Μουσικό Σχολείο Τρικάλων-ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015-2016

Corpus-Σώμα μαθητικών κειμένων

Οι μαθητές γράφουν… στο πλαίσιο των ακολούθων καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων:

 «Από τη σχολική βιβλιοθήκη, στους δρόμους της αρχαιολογίας και της τοπικής ιστορίας : Η περίπτωση των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων του Ζάρκου Τρικάλων»

«Ψηφιακές-εικονικές αναπαραστάσεις  Βυζαντινής Κωνσταντινούπολης-Βυζαντινού Πολιτισμού»

Εμπνεόμενοι από εικόνες και σχετικά κείμενα και διαπνεόμενοι από δημιουργική ορμή και ερευνητική διάθεση,  οι μαθητές και οι μαθήτριές μας διατύπωσαν τις σκέψεις, τις απόψεις, τις αντιλήψεις τους για τη σημασία του πολιτισμού και τις επιστήμες της Αρχαιολογίας και της Ιστορίας, εκτιμώντας τη σημασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και εκφράζοντας παράλληλα τα συναισθήματά τους για το αγαθό της ιστορικής μελέτης και της ιστορικής αυτοσυνειδησίας…

Οι Υπεύθυνοι Καθηγητές-Συντονιστές των Καινοτόμων αυτών Πολιτιστικών Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Ιστορίας και Πολιτισμού: Ηλιάδη Αμαλία ΠΕ02,  Αγναντή  Μαρία ΠΕ02, Τσουκνίδας Αθανάσιος ΠΕ02(φιλόλογοι) και Σύρρου Ευαγγελία ΠΕ05 (γαλλικών) ευχόμαστε, σε  αρμονική  και  στενή  συνεργασία  με  τους  μαθητές  και  τις  μαθήτριές  μας, να  συνεχίσουμε  να  παράγουμε  εύχρηστο  και  ουσιαστικής  σημασίας  εκπαιδευτικό  υλικό  που  τόσο  το  έχει  ανάγκη  η  εκπαιδευτική  κοινότητα  για  την  προαγωγή  της  ιστορικής  μας  συνείδησης,  της  εις  βάθος  αυτοσυνειδησίας  μας  και  το  βάθεμα  της  εσωτερικής  μας  σοφίας. Όπως  οι   μαθητές/τριές  μας,  έτσι  κι  όλοι  μας  απολαμβάνουμε,  από  άποψη  περιεχομένου  και  μορφής,  ουσίας  και  αισθητικής,  το  ισορροπημένο  ερευνητικό  αποτέλεσμα  του  παιδαγωγικού  μας  μόχθου.

Κείμενα των μαθητών/τριών μας τα οποία δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο της παραγωγής λόγου, ως βασικού πεδίου εργασίας των ανωτέρω καινοτόμων πολιτιστικών μας προγραμμάτων:

1)«Περιγραφή αρχαίου ελληνικού αγάλματος: Ειρήνη και Πλούτος»

Το απεικονιζόμενο άγαλμα αποτελεί ένα αριστούργημα της κλασσικής εποχής. Παρουσιάζεται μία γυναικεία μορφή, πιθανόν μία θεότητα, αφού η κορμοστασιά της γυναίκας είναι ιδιαίτερα επιβλητική και έχει μια έντονη δυναμική στο βλέμμα. Η υποψία αυτή επιβεβαιώνεται από τις πληροφορίες που μας δίνονται σχετικά με το άγαλμα. Ο μανδύας έχει έναν περίσσιο αριθμό πτυχώσεων και προκαλεί το συναίσθημα της μεγαλοπρέπειας και του σεβασμού. Τα μαλλιά της θεότητας Ειρήνης (αυτό είναι το όνομά της) είναι αριστοτεχνικά πιασμένα και ιδιαίτερα εντυπωσιακά. Το κεφάλι της γέρνει ελαφρώς προς τα δεξιά και το πρόσωπό της έχει ένα ελαφρύ μειδίαμα. Στο δεξί της χέρι κρατά ένα βρέφος, το οποίο η Ειρήνη κοιτάζει με άφθονη αγάπη και στοργή. Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι είναι το παιδί της, αφού και το ίδιο το μωρό κοιτάζει τη γυναίκα με λαίμαργο τρόπο, δίνοντας την αίσθηση ότι ολόκληρη η ζωή του κρέμεται από αυτήν.

Όπως και τα περισσότερα έργα της αρχαιότητας, έτσι και αυτό έχει ένα βαθύτερο νόημα. Το άγαλμα αυτό κατασκευάστηκε μετά το τέλος ενός πολέμου στην Αθήνα. Έτσι λοιπόν, η θεότητα Ειρήνη συμβολίζει την επιστροφή της ειρηνικής διαβίωσης των κατοίκων αλλά και την αρχή μιας περιόδου γεμάτης ομόνοια και δημιουργικότητα. Ο Πλούτος (το νεογέννητο παιδί) αποτελεί σύμβολο της καινούργιας εποχής που αναγεννάται, μακριά από πολέμους και διχόνοιες. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στις τέχνες και τον πλούτο που προσφέρουν τα γράμματα. Μας υπενθυμίζει όμως ότι η νέα αυτή εποχή πρέπει να διαφυλαχθεί, όπως οι μητέρες προστατεύουν τα ανήλικα παιδιά τους από τους κινδύνους της ζωής, κάτι το οποίο τελικά δεν έγινε.

Μετά από τέτοια κομψοτεχνήματα μπορεί κάποιος να πάρει μηνύματα για μια ολόκληρη ζωή. Παρατηρώντας τους αρχαίους μας προγόνους, θυμάται κανείς τις πιο σημαντικές αξίες της ζωής, που τείνουν να φθαρθούν με το πέρασμα των χρόνων. Το βασικότερο απ’ όλα είναι να μπορεί κανείς να λάβει αυτά τα μηνύματα και μέσα απ’ αυτά να γίνεται ολοένα και καλύτερος άνθρωπος.

Νικολάου Όλγα-Ηλιάνα, Γ΄2  Μουσικού Γυμνασίου Τρικάλων, 27-9-2015.

 

2)«Να διατυπώσετε τις απόψεις, τις ιδέες, τις προτάσεις και τις αντιλήψεις σας για τη σημασία του μαθήματος της ιστορίας και της επιστήμης της αρχαιολογίας στη ζωή σας, ως μαθητών και ως ανθρώπων».

Από αρχαιοτάτων χρόνων, ο άνθρωπος ερευνούσε πυρετωδώς το ομιχλώδες παρελθόν του, ανέσκαπτε, με περίσσια αφοσίωση, τις, βαθιά θαμμένες στο χώμα, ρίζες του και ανέκαθεν, ένοιωθε την ασίγαστη ανάγκη του για γνώση, να αναδύεται στητή εκ των έσω, αποφασισμένη για ολική κυριαρχία. Ο άνθρωπος και η αξιοζήλευτη δύναμή του έφεραν στην επιφάνεια πόλεις αρχαίες και αφανισμένους, κάποτε λαμπρούς, πολιτισμούς, ολάκερους, πάλι στο φως. Άλλοτε, καταστράφηκαν πλούσια ιερά και υποκρύφτηκαν περγαμηνές, οικίες σπουδαίων λόγων και γραμμάτων, πάντοτε από τα ίδια, τούτα, τα χέρια τα ανθρώπινα. Δυστυχώς, πληροφορίες διαγράφηκαν από το χάρτη, είτε διαστρεβλώθηκαν, χαράσσοντας, τηρώντας ορισμένη αναίδεια ενδεχομένως, πορεία κοινή, καθολικά διαδεδομένη. Ωστόσο, συνταρακτικές ανακαλύψεις και ευρήματα σπάνια και εξαίσια εξυψώθηκαν και τιμήθηκαν ανά τους αιώνες, τονίζοντας, αισθητά, την υπεροχή του ανθρωπίνου γένους. Όμοια βασική γραμμή των προαναφερθέντων, η ιστορία και η επιστήμη της.

