Στους αιώνες της δεινής δοκιμασίας του Γένους από τον Τουρκικό ζυγό επαναλήφθηκαν πολλές φορές γεγονότα ανάλογα με αυτά των μεγάλων διωγμών των πρώτων χριστιανών. Η αντίσταση εναντίων του Οθωμανού δυνάστη προβάλλεται από την πρώτη στιγμή και είναι ταυτόχρονα αντίσταση πίστεως και άρνηση εθνικής υποταγής. Ένα πελώριο νέφος μαρτύρων αναφαίνεται και αναδεικνύεται καθημερνά, οι Νεομάρτυρες. «Είναι σύγχρονοι και ήρωες της χριστιανικής πίστης και της εθνικής αντίστασης» θα γράψει για αυτούς ο ιστορικός Σβορώνος.
Ανάμεσα στους διακόσιους περίπου γνωστούς σε εμάς Νεομάρτυρες της εποχής της τουρκοκρατίας δεν είναι πολλές οι γυναίκες. Στους εκατόν εξήντα δύο Νεομάρτυρες, που αναφέρονται, συμπεριλαμβάνονται έξι γυναίκες. Ανάμεσα τους η Κυράννα από την Όσσα Λαγκαδά (28-2-1751). Αποτελεί ασφαλώς ιδιαίτερη ευλογία και εξαιρετική τιμή για την επαρχία Λαγκαδά, αλλά και για ολόκληρη την Μακεδονία, το γεγονός ότι από τις έξι όλες κι όλες Νεομάρτυρες υπάρχει μια, που είναι βλάστημα χωριού της και μαρτύρησε στη Θεσσαλονίκη. Οι πληροφορίες που έχουμε μέχρι σήμερα για την Αγία Κυράννα είναι ελάχιστες. Γνωρίζουμε όμως με αρκετές λεπτομέρειες το θαυμαστό μαρτύριο της, το οποίο περιέλαβε στο Νέο Μαρτυρολόγιο ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, οι Δουκάκης και Ματθαίος και άλλοι.
Η Κυράννα γεννήθηκε στη Βυσσώκα (σημερινή Όσσα) της Θεσσαλονίκης. Ο συντάκτης του μαρτυρίου της δεν μας αναφέρει ούτε τον χρόνο της γέννησης της, ούτε τα ονόματα των γονέων της, ούτε την οικογενειακή της κατάσταση. Μόνο μας αναφέρει ότι οι γονείς της ήταν Χριστιανοί και η ίδια »πολλά ωραία». Η ομορφιά της ψυχής της συμβάδιζε με την εξωτερική της ωραιότητα, αφού ήταν κοσμημένη με τις αρετές της σεμνότητας και της σωφροσύνης. Έτσι περνούσε την ζωή της κοντά στους γονείς της. Ο διάβολος όμως βρήκε τρόπο να ταράξει την ευτυχία των δικών της και την γαλήνη της ψυχής της.
