Το Μουσείο σήμερα περιλαμβάνει το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και το Κέντρο Γαία, που είναι δύο διαφορετικά, αλλά επικοινωνούντα μεταξύ τους, κτίρια. Είναι και τα δύο πολιτιστικοί φορείς με κοινό στόχο την μελέτη, τη συντήρηση και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, που ιδρύθηκε το 1965, φιλοξενούνται οι αίθουσες εκθεμάτων των τεσσάρων βασικών τομέων του (χερσαία ζωολογία, βοτανική, υδροβιολογία, ορυκτολογία-παλαιοντολογία).

Στο Κέντρο Γαία, που ιδρύθηκε το 2001, γίνεται με διαδραστικό τρόπο, μια πρώτη γνωριμία του πλανήτη, με την ποικιλία των τοπίων του, της βλάστησης και του ζωικού πλούτου του και την επιρροή του ανθρώπου στο περιβάλλον.

Εκθέματα

Ανάμεσα στα εκθέματα του μουσείο βρίσκονται βοτανικά εκθέματα, έντομα, θηλαστικά και πτηνά κατανεμημένα σε διαφόρους βιοτόπους, ερπετά και αμφίβια μαλάκια, δείγματα ορυκτών, πετρωμάτων και απολιθωμάτων, από Ελλάδα αλλά και παγκόσμιας.

Οι συλλογές του Μουσείου αριθμούν σήμερα εκατοντάδες χιλιάδες δείγματα και αποτελούν πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο, τις τράπεζες δεδομένων της χώρας, τη βάση για κάθε επιστημονική έρευνα και εφαρμογή στους τομείς της περιβαλλοντικής πολιτικής, της γεωργίας και της δασοπονίας.

Οι συλλογές του Μουσείου αποτελούν ένα αρχείο πληροφοριών και παράλληλα ένα εργαλείο για ποικίλες επιστημονικές μελέτες που αφορούν τόσο στο σύγχρονο όσο και στο παλαιό περιβάλλον.

Η γνώση της βιοποικιλότητας σε όλα τα επίπεδα, η γεωγραφική εξάπλωση, οι οικολογικές και στρωματογραφικές παρατηρήσεις, αποτελούν στοιχεία που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη των συλλογών και υποστηρίζουν περιβαλλοντικές μελέτες, αρχαιολογικές και  αρχαιομετρικές έρευνες, γεωλογικές και παλαιοντολογικές εργασίες, παλαιοβοτανική και παλαιογεωλογία, αλλά και  μελέτες που αφορούν στην ιατρική και φαρμακογνωσία.

 Η προεργασία του Μουσείου

Μακρά επιστημονική προεργασία και έρευνα απαιτήθηκαν από Έλληνες και ξένους επιστήμονες, καλλιτέχνες και ειδικούς μουσειολόγους, ώστε να εκπληρωθεί η αποστολή του μουσείου ως επιστημονικού και εκπαιδευτικού κέντρου.

Τους πρώτους εκθεσιακούς χώρους του Μουσείου, αυτούς της βιολογίας των φυτών, είχε σχεδιάσει για λογαριασμό του Μ.Γ.Φ.Ι. το Βρετανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.

Σύντομα όμως το Μουσείο προχώρησε στον δικό του αρχιτεκτονικό και μουσειολογικό σχεδιασμό των ζωολογικών και γεωλογικών του χώρων, με επικεφαλής τον καλλιτεχνικό του διευθυντή Πέτρο Ζαμπέλη.

Η μουσειολογική αντίληψη, η αισθητική των χώρων, ο πλούτος και η ποιότητα των εκθεμάτων ήταν για τα δεδομένα της εποχής – αλλά παραμένουν και σήμερα – επικοινωνιακά άρτια.

Ελένη Δρακοπούλου

Παρασκευή  Γιαχουντή