Εξαρχής των μαθητικών μας χρόνων, ερχόμαστε αντιμέτωποι με σοφά διδάγματα παλαιών μύθων και αναλυτικές περιγραφές γεγονότων των περασμένων καιρών. Ακολουθούμε σχηματικά μια σπειροειδή φορά, αποτελούμενη από παρόμοια, επαναλαμβανόμενα κομμάτια -κάθε επανάληψη πιο εμπλουτισμένα- μέχρι συνειδητοποιήσεως της ουσιαστικής χρησιμότητας του αντικειμένου. Μέσω συστηματικής και εμπεριστατωμένης μελέτης της ιστορίας, μας δίνεται ίσως το αγαθότερο εφόδιο και προνόμιο, αυτό του παραδειγματισμού. Βάσει των κεκτημένων γνώσεών μας, έχουμε τη δυνατότητα να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος, τα οποία γράφτηκαν ως μελανά σημεία διαφόρων εποχών, αλλά και να βαδίσουμε μιμητικά σε συμπαγή χνάρια προηγουμένων, με στόχο την εξέλιξη και την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς, είτε αδόξως λήξαντος έργου. Αρκεί μονάχα να επιδείξουμε την πρέπουσα σοβαρότητα όσον αφορά στο εν λόγω θέμα, προσέχοντας τη στάση μας και δίνοντας έμφαση σε αντιστοιχίες και συμπτώσεις.

Ο Αριστοτέλης, μιλώντας περί της έμφυτης τάσης του ανθρώπου για γνώση, διατυπώνει την εξής φράση: «Πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει». (Όλοι οι άνθρωποι από τη φύση τους επιθυμούν τη γνώση). Ο θεμέλιος λίθος και η ώθηση η οποία έχει ως κατάληξη την ενασχόλησή μας με τον κλάδο της ιστορίας, όπως ανέφερα και στην εισαγωγική παράγραφο, είναι αυτή η συγκεκριμένη διάθεση. Αφιερωνόμαστε με ασυνήθιστο ζήλο σε θέματα όπως ο χώρος και ο τρόπος προελεύσεώς μας, οι ξεχασμένες νοοτροπίες προγόνων και μη, κατάλοιπα λαών και ο «επηρεαστικός» τους ρόλος σε μεταγενέστερους πολιτισμούς κ.ο.κ. Οργανώνουμε κέντρα ερευνών, επιστρατεύουμε ειδικούς, ιστορικούς και αρχαιολόγους, γλωσσολόγους, καθώς και πληθώρα ατόμων σχετικών επαγγελμάτων και ειδικεύσεων, με σκοπό την πραγμάτωση ενός σχεδίου, μιας ανασκαφής παραδείγματος χάρη. Οι σχέσεις μεταξύ ιστορίας και αρχαιολογίας είναι αλληλένδετες, εξαρτώνται η μια από την άλλη και συντελούν αμφότερες στην απόκτηση του πολυπόθητου πατήματος στο άγνωστο. Πατήματος κατακτητικού. Σε ευρύ φάσμα, το εγχείρημα αυτό, δεν παύει ποτέ να αποτελεί πηγή εμπνεύσεως για ανθρώπους της τέχνης και των γραμμάτων, ενόσω παιδεύει το σύνολο της κοινωνίας διαμέσου μοναδικών αυστηρών αποχρώσεων.

Η σημασία της ιστορίας σε συνδυασμό με την αρχαιολογία και τις λοιπές επιστήμες, όπως συμπεραίνουμε είναι πολυποίκιλη και βαρυσήμαντη. Εάν αμφισβητείται, είτε αγνοείται η αξία της, ας αναμένουμε σφοδρά πλήγματα, νέα στο μέλλον, καθοριστικά σε ζητήματα ηθικής, πρακτικά και θεωρητικά, πολιτικής, στρατηγικής αλλά και σε πιο διευρυμένο πλαίσιο, σε οτιδήποτε έχει να κάνει με τη λειτουργικότητα της κοινωνικής μας πραγματικότητας.

Αλίκη Φλιούκα, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

3)Η λέξη ιστορία είναι παράγωγο ουσιαστικό του ρήματος «οίδα» που σημαίνει γνωρίζω. Το περιεχόμενο του μαθήματος της Ιστορίας αναφέρεται σε γεγονότα που συνέβησαν σε διάφορες περιόδους του παρελθόντος. Σκοπός της είναι να μεταφέρει από γενιά σε γενιά ιδεολογίες ανθρώπων, ήθη, έθιμα, τρόπους συμπεριφοράς και δράσεις κάθε εποχής και κάθε κοινωνίας στους νεότερους.

Είναι ένας άμεσος, έγκυρος και κατανοητός τρόπος να συλλέξεις πληροφορίες για το παρελθόν. Μέσα από την εκμάθησή της και τη μελέτη της διαμορφώνονται τα ήθη, τα έθιμα, οι τρόποι ζωής και η νοοτροπία ενός λαού. Γνωρίζοντας κανείς την ιστορία του λαού του, ταυτόχρονα μαθαίνει τα ιδιαίτερα γνωρίσματα και τα χαρακτηριστικά του. Επιπλέον συνδέει τις γενιές μεταξύ τους. Οι νεότεροι μαθαίνοντας την ιστορία, αποδίδουν σεβασμό και αγάπη προς τους προγόνους τους για την πατρίδα τους, τη θρησκεία και άλλες αξίες. Έτσι είναι σε θέση να συνεχίσουν την ύπαρξη του πολιτισμού τους. Γιατί χωρίς πολιτισμό και ιστορία δεν υπάρχει έθνος. Παράλληλα το συγκεκριμένο μάθημα δημιουργεί στους νέους  την ευθύνη να διατηρήσουν ζωντανή την ιστορία και να την προστατέψουν από την βλαπτική επίδραση της τεχνολογίας και ξένων στοιχείων ή αντιθέτως να τη συνδυάσουν με την ωφέλεια που προκύπτει απ’ τη χρήση της τεχνολογίας στη μελέτη της ιστορίας.

Ως επιστήμη η ιστορία συνδέεται με την επιστήμη της αρχαιολογίας.

Η αρχαιολογία δεν θεωρείται ούτε ιστορία, ούτε ανθρωπολογία. Είναι μια επιστήμη που με δικές της τεχνικές όπως οι ανασκαφές και οι έρευνες, συγκεντρώνει πληροφορίες για τον πολιτισμό. Μέσα από τα ευρήματα της αρχαιολογίας «δημιουργούμε» έναν υλικό πολιτισμό, που επιβεβαιώνει την ιστορία. Όπως και η ιστορία έτσι και η αρχαιολογία αναφέρεται σε διάφορες περιόδους. Γενικά η αρχαιολογία προηγείται της ιστορίας, μας βοηθάει να κατανοήσουμε καλύτερα τον πολιτισμό και να μάθουμε περισσότερα όσον αφορά την καθημερινή ζωή των προγόνων μας.

Συνοψίζοντας, η ιστορία και η αρχαιολογία αποτελούν πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού. Μέσα από αυτές τις επιστήμες καταλαβαίνουμε τη φυσιογνωμία και όλες τις πτυχές του χαρακτήρα ενός λαού και επιπλέον εξασφαλίζουν τη συνέχιση μέσα στο χρόνο και τη διαρκή πρόοδο.

Τολίκα Εμμέλεια, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

4)Ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα στα σχολεία είναι η Ιστορία, την οποία βέβαια κακώς έχουμε συνδέσει αυτόματα με την αποστήθιση. Ο σκοπός της είναι βαθύτερος και πιο εξειδικευμένος.

Η Ιστορία αποσκοπεί στο να μάθουμε τι προηγήθηκε της ζωής και του πολιτισμού μας. Μέσω αυτού του μαθήματος αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ποιες καταστάσεις, ποια πρόσωπα και γεγονότα οδήγησαν τον κόσμο στη σημερινή του μορφή και κατάσταση. Πολλές φορές ακόμα λειτουργεί και σαν ένα «φωτεινό σηματοδότη» προς αποφυγή ατυχημάτων. Όμως ο τρόπος διδασκαλίας της δεν αφήνει τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς να επικεντρωθούνε στο κύριο νόημά της. Η Ιστορία δεν είναι τα ονόματα, οι ημερομηνίες και τα έτη. Είναι πηγή ζωής και έμπνευσης, ένα ταξίδι στο παρελθόν με προορισμό το άγνωστο.

