Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ  ΑΛΛΑΓΗ

Τι είναι η κλιματική αλλαγή

Τα τελευταία χρόνια το φυσικό περιβάλλον υποβαθμίστηκε και ο πλανήτης μας πληγώθηκε σοβαρότατα. Η φύση μάς εκδικείται με ακραία καιρικά φαινόμενα, τα θύματα των οποίων είναι ανυπολόγιστα. Το κλίμα της Γης άλλαξε και έγινε επικίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι άνθρωποι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό περιβάλλον. Σοβαρές είναι και οι οικονομικές επιπτώσεις του φαινομένου, αφού προκαλεί πολλές υλικές ζημιές, ενώ παράλληλα κινδυνεύουν με εξαφάνιση πολλά είδη φυτών και ζώων που αδυνατούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

To φαινόμενο ονομάζεται κλιματική αλλαγή και έχει τις ρίζες του στην αλόγιστη τεχνολογική ανάπτυξη, την υπερκατανάλωση των φυσικών πόρων, την απόρριψη αποβλήτων και κάθε λογής ρύπων στη φύση και την κάθε είδους αρνητική ανθρώπινη παρέμβαση σε αυτήν ( π.χ. καταστροφή δασών). Οπωσδήποτε ο πλανήτης μας έχει υποστεί πολλές σημαντικές αλλαγές του κλίματος που οφείλονταν σε φυσικά αίτια, όμως τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Ας δούμε όμως ορισμένες εκδηλώσεις του φαινομένου που μας απασχόλησαν προσφάτως και οφείλονται σε επιβλαβείς ανθρώπινες δραστηριότητες .

Πυρκαγιές στον Αμαζόνιο

Το 2019 μια σειρά από χιλιάδες πυρκαγιές έλαβαν χώρα στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου. Οι περισσότερες συνέβησαν στο τμήμα του που βρίσκεται στη Βραζιλία, όμως και γειτονικές χώρες, όπως η Βολιβία, το Περού και η Παραγουάη έχουν αναφέρει επίσης πυρκαγιές στα δικά τους εδάφη.

Οι πυρκαγιές τράβηξαν την προσοχή της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2019, όταν το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais, INPE) δημοσίευσε παρατηρήσεις που τεκμηριώνουν

πάνω από 40.000 πυρκαγιές στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, παρά τα μέτρα που λαμβάνει η Βραζιλία από το 2004 για να μειώσει την αποψίλωση του.

Οι εμπειρογνώμονες συνδέουν τις πυρκαγιές με εμπρησμούς που στοχεύουν στην εκκαθάριση της γης, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για κατασκευή κτιρίων ή να στηρίξει την κτηνοτροφία και τις εξαγωγές βοείου κρέατος της Βραζιλίας. Η κυβέρνηση της Βραζιλίας δέχτηκε δριμεία κριτική για τις πολιτικές της οι οποίες έχουν αποδυναμώσει την προστασία του τροπικού δάσους. Ο πρόεδρος της και οι υπουργοί του απάντησαν ότι η αποψίλωση των δασών είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της οικονομίας της Βραζιλίας. Επίσης, δήλωσαν ότι τα δεδομένα της διαστημικής υπηρεσίας είναι λανθασμένα ως μέρος καμπάνιας παραπληροφόρησης εναντίον της κυβέρνησής του.

Η μεγάλη αύξηση στον αριθμό των πυρκαγιών ανησυχεί τους ειδικούς λόγω της σημασίας της λεκάνης του Αμαζονίου στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής ( το τροπικό δάσος του Αμαζονίου τροφοδοτεί την ατμόσφαιρα της Γης με σημαντικές ποσότητες οξυγόνου). Επιπλέον οι εμπρησμοί μπορεί να απειλήσουν τις προστατευόμενες γαίες των αυτόχθονων φυλών που ζουν σ΄ αυτήν την περιοχή.