Ένας Τούρκος Γενίτσαρος που ήταν σουμπάσης διοικητής δηλαδή του αστυνομικού τμήματος και εισπράκτορας των φόρων από τα εισοδήματα, ερωτεύτηκε την Κυράννα και προσπαθούσε με κολακείες να την κατακτήσει. Η Κυράννα με κανένα τρόπο δε δεχόταν τις κολακείες του Τούρκου και τις απλόχερες προσφορές του σε χρήματα και φορέματα. Ούτε όμως οι φοβέρες του Τούρκου, ότι θα την βασάνιζε σκληρά, στάθηκαν ικανές να πείσουν την Κυράννα να αλλάξει γνώμη και να ικανοποιήσει την επιθυμία του. Έτσι, ο Γενίτσαρος απαγάγει την Κυράννα και την οδηγεί στην φυλακή της Θεσσαλονίκης με την ψευδή κατηγορία, ότι δήθεν η Κυράννα στην αρχή δέχτηκε να τον παντρευτεί και να αλλαξοπιστήσει και ότι αργότερα άλλαξε γνώμη και αρνήθηκε. Στη φυλακή η Κυράννα βασανίστηκε φριχτά μια ολόκληρη βδομάδα. Την έβδομη μέρα όμως δεν άντεξε και άφησε τη στερνή πνοή της κρεμασμένη και αισχρά κακοποιημένη στις 28-2-1751. Τότε ένα μεγάλο φως έλαμψε στη φυλακή, που κατέβηκε σαν αστραπή από την σκεπή της. Το φως αυτό περιέλουσε το σώμα της μάρτυρος, ξεχύθηκε σε όλη την φυλακή και φώτισε, σαν να έχε μπει ήλιος. Όταν το φως υποχώρησε, μια άρρητη ευωδία έμεινε για πολλή ώρα . Την αυγή διαδόθηκε το νέο σε όλη την Θεσσαλονίκη και οι Χριστιανοί πήγαν εκεί να πάρουν το λείψανο της και το ενταφίασαν έξω από την Θεσσαλονίκη. Τα φορέματα της Αγίας τα μοίρασαν οι Χριστιανοί μεταξύ τους για αγιασμό και σωτηρία. Στις 12/9/2011 βρέθηκε το Άγιο λείψανο της κοντά στην Αγία τράπεζα των Ταξιαρχών στην Όσσα. Η μνήμη της θαυματουργού Αγίας γιορτάζεται στις 28 Φεβρουαρίου. Στην Όσσα όμως, στο χωριό όπου γεννήθηκε και έζησε μέχρι το μαρτύριο της .Η Αγία γιορτάζεται στις 8 Ιανουαρίου. Στην Θεσσαλονίκη με πυρήνα την Παροικία »των εν Θεσσαλονίκη Βυσσωκινών» τιμήθηκε η Αγία στον ναό του Αγίου Αθανασίου, όπου τοποθετήθηκε έγκαιρα η εικόνα της και αργότερα της Αχειροποιήτου, όπου τελείται η ετήσια γιορτή της παροικίας. Στη Βυσσώκα (Όσσα) Στις 17/3/1909 ιδρύθηκε φιλανθρωπική αδελφότητα του λαού με την επωνυμία »Αγία Κυράννα». Σκοπός της, όπως αναγράφονταν στον πρώτο κανονισμό, η ανακούφιση των άπορων οικογενειών με χορήγηση βοηθημάτων και ιδίως η θεραπεία διαφόρων κοινοτικών αναγκών εκκλησιαστικών και σχολικών. Στη Θεσσαλονίκη στις 29/11/1972 ιδρύεται σωματείο αυτών που είναι εγκατεστημένοι στη Θεσσαλονίκη και κατάγονται από την Όσσα με την επωνυμία Σύλλογος Οσσαίων Θεσσαλονίκης »Η Αγία Κυράννα» με έδρα την Θεσσαλονίκη. Σκοπός του η διατήρηση την ηθών και των εθίμων του τόπου καταγωγής των μελών, η τουριστική προβολή της Όσσας, η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των μελών, η ηθική ενίσχυση, η περίθαλψη των πασχόντων και αθετούντων συμπατριωτών, η πνευματική διαπαιδαγώγηση της νεολαίας με βάση την αγάπη προς την πατρίδα και τα εθνικά ιδεώδη κ.α. Χρέος όλων μας είναι να αγωνισθούμε όπως εκείνοι, να νικήσουμε τα πάθη μας με την βοήθεια της θείας χάριτος, να διδαχθούμε από την τόλμη και την ανδρεία της.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ
Χαίρε νύμφη κυρίου, Κυράννα, πάνσεμνε χαίρε, χώρα Βυσσώκας, ότι επλούτησας, χαίρεται, πάντες οι λαοί, την πανθαυμαστον ότι ηνθησεν ημίν, ως ρόδων εύοσμον οσμήν, εκμπέμπον χάριν πλούσιαν ημίν τοις ποθώ τιμώσι και ευσεβώς μεγαλύνουσι .
Επιμέλεια άρθρου: Χατζή Άννα ΠΕ02