Κατά τη γνώμη μου αυτό το μάθημα θα έπρεπε να συνδυάζεται με πολλές και τακτικές επισκέψεις σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Πράγμα που προφανώς δεν είναι πάντα εφικτό. Όμως παρ’ όλα αυτά δεν παύει να είναι πολύ σημαντική η επαφή με την τέχνη της αρχαιολογίας χωρίς την οποία πολλά σημαντικά ευρήματα δεν θα είχαν έρθει στο φως καθώς και πολλά ιστορικά γεγονότα δεν θα είχαν διασταυρωθεί ποτέ. Αναμφίβολα χωρίς την τέχνη και  επιστήμη της αρχαιολογίας, η Ιστορία θα ήταν ένα «βήμα» πίσω. Η αρχαιολογία λειτουργεί σαν το τελευταίο και σημαντικότερο κομμάτι του παζλ, μέσα από αυτή και τα αποτελέσματά της, δηλαδή τα ευρήματα που προέκυψαν από διάφορες ανασκαφές και έρευνες. Έτσι, γνωρίζουμε από κοντά αυτά που διαβάζαμε πριν μόνο στα ιστορικά βιβλία.

Μέσα από την Ιστορία όμως μαθαίνουμε και πράγματα για εμάς τους ανθρώπους. Βλέπουμε πως ζούσαν οι παλιοί, την ενδυμασία τους, το πώς τρέφονταν, με τι ασχολούνταν… Αυτό είναι που μας βοηθάει στην εξέλιξη της ζωής μας. Συνεχώς ανακαλύπτουμε νέα πράγματα και βελτιώνουμε τα ήδη υπάρχοντα.

Από την άλλη όμως παρατηρούμε πως ανέκαθεν οι άνθρωποι διψούσαν για μάθηση και προσπαθούσαν για το κάτι παραπάνω. Στο κάτω, κάτω αυτό είναι  άνθρωπος και ποτέ δεν θα αλλάξει όσο και αν διαφοροποιηθεί η ένδυση, η τεχνολογία και η ζωή.

Κωνσταντίνα-Βαρβάρα Πασσιά, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

5)Δύο από τις βασικότερες επιστήμες στις οποίες βασίστηκαν η διαμόρφωση της ζωής αλλά και οι γνώσεις των ανθρώπων, είναι η Ιστορία και η Αρχαιολογία.

Η σημαντικότητα της Ιστορίας, φανερώνεται από το γεγονός ότι, όχι μόνο απλά διδάσκεται στα σχολεία, αλλά αποτελεί ένα απ’ τα κατ’ εξοχήν σημαντικά μαθήματα στα οποία οι καθηγητές και κατά συνέπεια, οι μαθητές, δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Η επιστήμη αυτή, αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη των ανθρώπινων γνώσεων καθώς, η μελέτη της, βοηθά να γνωρίσουμε πράγματα που ούτε καν θα μπορούσαμε με τις σημερινές συνθήκες ζωής, να φανταστούμε όπως (για παράδειγμα), πως ζούσαν, εργάζονταν, συμπεριφέρονταν ακόμα και πως διασκέδαζαν οι άνθρωποι σε παλαιότερες εποχές, τι άλλαξε από τότε μέχρι σήμερα και τι βοήθησε ώστε να γίνει αυτή η αλλαγή. Από την Ιστορία πληροφορούμαστε για εποχές και γεγονότα, για πολιτισμούς και αυτοκρατορίες, για μάχες και για σπουδαίες προσωπικότητες. Όλα αυτά διευρύνουν τους πνευματικούς μας ορίζοντες, βοηθούν στην κατανόηση αλλά και στην απάντηση κάποιων ερωτημάτων. Αποτελούν όμως και μέτρο σύγκρισης με την σημερινή εποχή, καθώς με τη μελέτη των αντίστοιχων στοιχείων, διαπιστώνουμε τις αλλαγές που επέφεραν σε όλα τα πέρατα του κόσμου, η ανακάλυψη της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο ή η εφεύρεση του τηλεφώνου από τον Γκράχαμ Μπελ για παράδειγμα. Επίσης, σημαντικό είναι ότι με τη μελέτη της Ιστορίας, ο κάθε λαός, μπορεί να ξέρει τα γεγονότα που συνέβησαν ή έλαβαν χώρα στην περιοχή του, να είναι περήφανος για τα κατορθώματα των προγόνων του, προβληματισμένος ή δυσαρεστημένος για τις αποφάσεις που μπορεί να πήραν οι ηγέτες της εκάστοτε χώρας. Πάντως σίγουρα, δε χάνεται η ένωση και η αλληλεπίδραση μεταξύ του παρόντος και του παρελθόντος, κάτι που μόνο η Ιστορία μπορεί να μας προσφέρει.

Απ’ την άλλη μεριά, συγγενική και εξίσου σημαντική με την Ιστορία επιστήμη, είναι η Αρχαιολογία. Μια επιστήμη η οποία σίγουρα πρέπει να είναι περήφανη για το γεγονός ότι βοήθησε στο μέγιστο στη διαμόρφωση των όπως ονομάζουμε σήμερα, ευρημάτων ή μνημείων τα οποία προκαλούν δέος και θαυμασμό σε αυτούς που τα παρατηρούν, καθώς φανερώνουν την τελειότητα μιας άλλης εποχής, μιας εποχής χωρίς ρεύμα, τηλέφωνα ή πετρέλαιο. Μιας εποχής που οι άνθρωποι έβαζαν το μυαλό τους να δουλέψει και πετύχαιναν απίστευτα δημιουργήματα. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι στην Επίδαυρο, είναι μετρημένη με το χιλιοστόμετρο η κάθε λεπτομέρεια όσον αφορά την ακουστικότητα του θεάτρου ως και την τελευταία θέση; Όλα αυτά τα ευρήματα προκάλεσαν μεγάλη εντύπωση και πολλά ερωτήματα.

Οι Αρχαιολόγοι, λοιπόν, ψάχνουν και μελετούν τα διάφορα «ιστορικά μέρη» και προσπαθούν αναζητώντας τις συνθήκες ζωής εκείνης της περιόδου σ’ εκείνη την περιοχή καθώς και το είδος των υλικών που χρησιμοποιούσαν, να καταφέρουν να απαντήσουν στις ερωτήσεις των εντυπωσιασμένων θεατών και επισκεπτών των μουσείων και των μνημείων.

Ωστόσο κάποια ακόμη παραμένουν και μάλλον θα παραμείνουν αναπάντητα. Η επιστήμη όμως συνεχίζεται. Οι Αρχαιολόγοι ψάχνουν και βρίσκουν μνημεία τα οποία υπάρχουν αλλά κανείς έως τότε δε γνωρίζει τη σημασία τους, ενώ με τη βοήθεια και τη χρήση της Ιστορίας, καταφέρνουν και εντοπίζουν πολλές φορές υπεδάφια μνημεία και ιστορικούς τόπους, όπως έγινε για παράδειγμα πρόσφατα στην περιοχή της Αμφίπολης. Ευρήματα που θα βοηθήσουν ακόμα περισσότερο, στην κατανόηση των συνθηκών ζωής αλλά και των γνώσεων εκείνων των ανθρώπων οι οποίοι μπορεί να ζούσαν στους προ Χριστού αιώνες, αλλά ήξεραν και μετρούσαν τα πάντα με τελειομανία και εκπληκτική οργάνωση.

Εν κατακλείδι, η Ιστορία αποτελεί την κυριότερη πηγή γνώσης των παλαιότερων εποχών, γεγονότων και καταστάσεων στις οποίες είχαν οδηγηθεί οι πρόγονοί μας. Έτσι, σε συνδυασμό με την Αρχαιολογία, καταφέρνουν με τις ανακαλύψεις αλλά και τις απαντήσεις τους σε κάποια από τα λεγόμενα «αναπάντητα» ερωτήματα σχετικά με τα εξαιρετικά δύσκολα και ανυπέρβλητης αξίας ευρήματα, να μορφώσουν το ανθρώπινο γένος και να το καθοδηγήσουν στο θαυμασμό -και ουσιαστικά- στην «υπόκλιση» μπροστά στο μεγαλείο των αρχαίων μας προγόνων.

