Πότε ξεκινάει η εφηβεία;
Η εφηβεία συνήθως ξεκινάει στην ηλικία των 11 με 12 χρόνων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα τα παιδιά θα μπουν στην εφηβεία στην ίδια ακριβώς ηλικία. Υπάρχουν παιδιά που δείχνουν σημάδια ανάπτυξης πολύ νωρίς και άλλα που αργούν. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό τόσο από τους γονείς όσο και από τα ίδια τα παιδιά. Πολλές φορές οι γονείς ανησυχούν γιατί το παιδί τους δεν έχει ακόμη ψηλώσει ή δεν έχει βγάλει τριχοφυΐα όπως τα άλλα συνομήλικα παιδιά. Ακόμη και οι ίδιοι οι έφηβοι λόγω του ότι δεν θέλουν να διαφέρουν από το μέσο όρο, νιώθουν άσχημα είτε έχουν πρόωρη είτε καθυστερημένη ανάπτυξη. Εάν δεν συντρέχουν λόγοι υγείας, οι γονείς πρώτοι από όλους θα πρέπει να αποδεχτούν το ρυθμό ανάπτυξης των παιδιών τους για να μπορέσουν και εκείνα να αποδεχτούν τον εαυτό τους. Τα παιδιά αποκτούν την πρώτη αντίληψη για τον εαυτό τους μέσα από το βλέμμα των γονιών. Και μπορεί οι γονείς να ισχυρίζονται ότι ‘’εγώ δέχομαι το παιδί μου όπως είναι’’ αλλά να δείχνουν άλλα με το βλέμμα τους.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός εφήβου;
Σύμφωνα με πολυάριθμες έρευνες οι έφηβοι παρουσιάζουν λίγο έως πολύ τα εξής χαρακτηριστικά.
- Είναι αρνητικοί για όλα: Είναι μεγάλη έκπληξη για τους γονείς να βλέπουν το μέχρι πρότινος υπάκουο και πειθαρχημένο παιδί τους να εναντιώνεται σε όλα και να δείχνει ότι του ‘φταίνε τα πάντα’. Τα καλά νέα για τους γονείς, είναι ότι αυτή η άρνηση κρατάει μέχρι την ηλικία των 21 με 22 χρόνων και μετά το παιδί μπαίνει σε μία φάση συνεργασίας με τους γονείς του
- Επιζητούν την αυτονομία τους: οι έφηβοι αφήνουν τη στοργική αγκαλιά των γονιών τους και αναζητούν να βρουν ποιοι είναι και που πάνε. Θέλουν να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη ζωή τους και πολύ συχνά έρχονται σε σύγκρουση με τους γονείς τους, οι οποίοι θέλουν να τους επιβάλλουν αυτό που θεωρούν ότι είναι για το ‘καλό τους’.
- Έχουν μία τάση για απομόνωση: θέλουν την ησυχία τους, κλείνονται στο δωμάτιο με τις ώρες και δεν συμμετέχουν σε οικογενειακές εκδηλώσεις. Οι γονείς πολλές φορές ανησυχούν για αυτή τη συμπεριφορά των παιδιών τους και την εισπράττουν ως αδιαφορία για εκείνους
- Είναι υπερευαίσθητοι, θίγονται και προσβάλλονται πολύ εύκολα: δίνουν σημασία σε μικρές λεπτομέρειες όπως για παράδειγμα πως θα τους φωνάξουν οι γονείς στο τηλέφωνο όταν τους καλούν οι φίλοι τους
- Είναι ισχυρογνώμονες και πεισμώνουν πολύ: συνήθως όμως τα θέματα για τα οποία επιμένουν δεν είναι τόσο σημαντικά για τη ζωή τους, παρά έχουν να κάνουν με το πώς θα κόψουν τα μαλλιά τους, εάν θα φορέσουν σκουλαρίκι ή εάν θα καθαρίσουν ή όχι το δωμάτιο τους.
- Είναι ρομαντικοί: οι νέοι αυτής της ηλικίας έχουν οράματα και σχέδια για ένα κόσμο πιο δίκαιο, έντιμο και καλό. Για αυτό και αρκετά συχνά ασχολούνται με το γράψιμο, τη σύνθεση, με τη μουσική ως τρόπους έκφρασης αυτών των σκέψεων και συναισθημάτων τους
Γιατί οι έφηβοι απομακρύνονται από την οικογένεια;
Η εφηβεία είναι μια μεταβατική και κρίσιμη περίοδος για την ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του ατόμου και την αναζήτηση της προσωπικής του ταυτότητας.
Ο/η έφηβος-η, βρίσκεται σε μια συναισθηματικά φορτισμένη κατάσταση, ανάμεσα στην επιθυμία για προστασία και το φόβο για το άγνωστο και την ανάγκη να ανεξαρτητοποιηθεί και να «υπάρξει» ως ξεχωριστή ολότητα.
Πολλές φορές οι γονείς προσλαμβάνουν ως «εγκατάλειψη» και «ασέβεια» την επιθυμία του νεαρού ατόμου να αποστασιοποιηθεί πνευματικά αλλά και σωματικά από την οικογενειακή ζωή και να επενδύσει σε άλλα άτομα και καταστάσεις. Αυτό δημιουργεί επιπλέον ενοχές στον έφηβο, ο οποίος αμφισβητεί συνεχώς τις επιθυμίες και τις αποφάσεις του.
Ως αποτέλεσμα, αντιδρά με ένταση και θυμό και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος δυσχερούς επικοινωνίας μεταξύ παιδιού και γονέων.