Πυρκαγιές στην Αυστραλία

Το 2019 η Αυστραλία βίωσε το μεγαλύτερο κύμα πυρκαγιών στην ιστορία της χώρας. Οι πυρκαγιές έκαψαν περίπου 26 εκατομμύρια στρέμματα, κατέστρεψαν περισσότερα από 2.500 κτίρια και προκάλεσαν τον θάνατο 28 ανθρώπων και περισσότερων από 1,1 δισεκατομμυρίων ζώων. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και αρκετοί εξακολουθούν να αγνοούνται. Οι επιστήμονες θεωρούν τις πυρκαγιές αυτές σοβαρότατη οικολογική καταστροφή και προαναγγέλλουν ότι οι συνέπειές τους θα είναι τραγικές για το κλίμα του πλανήτη.

Το λιώσιμο των πάγων

Ήδη από το 1838 ο Γάλλος μαθηματικός, φυσικός και αστρολόγος Ζοζέφ Φουριέ ανακάλυψε το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Όπως επιβεβαίωσαν κατόπιν και άλλοι επιστήμονες, η ατμόσφαιρα της Γης συγκρατεί θερμότητα εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (π.χ. από τα καυσαέρια που εκπέμπουν οι βιομηχανίες και τα αυτοκίνητα). Η θερμότητα αυτή συμβάλλει στην αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της επιφάνειας του πλανήτη μας με αποτέλεσμα να λιώνουν οι πάγοι με γρήγορους ρυθμούς σε ολόκληρο το παγωμένο τμήμα της Γης. Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι, εάν συνεχίσουν να λιώνουν οι πάγοι μ΄ αυτόν τον ρυθμό, η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά πολύ, με αποτέλεσμα νησιά και παράκτιες πόλεις να βυθιστούν κάτω από το νερό. Πόλεις όπως το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, η Βενετία, η Κοπεγχάγη, η Στοκχόλμη θα βρεθούν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο χάρτης της Γης μας δε θα είναι πλέον ποτέ όπως τον ξέρουμε. Από το λιώσιμο των πάγων θα επηρεαστεί και η Ελλάδα, αφού τα περισσότερα μικρά νησιά και πολλές πόλεις της Ελλάδας θα βυθιστούν κάτω από το νερό της θάλασσας. Στο παρελθόν θα ανήκουν η Θεσσαλονίκη, η Χαλκιδική, η Δυτική Πελοπόννησος, η Αττική και η Στερεά Ελλάδα.

ΚΙΝΗΜΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Τις τελευταίες δεκαετίες ωστόσο έχει διαμορφωθεί ένα παγκόσμιο κίνημα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη σωτηρία του πλανήτη.

Εμείς θα σας μιλήσουμε για μια μικρή σε ηλικία ακτιβίστρια, την 16χρονη μαθήτρια Γκρέτα Τούνμπεργκ από τη Σουηδία, η οποία είχε προταθεί για το Νόμπελ Ειρήνης του 2019.

Στις 20 Αυγούστου 2018, η Γκρέτα στάθηκε έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο για να διαμαρτυρηθεί για την κλιματική αλλαγή, με αφορμή ένα κύμα καύσωνα που προκάλεσε δεκάδες πυρκαγιές και καταστροφές δασικών εκτάσεων στη βόρεια Ευρώπη. Η πρωτοβουλία της εξελίχθηκε σε μαζικό παγκόσμιο εφηβικό κίνημα, που ονομάστηκε «Fridays for Future» αφού κάθε Παρασκευή τα μέλη του δίνουν «ραντεβού για το κλίμα», με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των πολιτικών. Στην ιστοσελίδα του κινήματος αναγράφονται μερικά από τα αιτήματα του:

➔ μετάβαση του πλανήτη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή,

➔ τερματισμός στην εξόρυξη και χρήση ορυκτών πηγών ενέργειας που μολύνουν το περιβάλλον

➔ υποστήριξη των θυμάτων της κλιματικής αλλαγής που προέρχονται από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες

➔ λήψη μέτρων παγκοσμίως για την αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Αιμιλία Παναγιωτακοπούλου

Ελένη Αλαμάνου