Θανάσης Χατζής, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

6)Η ιστορία στη ζωή μας ως μαθητών κατέχει μια συγκεκριμένη και πολύ διαφορετική θέση από αυτή που κατέχει ως ανθρώπων. Γενικά, η ιστορία σαν μάθημα, αποτελεί πηγή δυσαρέσκειας για εμάς τους μαθητές καθώς την βλέπουμε κυρίως επιφανειακά, δηλαδή σαν μια «χρονογράφηση» γεγονότων και κυρίως μαχών που συνέβησαν. Η ιστορία ως μάθημα περιλαμβάνει μια σειρά από διαδοχικές ημερομηνίες, τοποθεσίες και ονομασίες σπουδαίων αρχηγών και στρατηγών που διακρίθηκαν. Εμείς πρέπει να αποστηθίσουμε τα περισσότερα από τα στοιχεία έτσι ώστε να επιδιώκουμε υψηλή βαθμολογία αλλά και να είμαστε σε θέση να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια του μαθήματος.

Βέβαια, όπως ειπώθηκε, αν παρατηρήσουμε αυτή τη «χρονογράφηση» από μια άλλη οπτική γωνία, δηλαδή αυτή του ανθρώπου, συνειδητοποιούμε ότι ξαφνικά προκύπτει ένα διαφορετικό ενδιαφέρον και αποκτά άλλη θέση στη ζωή μας. Η ιστορία αποτελεί ένα «εργαλείο» που κάθε λαός πρέπει όχι μόνο να έχει, αλλά και να γνωρίζει. Μέσω αυτού του «εργαλείου» μαθαίνουμε για τη ζωή, τις συνήθειες, τα χαρακτηριστικά των προγόνων μας μέχρι και χιλιάδες χρόνια πίσω. Παρακολουθούμε την ανάπτυξη, την πρόοδο αλλά και την ύφεση των πολιτισμών και έτσι μπορούμε να αποστασιοποιηθούμε και να τους συγκρίνουμε. Παρακολουθούμε την εξέλιξη του ανθρώπου ή των ζώων και των φυτών ανάλογα με τον κάθε κλάδο της.

Σχετικά εύλογο είναι το ότι όλα αυτά γίνονται πιστευτά και αποδεικνύονται μέσω της αρχαιολογίας από όπου προκύπτουν διάφορα ευρήματα αλλά και πηγές, και η οποία συνδέεται άμεσα με την ιστορία. Συνεπώς, είναι πολύ πιθανό να αγνοούσαμε πολλά σημαντικά και ουσιώδη στοιχεία για την ιστορία αν δεν υπήρχε η αρχαιολογία. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε, ότι χωρίς την παρουσία πηγών δεν θα είχαμε αμερόληπτη και αξιόπιστη εποπτεία των γεγονότων, καθώς ακόμα δεν θα μπορούσαμε να τα πιστοποιήσουμε και να τα εγκυροποιήσουμε. Έτσι απλά μπορούμε να κατανοήσουμε τη σημασία και τη σπουδαιότητα της ύπαρξης της αρχαιολογίας, αυτής της συμπληρωματικής ενίοτε επιστήμης.

Ακόμα, η ιστορία μας δείχνει την εξέλιξή μας όχι μόνο ως όντα αλλά και ως προσωπικότητες. Μαθαίνουμε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που υπήρχαν ή που υπάρχουν ακόμη και σήμερα αλλά και πως οι άνθρωποι αγωνίστηκαν για να τις εξαλείψουν. Επίσης, η ιστορία αποτρέπει μια λανθασμένη επιλογή που προηγήθηκε και μας υποδείχνει αμυδρά την κατάλληλη και εύστοχη. Παρότι η ιστορία μας προσφέρει εύρος πολύτιμων πληροφοριών, η αρχαιολογία φαντάζει πιο όμορφη στα μάτια μας, μέσω των μουσείων, που μας προσφέρουν πλήθος ανεκτίμητων ευρημάτων. Χωρίς η μια σκέψη να αναιρεί την άλλη η ιστορία κατέχει πάντα εξέχουσα θέση στη ζωή μας διότι διαφορετικά θα σταματήσει η πρόοδός μας καθώς και η εξέλιξη και η διαμόρφωση των προσωπικοτήτων μας.

Σάρρη Διονυσία, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

7)Στις μέρες μας η συστηματική ενασχόληση του ανθρώπου με την ιστορία αλλά και την επιστήμη της αρχαιολογίας είναι γεγονός. Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε ασχοληθεί με τα γεγονότα του παρελθόντος και την ταύτισή τους με το σήμερα καθώς οι συστηματικές ανασκαφές φέρνουν στο φως ολοένα και περισσότερο λεπτομέρειες για τη ζωή και την ιστορία των παλαιότερων χρόνων. Ποια όμως η σημασία όλων αυτών στη ζωή ενός μαθητή και συνάμα ενός ανθρώπου; Ως γνωστόν ένα σημαντικό κομμάτι κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης ενός μαθητή είναι η ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και ιστορικής συνείδησης της οποίας σκοπός είναι η γνώση του παρελθόντος που έχει ως αποτέλεσμα την κατανόηση του παρόντος.

Μέσα από το μάθημα της ιστορίας ένας μαθητής έχει τη δυνατότητα να μάθει για την ιστορική πορεία του έθνους του από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κατανόηση της κοινωνίας που ζει και τη δημιουργία συνείδησης για την προσωπική ευθύνη της πορείας της. Επιπλέον ένας μαθητής μέσα από αυτό μπορεί να συνεισφέρει στην πρόοδο του πολιτισμού του. επίσης μπορεί να αναγνωρίσει τα λάθη που έκαναν οι πρόγονοί του, να μελετήσει τα αίτια που τους οδήγησαν σε αυτά και να προσπαθήσει να τα αποφύγει στο μέλλον. Ένα άλλο κομμάτι της ιστορίας είναι η γνώση για τον τρόπο ζωής του ανθρώπου παλαιότερα. Μέσα από αυτό ο μαθητής κατανοεί τις αξίες, τα πρότυπα και τις αντιλήψεις άλλων εποχών. Για παράδειγμα το ρόλο της γυναίκας σε σύγκριση με τον άνδρα αλλά και τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των παιδιών. Όπως και σήμερα η πολιτική είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μας αφού ένα μέρος της καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Η Ιστορία της πολιτικής είναι μεγάλη και μέσα από τη μελέτη της ένας μαθητής καταφέρνει να κατανοήσει την πορεία της μέχρι σήμερα που κυριαρχεί το δημοκρατικό πολίτευμα και να το συγκρίνει με άλλα καθεστώτα όπως η τυραννία. Όλα τα παραπάνω όμως συνδέονται και με άλλες επιστήμες που μας βοηθούν να τα καταλάβουμε και να τα αναλύσουμε καλύτερα. Μία από αυτές είναι η επιστήμη της αρχαιολογίας.

Η συγκεκριμένη επιστήμη ασχολείται με τον πολιτισμό της αρχαιότητας και την μελέτη του. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε αντικείμενα τα οποία λειτουργούν ως αποδείξεις όλων αυτών που γράφονται στην ιστορία. Για παράδειγμα χειρόγραφα, γλυπτά ακόμη και ολόκληροι χώροι όπως το παλάτι της Κνωσού που αποδεικνύουν τη μεγαλειότητα της Αρχαίας Ελλάδας. Γενικότερα όμως η αρχαιολογία έχει βοηθήσει όλους τους πολιτισμούς του πλανήτη να ανακαλύψουν στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ταυτότητά τους. Όπως ο αιγυπτιακός πολιτισμός. Οι πυραμίδες μας κάνουν να καταλάβουμε τα ιδεώδη και τις αξίες της εποχής που δημιουργήθηκαν. Επίσης η αρχαιολογία έχει βοηθήσει άλλες επιστήμες να πάνε ένα βήμα μπροστά. Μία από αυτές είναι και η μουσική. Η ανακάλυψη μουσικών κειμένων και η χρονολόγησή τους αποτέλεσαν σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της μουσικής. Το συμπέρασμα όλων αυτών λοιπόν είναι ότι αρχαιολογία και ιστορία είναι δύο αλληλένδετα κομμάτια της προσπάθειας του ανθρώπου να γνωρίσει το παρελθόν του.

