1919:   Ο κόσμος πριν από 100 χρόνια…

Η πρώτη χρονιά μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.  H ανθρωπότητα  αλλάζει…

18 Ιανουαρίου : Αρχίζει η Σύνοδος Ειρήνης του Παρισιού στο ανάκτορο των Βερσαλλιών,  στην οποία θα αποφασιστούν οι Συνθήκες  που θα σφραγίσουν τη λήξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ενός πολέμου του οποίου τα θύματα ξεπερνούν τα 18,5 εκατομμύρια. Μέσα στο 1919 υπογράφηκαν οι παρακάτω συνθήκες:

• 28 Ιουνίου : Η  Συνθήκη των Βερσαλλιών, με την οποία ορίστηκαν οι υποχρεώσεις της Γερμανίας προς τους συμμάχους της  νικήτριας  Αντάντ.
• 10 Σεπτεμβρίου : Η  Συνθήκη του Αγίου Γερμανού, με την οποία  ορίστηκαν οι υποχρεώσεις της  Αυστρίας (πρώην Αυστροουγγαρίας) στους συμμάχους.
• 27 Νοεμβρίου :  Η  Συνθήκη του Νεϊγύ, μεταξύ των συμμάχων και της Βουλγαρίας.

Το 1920 θα υπογράφηκαν οι συνθήκες του Τριανόν και των Σεβρών, οι οποίες όριζαν τις υποχρεώσεις της Ουγγαρίας και της Τουρκίας  αντίστοιχα.

 

19 Ιανουαρίου: Γεννιέται στον Πειραιά ο Μάριος  Πλωρίτης, μια σημαντική μορφή των γραμμάτων μας,  ένα ανήσυχο πνεύμα, λογοτέχνης, δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου, μεταφραστής.

 

6 Φεβρουαρίου:  Αρχίζει πενθήμερη γενική απεργία στο Σιάτλ, η μεγαλύτερη Γενική Απεργία στην ιστορία των ΗΠΑ, με αιτήματα την αύξηση των μισθών και τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών. Στις 11 Φλεβάρη η απεργία λήγει μετά από τελεσίγραφο του δημάρχου, με το οποίο απειλούσε ότι θα κήρυττε στρατιωτικό νόμο.

12 Απριλίου: Ιδρύεται στη Βαϊμάρη της Γερμανίας η καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική σχολή Bauhaus η οποία επέδρασε καταλυτικά στην εξέλιξη της  σύγχρονης, μοντέρνας τέχνης.

13 Απριλίου: Βρετανικά στρατεύματα σκοτώνουν 379 άοπλους διαδηλωτές  στο  Αμριτσάρ  της  Ινδίας. Τουλάχιστον 1.000 είναι οι τραυματίες.

4 Μαΐου: Φοιτητές διαδηλώνουν στην πλατεία Τιενανμέν στο Πεκίνο, διαμαρτυρόμενοι για τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, βάσει της οποίας παραχωρήθηκαν εδάφη της Κίνας στην Ιαπωνία.                                                                                                                                               70 χρόνια αργότερα, το 1989, στην ίδια πλατεία, ο κινέζικος στρατός κατέπνιξε πολυήμερη φοιτητική διαμαρτυρία με κύριο αίτημα τη χορήγηση πολιτικών ελευθεριών.

15 Μαΐου: Ο ελληνικός στρατός, εξουσιοδοτημένος από τις νικήτριες δυνάμεις του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, στο πλαίσιο της Συνθήκης ανακωχής του  Μούδρου που είχε υπογραφεί τον Οκτώβριο του 1918, αποβιβάζεται στη Σμύρνη, με στόχο την προστασία των  χριστιανών της πόλης. Ο ελληνικός πληθυσμός  βλέπει στα πρόσωπα των Ελλήνων στρατιωτών τους λυτρωτές του και τους  υποδέχεται με ενθουσιασμό.

15 Μαΐου: Αρχίζει γενική απεργία στην Γουίνιπεγκ του Καναδά, στην οποία συμμετέχει σχεδόν το σύνολο του εργατικού δυναμικού της πόλης. Στις 21 Ιουνίου η απεργία καταστέλλεται βιαίως από την αστυνομία, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο απεργών και τον τραυματισμό άλλων δεκαπέντε («Ματωμένο Σάββατο»).

19 Μαΐου : Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάζεται στη Σαμψούντα, στις μικρασιατικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας (Πόντος). Με την άφιξή του εντείνεται  η δράση των άτακτων τουρκικών ομάδων (τσέτες), οι οποίες επιδίδονται σε μαζικές σφαγές και εκτοπισμούς του χριστιανικού πληθυσμού της περιοχής.

 

11 Ιουλίου : Η οκτάωρη εργασία και η αργία της Κυριακής γίνονται νόμος για τους εργαζόμενους στην Ολλανδία.

31 Ιουλίου : Η γερμανική Εθνοσυνέλευση ψήφισε το Σύνταγμα της Βαϊμάρης, το οποίο χαρακτηρίζει την αναφερόμενη ως Δημοκρατία της Βαϊμάρης  περίοδο της γερμανικής ιστορίας, από το 1919-1933. Η ∆ηµοκρατία της Βαϊµάρης αναδύθηκε µέσα από τις στάχτες του Α΄ παγκοσμίου πολέμου και του παλιού μοναρχικού καθεστώτος, όταν η Γερμανία έπρεπε να διαχειριστεί τις συνέπειες της ήττας της  και καταλύθηκε το 1933 µε την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

16 Αυγούστου: Γεννιέται στην Αθήνα ο μεγάλος μας συγγραφέας  Αντώνης Σαμαράκης. Από τα πιο γνωστά έργα του τα διηγήματα «Ζητείται ελπίς», «Αρνούμαι» και το μυθιστόρημα «Το λάθος».

