To Stand-up comedy είναι είδος κωμωδίας το οποίο πραγματοποιείται ζωντανά σε κοινό.
Είναι διαδεδομένη τέχνη σε όλον τον κόσμο αν και ξεκίνησε κυρίως από τις ΗΠΑ και την Αγγλία.
Απαράβατοι κανόνες του Stand up:
Þ ο καλλιτέχνης γράφει μόνος του τα κείμενα του
Þ δεν «κλέβει» αστεία άλλων κωμικών
Þ δεν χρησιμοποιεί ανέκδοτα
Þ δεν υποδύεται κάποιον ρόλο
Το stand up παρουσιάζεται σε ειδικά για το σκοπό «κλαμπ» (comedy clubs) αλλά και σε μπαρ ή θέατρα.
Στις παραστάσεις των comedy clubs συμμετέχουν 2 και παραπάνω κωμικοί παρουσιάζοντας σε μια βραδιά από 5 έως 30 λεπτά ο καθένας. Οι βραδιές αυτές συνήθως έχουν κάποιον έμπειρο κωμικό ως παρουσιαστή, που παρουσιάζει τους άλλους κωμικούς καθώς και δικό του υλικό ανάμεσα στους άλλους.
Αν κάποιος θεατής παρεμβαίνει από μόνος του, φωνάζει κατά τη διάρκεια της παράστασης και ενοχλεί γενικότερα, ο κωμικός έχει δικαίωμα να απαντήσει όπως θέλει και σε πολλές περιπτώσεις να προσβάλει και να μιλήσει άσχημα με σκοπό να τον κάνει να σταματήσει ή να φύγει.
Για να ξεκινήσει κάποιος να ασχολείται με το Stand up, δηλώνει συμμετοχή σε ένα Open Mic. Τα open mic είναι βραδιές, στις οποίες μπορεί να συμμετάσχει όποιος θέλει, και να παρουσιάσει υλικό του για πέντε λεπτά. Mε την συμμετοχή σε open mic οι νέοι κωμικοί, αποκτούν εμπειρία, δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους και έχουν την ευκαιρία να δούνε άλλους κωμικούς. Στα open mic συμμετέχουν και παλαιότεροι κωμικοί με σκοπό να δοκιμάζουν τα νέα τους κείμενα.
Όταν ένας κωμικός έχει συγκεντρώσει αρκετό υλικό, παρουσιάζει solo παραστάσεις οι οποίες στο εξωτερικό ονομάζονται special. Χρειάζονται όμως χρόνια δουλειάς για να αποκτήσει ένας κωμικός υλικό μεγάλης διάρκειας σε επαγγελματικό επίπεδο.
Στην Ελλάδα, το Stand-up comedy έκανε την εμφάνιση του την δεκαετία του 90, μέσα από το comedy club «Νύχτες Κωμωδίας» που λειτουργούσε η Λουκία Ρικάκη. Από εκεί ξεκίνησαν πολλοί γνωστοί κωμικοί που συνεχίζουν μέχρι τις μέρες μας.
Ένας από τους πρώτους εισηγητές του είδους στην Ελλάδα θεωρείται ο Χάρρυ Κλυνν (Βασίλης Τριανταφυλλίδης), ο οποίος υπήρξε δημοφιλής κωμικός και σατιρικός ηθοποιός και είχε εργαστεί ως stand up comedian στις ΗΠΑ και στον Καναδά από το 1964 ως το 1974.
Μπότσαρης Μάριος