Με αυτές τις δύο επιστήμες ένας μαθητής και κατ’ επέκταση ένας πολίτης κατανοούν πως ο σύγχρονος κόσμος αποτελεί συνέχεια του παρελθόντος. Μέσα από τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις μπορούμε να νιώσουμε άλλες εποχές αφού τα ευρήματα είναι μεγαλειώδη. Συνάμα η ιστορία βρίσκεται δίπλα στην αρχαιολογία και συνδέει την εικόνα με τη σκέψη και τη μελέτη. Άλλωστε η Ιστορία ενός λαού είναι αυτή που τον «στιγματίζει» και τον βοηθάει να προχωρήσει μπροστά.

Μπουτσιώλη Μελίνα,  Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

8)Είναι γνωστό πως η Ιστορία είναι η επιστήμη που μελετά και αναλύει τα γεγονότα του παρελθόντος. Εξετάζει συνήθως όσα σημαντικά συνέβησαν στο παρελθόν και μάλιστα μελετώντας τα με χρονολογική σειρά. Αντίστοιχα για την Αρχαιολογία θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι επιστήμη απαραίτητη για τη μελέτη της Ιστορίας εφόσον έχει να κάνει με ευρήματα αποδεικτικά του παρελθόντος. Με αυτήν την έννοια, Ιστορία και Αρχαιολογία είναι δύο επιστήμες που συμπληρώνουν η μία την άλλη.

Με βάση τα παραπάνω, τον ορισμό δηλαδή της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας ως επιστημών, θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί πως είναι χρήσιμες για κάποιους ειδικούς. Μια τέτοια όμως τοποθέτηση θα ήταν εντελώς λανθασμένη σκέψη. Αυτό γιατί, απαραίτητο στοιχείο για τον προσδιορισμό της ταυτότητας κάθε λαού είναι η μελέτη και η γνώση της Ιστορίας του. Όχι μόνο το γεγονός της συζήτησης ιστορικών θεμάτων με λειψή γνώση, αλλά με την επιδίωξη και την έννοια του γνήσιου ενδιαφέροντος, της ώριμης μελέτης του παρελθόντος.

Επομένως η Ιστορία και η Αρχαιολογία και ως μαθήματα χρειάζεται να έχουν ξεχωριστή θέση στο πρόγραμμα σπουδών όλων των τάξεων του σχολείου. Γιατί οι μαθητές μελετώντας το παρελθόν τους μέσα από διάφορες πηγές πληροφόρησης, όπως και από αρχαιολογικά ευρήματα μπορούν να δώσουν απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν και σύγχρονα γεγονότα. Μπορούν να διδαχθούν και να κατανοήσουν πως ο κόσμος που ζουν δεν είναι ένας κόσμος ξένος και άγνωστος αλλά έχει τις βάσεις του στο παρελθόν.

Συμπερασματικά, ως μαθήτρια και ως άνθρωπος, νομίζω πως η ικανότητα να προβληματιζόμαστε για το παρελθόν μας κάνει να σκεφτόμαστε σωστά για το παρόν. Ως μέρος ενός συνόλου, ενός λαού, ξέρω πως η Ιστορία αλλά και η Αρχαιολογία ως επιστήμες καθορίζουν την ιστορική εξέλιξη, βοηθάνε στην σύνδεση αυτής με τους άλλους λαούς. Από την έως τώρα μελέτη κάθε ιστορικής περιόδου διαπίστωσα πως πολλά γεγονότα επηρέασαν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις ζωές των ανθρώπων. Άρα η γνώση του παρελθόντος, της κληρονομιάς μας, μας κάνει σκεπτόμενους και ελεύθερους ανθρώπους.

Χαρά Παππά, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

9)Οι βασικοί κλάδοι της ανθρωπιστικής παιδείας είναι το μάθημα της Ιστορίας και η επιστήμη της Αρχαιολογίας, που καλλιεργούν και εξευγενίζουν την εθνική μας συνείδηση. Η Ιστορία διδάσκει και δείχνει τις θυσίες που έκανε για την ελευθερία, όχι μόνο ο δικός μας λαός, αλλά και οι υπόλοιποι λαοί. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη ενός λαού εφόσον είχαν το ίδιο παρελθόν,  θα έχουν και το ίδιο κοινό  μέλλον και την ίδια μοίρα αντίστοιχα. Η Ιστορία, επίσης δείχνει την εισφορά των άλλων λαών προς τον δικό μας πολιτισμό και το αντίθετο.

Τα αποτελέσματα των γεγονότων της Ιστορίας διδάσκουν στους ανθρώπους ότι πρέπει να αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος. Επιπλέον, πρέπει να συνειδητοποιήσουν την αξία της ειρήνης και την απαξίωση του πολέμου. Ο πόλεμος φέρνει πολλές καταστροφές ενώ, στο όνομα της ειρήνης έχουν χτιστεί πολλά μνημεία όπως ο Παρθενώνας στην Αθήνα και το Άγαλμα της Ελευθερίας στην Νέα Υόρκη.

Ο λαός θα πρέπει να καλλιεργήσει ένα πνεύμα συνεργασίας, δηλαδή, οι άνθρωποι να συνεργαστούν ως λαός με τους υπόλοιπους λαούς. Επιπρόσθετα, οι άνθρωποι πρέπει να απομακρυνθούν από τις προκαταλήψεις που δημιουργεί ο πόλεμος.

Για να γίνει καλύτερο και πιο ενδιαφέρον το μάθημα της Ιστορίας θα πρέπει να γίνουν προβολές εικόνων ή διάφορων υλικών σχετικά με το μάθημα, ή να γίνονται επισκέψεις σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους ή να πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις με θέματα που αφορούν το μάθημα της Ιστορίας και την επιστήμη της Αρχαιολογίας.

Γιώργος Τσιαγκλής, Α΄2 Μουσικού Λυκείου.

 

 

 

10)«Η σημασία της έννοιας του πολιτισμού στην ανθρώπινη ζωή».

Κάθε λαός έχει το δικό του πολιτισμό που τον κάνει διαφορετικό από τους άλλους. Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι ανέπτυξαν πολιτισμό γιατί ήθελαν να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους και να προοδεύσουν. Μερικοί λαοί πήραν στοιχεία από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και έφτιαξαν το δικό τους.

Λέγοντας πολιτισμό εννοούμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις τέχνες, τα γράμματα, την οικονομία, την ιστορία, τα ήθη, τα έθιμα και τα τεχνολογικά επιτεύγματα. Περιλαμβάνει επίσης τις καθημερινές συνήθειες και συμπεριφορές των ανθρώπων, τους τρόπους που ζουν, εργάζονται, συμπεριφέρονται και ψυχαγωγούνται. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας εφευρέθηκε π.χ. ο ηλεκτρονικός υπολογιστής ο οποίος πήρε τη θέση της εφημερίδας, των ταχυδρομείων κ.ά. Λειτούργησε ως εργαλείο αποθήκευσης πληροφοριών, ενημέρωσης, ψυχαγωγίας και σύνδεσε όλους τους λαούς με το διαδίκτυο. Έφερε όμως και αρνητικές συνέπειες όπως την παραβίαση προσωπικών δεδομένων, τον εθισμό κ.ά. Μπορεί με την εφεύρεση των μέσων μεταφοράς ο άνθρωπος να διευκόλυνε τη μετακίνησή του, αλλά ο ίδιος προκαλεί τη μόλυνση του περιβάλλοντος και επεμβαίνει καταστροφικά σε αυτό.

Η ύπαρξη του πολιτισμού είναι αναγκαία γιατί προσφέρει στην ανθρωπότητα πάρα πολλά πλεονεκτήματα και είναι το μόνο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να οργανώσει την κοινωνία και να τη βάλει σε μια τάξη και ισορροπία. Επομένως, είναι καθήκον όλων μας να μεταδώσουμε από γενιά σε γενιά τον πολιτισμό μας για να μη χαθεί η πολιτισμική μας ταυτότητα.

Χαρατσάρη Νικολέττα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

11)Τι να έρχεται άραγε στο μυαλό του μέσου ανθρώπου στο άκουσμα της λέξης «πολιτισμός»; Η αλήθεια είναι πώς πρόκειται για μια έννοια που μας περιβάλλει, μας καθορίζει και μας ξεχωρίζει ως ζωντανές οντότητες πιο πολύ από κάθε άλλη. Με άλλα λόγια, ο πολιτισμός σε σχέση με την ανθρώπινη ζωή θα μπορούσε να παρομοιαστεί με τις ρίζες και τον κορμό ενός δέντρου: το ένα δεν δύναται να υπάρξει δίχως το άλλο.