15 Σεπτεμβρίου : Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας Η Καθημερινή.

4 Οκτωβρίου : Ο ελληνικός στρατός απελευθερώνει την Ξάνθη από τους Βούλγαρους.

23 Οκτωβρίου : Γεννιέται στην Προύσα της Μ. Ασίας ο  Μανόλης Ανδρόνικος, ο αρχαιολόγος  που ανέσκαψε τους  Βασιλικούς Τάφους της  Μακεδονίας στη Βεργίνα. Μεταξύ αυτών υπήρχε και ένας  ασύλλητος, με τα  γνωστά  ευρήματα  αμύθητης  αξίας.

 

 

1969: Ο κόσμος πριν από 50 χρόνια…

 

17 Ιανουαρίου: Το σπίτι του ναυάρχου Κωνσταντίνου Κανάρη στην οδό Κυψέλης στην Αθήνα, κατεδαφίζεται εν μια νυκτί για να παραχωρήσει τη θέση του σε πολυκατοικία. Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο, αναγγέλλεται η κατεδάφιση 10 νεοκλασικών κτιρίων της Αθήνας. Μεταξύ αυτών το μέγαρο Αφθονίδη, που θεωρείται η παλαιότερη οικοδομή της σύγχρονης Αθήνας, στη συμβολή των οδών Παπαρρηγοπούλου και Παρνασσού, το ξενοδοχείο Αλέξανδρος στην Ομόνοια και το κτίριο του Ωδείου Αθηνών στην οδό Πειραιώς.

28 Μαρτίου: Ο Γιώργος Σεφέρης στηλιτεύει τη χούντα των Συνταγματαρχών με δήλωσή του στο ραδιόφωνο του BBC.  «Όλοι πια το διδάχτηκαν και το ξέρουν πως στις δικτατορικές καταστάσεις, η αρχή μπορεί να μοιάζει εύκολη, όμως η τραγωδία περιμένει, αναπότρεπτη, στο τέλος», υπογραμμίζει προφητικά ο Σεφέρης.

16 Μαΐου: Το σοβιετικό ρομποτικό διαστημόπλοιο Βενέρα 5 προσεδαφίζεται στην Αφροδίτη.

6 Ιουλίου: Εκτοξεύεται από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι στη Φλόριντα η αποστολή Απόλλων 11, η πρώτη αποστολή με στόχο την προσεδάφιση αστροναυτών στη Σελήνη. Στις 21 Ιουλίου ο αστροναύτης Νηλ  Άρμστρονγκ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που πατά στη Σελήνη.

15 Ιουλίου: Πεθαίνει ο  Γερμανός αρχιτέκτονας Βάλτερ Γκρόπιους, ο ιδρυτής της καλλιτεχνικής σχολής Bauhaus.

19 Ιουλίου: Πεθαίνει ο μεγάλος μας πεζογράφος της  Γενιάς του ΄30  Στράτης Μυριβήλης, ο συγγραφέας των μυθιστορημάτων «Η ζωή εν τάφω» και «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια».

15 Αυγούστου-18 Αυγούστου: Πραγματοποιείται στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης το μουσικό Φεστιβάλ Γούντστοκ, που αποτέλεσε ορόσημο μιας ολόκληρης εποχής και άλλαξε την πορεία της ροκ μουσικής. Το φεστιβάλ προσέλκυσε ένα ακροατήριο άνω των 400.000 ατόμων και έλαβαν μέρος σε αυτό μερικοί από τους κορυφαίους ροκ μουσικούς της εποχής.

16-22 Σεπτεμβρίου: Συνέδριο με θέμα  «Το ηφαίστειο της Θήρας και ο κόσμος του Αιγαίου» πραγματοποιείται εν πλω, στο σκάφος «Κνωσός». Γεωλόγοι, σεισμολόγοι, βοτανολόγοι για μια ολόκληρη εβδομάδα συζητούσαν για το ηφαίστειο της Σαντορίνης και τον ρόλο του στην καταστροφή του Μινωικού πολιτισμού. Δύο χρόνια νωρίτερα οι ανασκαφές του αρχαιολόγου Σπύρου Μαρινάτου στο Ακρωτήρι Σαντορίνης έφεραν στο φως μια ολόκληρη πόλη, κατεστραμμένη και θαμμένη από μια προϊστορική έκρηξη ηφαιστείου. Πολλά σπίτια είναι τελείως ανέπαφα, ενώ τα ευρήματα ρίχνουν φως στον Μινωικό πολιτισμό. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ταυτίζουν την προϊστορική Σαντορίνη με τη μυθική Ατλαντίδα.

12 Νοεμβρίου: Πόλεμος του Βιετνάμ: Ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς αποκαλύπτει την ιστορία της σφαγής του Μι Λάι, της μαζικής δολοφονίας άμαχων χωρικών στο Νότιο Βιετνάμ από αμερικανούς στρατιώτες. Τρεις μέρες αργότερα πάνω από 250.000 διαδηλωτές πραγματοποιούν στην Ουάσινγκτον ειρηνική διαδήλωση ενάντια στον πόλεμο.

29 Δεκεμβρίου: Η ταινία «Ζ» του Κώστα Γαβρά, που αναφέρεται στη δολοφονία του βουλευτή της Ε.Δ.Α. Γρηγόρη Λαμπράκη, ανακηρύσσεται καλύτερη ταινία της χρονιάς  από την Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης.