Μπλαντ, Ματ Ντέιμον, Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Φλόρενς Πίου, Τζος Χάρτνετ, Κέισι άφλεκ, Ράμι Μάλεκ, Κένεθ Μπράνα
Διάρκεια: 180΄
Η ταινία Οπενχάιμερ (2023) βασίστηκε στο βιβλίο των Κάι Μπερντ και Μάρτιν Τζ. Σέργουιν American Prometheus (2005), το οποίο αποτελεί βιογραφία του γερμανοαμερικανικής καταγωγής φυσικού επιστήμονα Τζούλιους Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, του επονομαζόμενου και «πατέρα της ατομικής βόμβας».
Ο Τζ. Ρ. Οπενχάιμερ γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Απρίλιο του 1904 όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε στα πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και του Κέιμπριτζ και έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Ασχολήθηκε με την κβαντική φυσική των υποατομικών σωματιδίων και τις πυρηνικές αντιδράσεις.
Ο Οπενχαϊμερ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Διορίστηκε, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας (Σχέδιο Μανχάταν), διευθυντής στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος, στο Νέο Μεξικό, όπου δημιούργησε ένα μυστικό εργαστήριο στην έρημο. Εκεί συντόνισε τις προσπάθειες κορυφαίων φυσικών και μηχανικών οι οποίες οδήγησαν στην πρώτη πυρηνική έκρηξη, στις 16 Ιουλίου του 1945, που έμεινε στην Ιστορία ως πυρηνική δοκιμή Τρίνιτι.
Μετά τον πόλεμο έγινε επικεφαλής σύμβουλος στη νεοσύστατη Επιτροπή Ατομικής Ενεργείας των Ηνωμένων Πολιτειών και χρησιμοποίησε τη θέση του για να ασκήσει πιέσεις για τον διεθνή έλεγχο της πυρηνικής ενέργειας και την αποτροπή της διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Η μεγάλη συμβολή του στον σχεδιασμό και την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας αλλά και στη δημιουργία μίας ισχυρής παράδοσης στη θεωρητική φυσική στις Η.Π.Α δεν στάθηκαν ικανά να τον προστατεύσουν κατά την μακαρθική περίοδο.
Αφού προκάλεσε τη δυσαρέσκεια πολλών πολιτικών με τις ειλικρινείς απόψεις του, παραπέμφθηκε σε δίκη για τις φιλειρηνικές και δημοκρατικές του θέσεις με αποτέλεσμα η διαβάθμιση ασφαλείας του να ανακληθεί το 1954 και ουσιαστικά να χάσει την άμεση πολιτική επιρροή του. Ωστόσο, συνέχισε να εργάζεται παραδίδοντας μαθήματα και ασχολούμενος με το συγγραφικό του έργο πάνω στη φυσική. Μία δεκαετία αργότερα, αποκαταστάθηκε όταν του απονεμήθηκε το βραβείο «Ενρίκο Φέρμι» ως χειρονομία της πολιτικής αποκατάστασης.
Η ζωή του σπουδαίου επιστήμονα αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Κρίστοφερ Νόλαν, ο οποίος έγραψε το σενάριο, έκανε τη σκηνοθεσία και την παραγωγή της ταινίας. Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης εμβαθύνει στην ψυχοσύνθεση του ήρωα. Με την αριστοτεχνική χρήση του μοντάζ αναπτύσσει παράλληλα την ανέλιξη του Οπενχάιμερ στην κορυφή της επιστημονικής αλυσίδας, τη διευθυντική ανάμειξή του στο Σχέδιο Μανχάταν για την παραγωγή της ατομικής βόμβας και, ακολούθως, την πολιτική δίωξή του τη δεκαετία του ’50 για δήθεν κομμουνιστική δράση και για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης. Κορυφαία σκηνή της ταινίας είναι η δοκιμή της ατομικής βόμβας.
Ωστόσο, η ιλιγγιώδης διαδοχή των γεγονότων και ο καταιγισμός των πληροφοριών σε συνδυασμό με την τρίωρη διάρκεια της ταινίας ενδέχεται να κουράσουν τον θεατή, ειδικότερα εκείνον που δεν έχει κάποια γνώση σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο αναφέρεται η ταινία.
Η ταινία απέσπασε επτά βραβεία Όσκαρ για το 2024 μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερου Α΄ Ανδρικού Ρόλου για τον Κίλιαν Μέρφι, ο οποίος ενσαρκώνει εξαιρετικά τον κεντρικό ήρωα, και Καλύτερου Β΄ Ανδρικού Ρόλου για τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ.
Πηγές
Ρόμπερτ Οπενχάιμερ – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