Κάνοντας μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν και σκαλίζοντας λιγάκι την ετυμολογία της, θα διαπιστώσουμε πως η λέξη «πολιτισμός» προέρχεται από το ουσιαστικό της Αρχαίας Ελληνικής «πόλις», δηλαδή την κοινωνική και πολιτική οργάνωση κάθε περιοχής της γενέτειρας του πολιτισμού, Ελλάδας. Αυτό και μόνο είναι υπεραρκετό για να αποδείξει πως ο πολιτισμός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ανθρώπινη ζωή. Όταν μιλάμε για τον πολιτισμό ενός έθνους, μιλάμε για πολλά πράγματα συγχρόνως. Κάνουμε λόγο για την ιστορία του και όσα αυτή περιλαμβάνει, δηλαδή τα διασωθέντα γραπτά κείμενα, τις παραδόσεις του, τα ήθη και τα έθιμά του, και την κάθε μορφής τέχνης του. Σε αυτά  έρχονται να προστεθούν η γλώσσα και φυσικά η θρησκεία, ως τομείς του πολιτισμού που συγκροτούν και ενώνουν κάθε έθνος.

Έχοντας λοιπόν κατά νου έναν ορισμό του πολιτισμού -αν μπορεί να συμπυκνωθεί σε λίγα λόγια το μεγαλείο που εμπεριέχει- , γνωρίζοντας εν πάσει περιπτώσει τί αποτελεί πολιτισμό, ας αφήσουμε κατά μέρος την θεωρία και ας περάσουμε στην πράξη. Πιο συγκεκριμένα, ας γυρίσουμε στην εποχή μας, στη θέση μας ο καθένας και ας σκεφτούμε για λίγο. Ο σημερινός άνθρωπος θεωρείται σοφός, γνώστης προχωρημένων επιστημών και υποστηρικτής αντιλήψεων που οι πρόγονοί μας δεν θα μπορούσαν ούτε να φανταστούν. Πάνω απ’ όλα όμως ο σύγχρονος άνθρωπος χαρακτηρίζεται «πολιτισμένος».

Έχοντας οικειοποιηθεί αυτόν τον τίτλο, ο πολίτης τον θεωρεί αυτονόητο, παίρνοντας την σημασία του πολιτισμού «τοις μετρητοίς». Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει μια πλευρά του πολιτισμού η οποία ολοκληρώνει τη σημασία του στη ζωή των ανθρώπων, μα δυστυχώς αγνοείται από μερίδα ανθρώπων. Αυτή η πλευρά δεν είναι άλλη από την εκδήλωση του πολιτισμού ως ανθρώπινη συμπεριφορά. Τώρα πια, το να αφομοιώνει κανείς τον πολιτισμό στην καθημερινή του ζωή είναι τόσο σπάνιο, ώστε πολλές φορές πια το επίθετο «πολιτισμένος» χρησιμοποιείται για φιλοφρόνηση.

Συνεπώς, ο πολιτισμός δεν ζει μόνο εντός των τειχών ενός μουσείου ή στις σελίδες των ιστορικών συγγραμμάτων. Ο πολιτισμός φωλιάζει επίσης μέσα στο πιο πολύτιμο «πολυεργαλείο» που θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει το ανθρώπινο μυαλό. Ο πολιτισμός επηρεάζει τη νοοτροπία του καθενός χωριστά, αλλά και συνολικά την κοινωνία. Ο τρόπος σκέψης με τη σειρά του καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα, ακόμα και τις επαγγελματικές ενασχολήσεις κάποιου. Ύστερα από όλα αυτά, είναι πια ξεκάθαρο: Ο πολιτισμός είναι τρόπος ζωής.

Αν και την έννοια του πολιτισμού μπορεί ο καθένας να τη συλλάβει διαφορετικά, όλοι έχουν την ευκαιρία και την υποχρέωση να νιώθουν τη σημασία και την επιρροή του στη ζωή τους και να την εκδηλώνουν με όποιον τρόπο μπορούν. Γιατί όπως είπε ο Βρετανός ιστορικός Arnold Toynbee, «Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι όχι ένα λιμάνι».

Φατλέ Δέσποινα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

12)Ο,τιδήποτε αξιομνημόνευτο και αξιοσημείωτο δημιούργησε ο άνθρωπος με το νου και τα χέρια του ονομάζεται πολιτισμός. Η έννοια του πολιτισμού έχει μεγάλη σημασία για την ανθρώπινη ζωή.

Πρώτα απ’ όλα ο πολιτισμός είναι έννοια σύνθετη. Βασικό του δομικό κομμάτι είναι η παράδοση, της οποίας ρίζες είναι το παρελθόν, κορμός της  το παρόν και κλαδιά της το μέλλον στην ανθρώπινη εξέλιξη. Τα ήθη και τα έθιμα, η γλώσσα μας, η ιστορία μας, οι τέχνες και τα γράμματα, η θρησκεία, οι σύγχρονες επιστήμες ακόμα και ο τρόπος ζωής αποτελούν τις ψηφίδες που ολοκληρώνουν αυτή την σύνθετη έννοια.

Επιπρόσθετα, κεντρικός άξονας του πολιτισμού είναι ο ίδιος ο πολίτης-άνθρωπος, μέσω του οποίου όλες οι ψηφίδες του πολιτισμού εξελίσσονται, αναπτύσσονται και επιστρέφουν στον ίδιο τον άνθρωπο καλλιεργώντας τον ηθικά αλλά και πνευματικά. Ιδιαίτερα, η θρησκεία με τους κανόνες και τις αξίες της βοηθάει τον άνθρωπο να γνωρίσει τον εαυτό του και να πλησιάσει τον συνάνθρωπο.

Συνοψίζοντας, τα λαμπρά επιτεύγματα του πολιτισμού χαρίζουν αίγλη στη χώρα μας και επηρεάζουν καθοριστικά ακόμα και τη διαμόρφωση του παγκόσμιου πολιτισμού.

Ράγγου Έλενα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

13)Με τον όρο πολιτισμό εννοούμε το σύνολο των ανθρώπινων επιτευγμάτων στον τεχνικό και πνευματικό τομέα.

Η λέξη πολιτισμός προέρχεται από τη λέξη πόλις που μας παραπέμπει να σκεφτούμε ότι ο πολιτισμός μπορεί να αναπτυχθεί μέσα σε μια κοινωνία όπου ζουν πολλοί άνθρωποι. Μέσα στην κοινωνία οι άνθρωποι συναναστρέφονται καθημερινά μεταξύ τους, επικοινωνούν, ανταλλάσουν ιδέες και εμπειρίες, οργανώνουν και συμμετέχουν σε διάφορες εκδηλώσεις, έχουν επαγγελματικές συναναστροφές και ενασχολήσεις.

Όταν λέμε πολιτισμός ενός τόπου ή ενός λαού στο μυαλό μας έρχονται διάφορες έννοιες όπως οι παραδόσεις του, η ιστορία, τα μνημεία, η θρησκεία, η γλώσσα, οι επαγγελματικές ενασχολήσεις, η οικονομία και η καθημερινότητά του.

Βασική προϋπόθεση, συνεπώς, για να αναπτυχθεί πολιτισμός είναι η επαφή και η επικοινωνία των ανθρώπων. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ένα απαραίτητο εργαλείο, αυτό της γλώσσας. Η γλώσσα είναι ο κώδικας επικοινωνίας των ανθρώπων για να συνεννοηθούν μεταξύ τους, να ανταλλάξουν και να μεταφέρουν πληροφορίες. Η παράδοση, δηλαδή τα ήθη και τα έθιμα που έχουν οι κάτοικοι μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής είναι άλλη μια παράμετρος πολιτισμού. Ανάλογα με το κλίμα, τη γεωγραφική θέση και τις ασχολίες των κατοίκων ενός τόπου διαμορφώνονται και οι παραδόσεις.

Άλλο ένα στοιχείο του πολιτισμού είναι η ιστορία και η τέχνη κάθε εποχής. Οι πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές εξελίξεις κάθε τόπου και λαού τον χαρακτηρίζουν και τον βοηθούν να πορεύεται στο μέλλον.

