Η Μονή για την οποία θα μιλήσουμε αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του Βυζαντινού πολιτισμού, και όχι δεν είναι μόνο μια απλή και λιτή Μονή. Με την εξαιρετική και απαράμιλλη αρχιτεκτονική της, η Μονή του Οσίου Λουκά του Στειριώτη αποτελεί ένα από τα πιο επιβλητικά και σπουδαιότερα Βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας, αφού συνδυάζει την γαλήνια φύση με την μεγαλοπρέπεια αυτής της όμορφης και γραφικής Μονής.
Η μονή ιδρύεται προς τα μέσα του 10ου αιώνα από τον ασκητή Οσίο Λουκά το Στειριώτη,γνωστό για το θεραπευτικό του χάρισμα και την φιλήσυχη ψυχοσύνθεσή του. Πάντως, ακόμα αυτός ο τόπος μοιάζει να διατηρεί αυτό τον φιλήσυχο και θεραπευτικό χαρακτήρα, αυτήν την καταπραϋντική επίδραση που σε κάνει να αφήνεσαι στην επιβλητικότητά του και να σου προκαλεί μια ψυχική τέρψη που σε κάνει να ξεχνιέσαι από την μονότονη και σκοτεινή πραγματικότητα.
Η Μονή του Οσίου Λουκά είναι χτισμένη στους δυτικούς πρόποδες του Ελικώνα, κάτω από την Ακρόπολη της αρχαίας Στειριδας, στην Βοιωτία. Στο εσωτερικό της Μονής, βρίσκεται ο Κεντρικός Ναός οπού αποτελεί ένα λαμπρό αρχιτεκτονικό επίτευγμα που διατηρείται από τον 10ο αιώνα μέχρι και σήμερα. Στο εσωτερικό του θα παρατηρήσουμε την εξαιρετική και άριστη τεχνοτροπία των ψηφιδωτών, τον επιβλητικό και δεσποτικό τρούλο οπου απεικονείζει τον παντοκάτωρα Χριστό και τις υπέροχες Βυζαντινές αγιογραφίες όπου απεικονίζεται Παναγία με τον Ιησού Χριστό.Επιπροσθέτως, ακριβώς δίπλα βρισκέται και ο Ναός της Θεοτόκου όπου βρισκέται ενσωματωμένη με τον κεντρικό ναό. Τέλος θα συναντήσουμε την Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας όπου στο εσωτερικό της βρισκεται ο μαρμάρινος τάφος του Οσίου Λουκά του Στειριώτη.
Σήμερα, η Μονή του Οσίου Λουκά αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και βρίσκεται στον κατάλογο με τα παγκόσμια μνημεία από το 1990. Πολλοί τουρίστες κάνουν στάση ώστε να δουν την Μονή και να θαυμάσουν ένα παγκόσμιο κόσμημα. Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες τον Οσίο Λουκά τον επισκέπτονται περίπου 2.000 άτομα ημερησίως. Δέχονται ως κέρασμα το λουκουμάκι, με αποτέλεσμα η μονή να καταναλώνει 2 τόνους λουκούμια ετησίως.
Επίσης ,σε κάθε γωνιά της μονής, ξεδιπλώνονται κομμάτια της Ελληνικής Ιστορίας , που ξεκινούν από την Φραγκοκρατία μέχρι και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Πληγές που άφησαν στο πέρασμά τους οι κατακτητές αποκαταστήθηκαν και ολοκληρώθηκαν το 1989. Ωστόσο όμως, άμα ανακαλέσουμε στην μνήμη μας και τις φωτιές της 24ης Αυγούστου του 2023, με τις ολίγιστες καταστροφές που έπεφερε στην μονή η φωτιά, μάλλον θα χρειαστεί ακόμα λίγος καιρός προκειμένου να αποκατασταθούν πλήρως. 
Πάντως ακόμα κι αν η Ιστορία της αφήνει κάποια ανεξίτηλα και ίσως λυπηρά σημάδια, πάντα θα σε αφήνει με το αίσθημα της απορίας και σε κάθε επίσκεψη θα αναρωτιέσαι για νέα πράγματα.Πάντως σίγουρα αξίζει την επίσκεψή του ,γιατί είναι ένας χώρος ηρεμίας και ευεξίας και πάνω απ’ όλα ένα σημείο ιστορικού ενδιαφέροντος.Οι ψαλμωδίες των μοναχών, τα ανάμμενα κεριά του πολυελαίου, ο ήχος του σήμαντρου, ο τεράστιος πλάτανος της αυλής και το ηλιακό ρόλοι αποτελούν σημαντικά κομμάτια του χώρου και σιγούρα η μονή αποτελεί ένα ιστορικός πόλος όπου προσελκύει όποιον θέλει να μαθει για την ιστορία του.
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