Το συμπέρασμα όλων αυτών είναι ότι κάθε άνθρωπος θα πρέπει να γνωρίζει τον πολιτισμό του αφού η γνώση μας βοηθάει να έχουμε έναν καλύτερο τρόπο ζωής, να αντιμετωπίζουμε καλύτερα τα προβλήματα και να γινόμαστε σοφότεροι, δημιουργώντας παράλληλα το δικό μας πολιτισμό.

Πατσιά Ηλιάνα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

14)Με τον όρο πολιτισμός εννοούμε το σύνολο των τεχνικών και πνευματικών επιτευγμάτων ενός λαού. Ο άνθρωπος ήδη από την παλαιολιθική εποχή, αφού εξασφάλισε την επιβίωση και τη διατροφή του άρχισε να δημιουργεί στοιχεία πολιτισμού.

Η αρχαιολογία έχει φέρει στο φως ζωγραφικές και γλυπτικές παραστάσεις ήδη από την παλαιολιθική εποχή. Σε ότι αφορά τον ελλαδικό χώρο αξίζει να αναφερθούμε στα έργα της κλασσικής αρχαιότητας αλλά και της Βυζαντινής περιόδου (π.χ. αγιογραφία, ψηφιδωτά, μουσική κ.ά.). Η θρησκεία δημιούργησε πολιτισμό όχι μόνο με τα υλικά έργα (π.χ. Παρθενώνας, Αγία Σοφία) αλλά και με την μετάδοση ηθικών αξιών (π.χ. η ισότητα, η κατάργηση της δουλείας, η δικαιοσύνη κλπ).

Μια άλλη μορφή πολιτισμού είναι τα ήθη και τα έθιμα, η λεγόμενη παράδοση του κάθε λαού. Στο μυαλό μας έρχονται τα δημοτικά τραγούδια, οι παροιμίες, η λαϊκή ζωγραφική, όπως π.χ. οι πίνακες του Θεόφιλου αλλά και η αρχιτεκτονική όπως τη συναντάμε στην πόλη μας στη συνοικία του Βαρουσίου ή στους περιστεριώνες της Τήνου και τους ανεμόμυλους της Μυκόνου.

Τελειώνοντας δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στη γλώσσα η οποία συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση του πολιτισμού. Στην ελληνική γλώσσα έχουν γραφτεί τα ομηρικά έπη, οι αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, η Καινή Διαθήκη και πολλά άλλα αρχαία και νέα λογοτεχνικά έργα.

Από όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει ο πολιτισμός για τη ζωή των ανθρώπων, διότι συντελεί στην πνευματική τους καλλιέργεια. Επίσης, ο πολιτισμός βοηθάει κάθε έθνος να γνωρίσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τα οποία του διαφοροποιούν από τους άλλους λαούς.

Τύμπας Αλέξιος, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

15)Λέγοντας πολιτισμός εννοούμε την αδιάκοπη προσπάθεια και τον αγώνα του ανθρώπινου γένους να βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του σε όλους τους τομείς και να προοδεύσει. Σε αυτή την προσπάθεια ο άνθρωπος έχει πετύχει πολλά και στον υλικό και στον πνευματικό τομέα.

Οι έλληνες από τα αρχαία κυρίως χρόνια έχουν αναπτύξει τον πολιτισμό σε όλους τους τομείς σε υπέρτατο βαθμό. Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τους αρχαίους φιλοσόφους, ποιητές, γλύπτες, μαθηματικούς, γιατρούς κ.ά., οι οποίοι δίνουν τα φώτα τους ακόμα και σήμερα σε όλους τους λαούς. Στη νεότερη ιστορία η παράδοση δηλαδή τα ήθη, τα έθιμα, τραγούδια κλπ. είναι αυτή που κράτησε το λαό ενωμένο και τον βοήθησε να βγει από δύσκολες καταστάσεις.

Πολιτισμός είναι η ίδια η ζωή δηλαδή η καθημερινότητά μας. Τον συναντάμε σε κάθε στάδιο της ζωής μας. Είναι ο τρόπος που μιλάμε, είναι οι φίλοι μας, το σχολείο μας, η συμπεριφορά μας. Από το πρωί που σηκωνόμαστε όλες μας οι ενέργειες εξαρτώνται από την αίσθηση του πολιτισμού που έχουμε μέσα μας. Γι’ αυτό ο καθένας αντιμετωπίζει διαφορετικά τις καταστάσεις που του παρουσιάζονται.

Η οικονομική ευημερία παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην ποιότητα του πολιτισμού. Όταν μια κοινωνία είναι εύπορη τότε θα υπάρχει μέριμνα για την παιδεία, ένα καλό σύστημα υγείας, καθαρές πόλεις, καλύτερα τεχνικά έργα (δρόμοι, γέφυρες κλπ.). Κυρίως όμως θα υπάρχουν στις καθημερινές επαφές των ανθρώπων δημοκρατικές διαδικασίες. Στην αντίθετη, περίπτωση όταν μια κοινωνία έχει οικονομική κρίση φθίνει και η ποιότητα του πολιτισμού. Όταν οι άνθρωποι δεν έχουν λύσει τα «προς το ζην» είναι λογικό να συμπεριφερθούν στον συνάνθρωπό τους με αγένεια.

Παρόλες τις οικονομικές δυσκολίες που περνάει ο τόπος μας οφείλουμε να κρατάμε τον πολιτισμό μας σε υψηλό επίπεδο για να μην χάσουμε την ταυτότητά μας.

Σδράκα Ελισάβετ, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

16)Οι άνθρωποι από τότε που «εμφανίστηκαν» πάνω στη γη βρίσκονται σε μια συνεχή εξέλιξη. Η εξέλιξή τους αυτή έχει φέρει ως αποτέλεσμα, πέρα από τις βασικές ανάγκες και ικανότητες για επιβίωση, να καλλιεργήσουν τη νοημοσύνη τους, τις δεξιότητές τους αλλά και να αυξήσουν τις απαιτήσεις τους στην καθημερινότητά τους και γενικά στη ζωή. Δηλαδή έχουν σημειώσει μεγάλη υλική, πνευματική καθώς και ηθική πρόοδο. Ο πολιτισμός είναι η λέξη που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το σύνολο των παραπάνω.

Ειδικότερα λέγοντας πολιτισμό εννοούμε πρώτα απ’ όλα τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα κάθε τόπου αλλά και την ιστορία του. Οι παραδόσεις μεταβιβάζουν τις γνώσεις και την πείρα των αιώνων από γενιά σε γενιά και βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του ιστορικού παρελθόντος. Η ιστορία διδάσκει μέσα από τα λάθη και αποτρέπει από την επανάληψή τους. Ακόμα, η θρησκεία και όλων των ειδών οι τέχνες συμπληρώνουν τον πολιτισμό. Μπορούμε να πούμε ότι η θρησκεία είναι ένας θεματοφύλακας ηθικών αξιών που χρειάζεται ο άνθρωπος ως βάσεις στη ζωή του. Από την άλλη οι τέχνες έχουν ως στόχο την πνευματική καλλιέργεια των ανθρώπων καθώς οι περισσότερες από αυτές έχουν ως στόχο τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία. Επίσης ένα σημαντικό κεφάλαιο ως προς την έννοια του πολιτισμού είναι και η γλώσσα που χρησιμοποιείται σε κάθε τόπο. Η γλώσσα αποτελεί αν όχι το σημαντικότερο, ένα από τα πιο σημαντικά μέρη του, γιατί χωρίς αυτήν όλα τα παραπάνω δεν θα υπήρχαν. Ή, και να υπήρχαν, δε θα ήταν δυνατό να μεταφερθούν μέσα στους αιώνες και θα χανόντουσαν. Αποτέλεσμα; η ανθρωπότητα θα είχε μείνει χιλιάδες αιώνες πίσω. Αξιοσημείωτο είναι ότι ένας από τους πρώτους λαούς που ανέπτυξαν το αλφάβητο, την γλώσσα, άρα τον πολιτισμό ήταν οι αρχαίοι Έλληνες.

Εκτός από την πνευματική πρόοδο που προαναφέραμε, στην οποία ανήκουν πολλές ακόμα κατηγορίες και υποκατηγορίες, υπάρχει και η υλική πρόοδος. Η υλική πρόοδος συμπεριλαμβάνει τα μέσα μεταφοράς, τα οδικά δίκτυα, τα επιτεύγματα της νέας τεχνολογίας, γενικά όλα όσα έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος για να κάνει την καθημερινότητά του ευκολότερη, καλύτερη, ασφαλέστερη μα και ταυτόχρονα πολύπλοκη καθώς οι απαιτήσεις του όλο και αυξάνονται.

Εν τέλει η σημασία του πολιτισμού είναι πολύ μεγάλη καθώς είναι αυτός που μας διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα έμβια όντα σε αυτόν τον πλανήτη.

Βαγίνα Σιακαβάρα, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

17)Η ιδιαιτερότητα μιας χώρας που προκύπτει τόσο από την ιστορία της όσο και από τις επιδράσεις που δέχθηκε από άλλους λαούς, λέγεται πολιτισμός. Μερικά από τα πολλά στοιχεία του πολιτισμού είναι η παράδοση, η γλώσσα, η θρησκεία και η τέχνη.

Η παράδοση συμβάλλει στην πνευματική και εθνική αφύπνιση. Μέσα από τα ήθη και έθιμα, οι άνθρωποι εκφράζουν τα βιώματά τους, τα συναισθήματά τους, καλλιεργούν τη γλώσσα τους, που αποτελεί βασικό στοιχείο της ταυτότητας ενός λαού.

Με τη γλώσσα το άτομο κοινωνικοποιείται, εκφράζει τα συναισθήματά του, τις σκέψεις και τις επιθυμίες του, τις ιδέες και τις απόψεις του. Μέσω της γλώσσας, επιτυγχάνεται επίσης η επικοινωνία μεταξύ των λαών.

Σπουδαία είναι η σημασία της θρησκείας στην ανθρώπινη ζωή, καθώς πρεσβεύει σημαντικές αξίες όπως την αγάπη, την ανθρωπιά, τον σεβασμό και την αλληλεγγύη.

Μέσα από την τέχνη ο άνθρωπος ψυχαγωγείται και εξευγενίζεται. Ένα έργο τέχνης αποτελεί καταφύγιο μέσα από το οποίο αυτός ηρεμεί και γαληνεύει. Επίσης, αυτό γίνεται γέφυρα που τον ενώνει με το παρελθόν και έτσι τον βοηθάει να γνωρίσει την ιστορία του.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι δεν έχει κανένα νόημα και καμιά αξία η ζωή μας χωρίς την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Χώτου Αναστασία, Γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου.

 

19-10-2015

Θέμα: Ποια, κατά την γνώμη σας, είναι τα σημαντικότερα στοιχεία εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων και πώς μπορούν αυτά να συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας μας.

Οι Έλληνες είναι ένας λαός ο οποίος ξεχωρίζει από τους άλλους σε ολόκληρο τον κόσμο για διάφορους  λόγους εθνικούς και πολιτιστικούς οι οποίοι συντελούν την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα ,τους καθιστούν μοναδικούς. Σε διάφορους τομείς οι Έλληνες ξεχωρίζουν για το ταπεραμέντο και την ‘’ελληνική’’ ιδεολογία που τους διακατέχει. Η ταυτότητα τους είναι κάτι σαν διαβατήριο στις σχέσεις με άλλους πολιτισμούς και επίσης ένα διαχωριστικό φράγμα ανάμεσα στην κουλτούρα και την ιδεολογία των Ελλήνων με άλλους λαούς. Εμποδίζει, θα μπορούσαμε να πούμε, την ανάμειξη με κάποιους άλλους λαούς και την απαλοιφή κάποιων παραδόσεων.

Κάποια από τα χαρακτηριστικά στοιχεία της εθνικής και πολιτιστικής μας ταυτότητας είναι τα εξής: η πολυπολιτισμικότητα της χώρας μας. Μέσα από την πολυπολιτισμικότητα, η οποία είναι ένα μωσαϊκό διαφορετικών πεποιθήσεων, απόψεων, θρησκειών και γενικά συμβίωση ανθρώπων με διακριτές διαφορές, στην χώρα μας γίνεται άρση των προκαταλήψεων και του ρατσισμού. Καλλιεργείται μια σχέση γόνιμης αλληλεπίδρασης αλλά και αρετές, ιδανικά του ανθρώπου όπως ο αλληλοσεβασμός, η αλληλεγγύη, η ισοτιμία και η γενικότερη υποστήριξη του συμπολίτη. Αυτό προβλέπεται από την αρχή του πλουραλισμού, σε μια δημοκρατική κοινωνία. Επίσης στην Ελλάδα λόγω των νεότερων εξελίξεων στο θέμα της μετανάστευσης αλλά και γενικότερα σαν έθνος, οι άνθρωποι είναι περισσότερο διαλλακτικοί , αναγνωρίζονται και σέβονται την διαφορετικότητα.

Όσο αναφορά την πολιτιστική ταυτότητα των ελλήνων, είναι ένα θέμα το οποίο έχει πάρει οικουμενικές προεκτάσεις. Η πολιτιστική μας εικόνα είναι γνωστή για τις γνώσεις μας σε διάφορα θέματα από τα αρχαία χρόνια, τα σημαντικά μνημεία που διατηρούνται στην χώρα μας αλλά και για τον μεγάλο λαϊκό-παραδοσιακό μας πολιτισμό, κάτι διαφορετικό από τις άλλες χώρες, το ελληνικό ταπεραμέντο. Ένα άλλο στοιχείο της πολιτισμικής μας ταυτότητας είναι τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην χώρα μας και η ανδρεία των Ελλήνων στην αντιμετώπιση τους. Από τα αρχαία χρόνια η Ελλάδα βρισκόταν στο επίκεντρο του πολιτισμού και αυτό πέρασε ανεπιτήδευτα και στον σύγχρονο λαό της, στην πολιτιστική του ταυτότητα. Επιπρόσθετα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης η Ελλάδα είναι σταυροδρόμι λαών. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, οι Έλληνες συναντώντας ανθρώπους από άλλους τόπους, με διαφορετικές κουλτούρες, ήθη και έθιμα, απόκτησαν  γνώσεις πάσης φύσεως, εξευγενίστηκαν και νέες πολιτιστικές εμπειρίες προστέθηκαν στην πολιτιστική τους ταυτότητα.

Φυσικά, όλα τα παραπάνω, τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά της εθνικής μας ταυτότητας, συμβάλλουν κατά  πολύ στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας. Δεν είναι μόνο το φυσικό τοπίο με τις καταγάλανες θάλασσες και το εύκρατο κλίμα της Ελλάδας που βοηθούν στην ανάπτυξη του τουρισμού. Τα πρωταρχικά στοιχεία που συμβάλλουν σε αυτό έχουν να κάνουν με τους Έλληνες και τα εθνικά και πολιτιστικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ταυτότητα τους. Αρχικά, πιστεύω πως αυτό που ελκύει περισσότερο τους επισκέπτες της Ελλάδας είναι η ζεστή φιλοξενία των Ελλήνων, ο αυθορμητισμός, η καλοσύνη τους και φυσικά το ελληνικό τους ταπεραμέντο, ο τρόπος που χειρίζονται τις καταστάσεις. Δεύτερον δεν έχουν προκαταλήψεις, είναι ανοιχτεί σε άλλες  ιδέες, νοοτροπίες, σέβονται τους τουρίστες και την διαφορετικότητα τους. Τέλος, αυτή η ευλαβική και πνευματώδες κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα λόγω της προϊστορίας της αποτελεί σίγουρα πόλο έλξης για τους τουρίστες(μνημεία, μουσεία κ.τλ.)

Συνοψίζοντας, οι Έλληνες ως λαός είναι αναγνωρισμένος στα πέρατα του κόσμου για την ταυτότητα τους, εθνική και πολιτιστική, που χαρακτηρίζεται από στοιχεία που κάθε λαός πρέπει να έχει. Ο ελληνικός λαός πρέπει να δικαιώνει την σημαντική του ιστορία, ελκύοντας πολλούς τουρίστες να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό και μοναδικό ξεφεύγοντας από τα συνηθισμένα και νιώθοντας συναισθηματική αποφόρτιση, αναζωογόνηση και ενθουσιασμό για το μέρος που πατούν και τους ανθρώπους, τους Έλληνες που γνωρίζουν.

Πρεβέντη Αγορίτσα, μαθήτρια γ΄3 Μουσικού Γυμνασίου Τρικάλων