Ελισάβετ Μαραγκού
Στις μέρες μας, στις περισσότερες πολύτεκνες οικογένειες οι γονείς κάνουν διακρίσεις αναμεσά στα παιδιά, πολλές φορές χωρίς καν να το καταλαβαίνουν ή χωρίς να το παραδέχονται. Περιμένουν διαφορετικά πράγματα και παίρνουν διαφορετική στάση απέναντι στο κάθε παιδί, με βάση την σειρά που γεννήθηκε.
Ο πρωτότοκος είναι συνήθως αυτός που αναμένεται να είναι και ο πιο υπεύθυνος. Επειδή είναι η πρώτη εμπειρία των γονιών του με παιδί, στην αρχή της ζωής του παίρνει την απόλυτη προσοχή, αλλά όταν αποκτήσει αδέρφια, είναι κάπως σαν να «περνάει στον αυτόματο». Οι γονείς δίνουν περισσότερη προσοχή πια στους μικρότερους, σκεπτόμενοι πως ο μεγαλύτερος τα βγάζει πέρα μόνος του πλέον. Επίσης, επειδή οι γονείς με τον καιρό αναγκαστικά δουλεύουν περισσότερο για να συντηρήσουν την ακόμη μεγαλύτερη οικογένειά τους, ο πρωτότοκος είναι αυτός που πρέπει να πάρει τον ρόλο του ενήλικα για τα μικρότερα αδέρφια του όσο οι γονείς δεν είναι γύρω, με αποτέλεσμα να ωριμάζει και σχετικά νωρίτερα. Συνήθως αναγκάζεται να κάνει τις περισσότερες δουλειές μέσα στο σπίτι και να το κρατάει σε τάξη. Πρέπει να κουβαλά το βάρος που, κατά κάποιο τρόπο, του «επιβάλλει» η κοινωνία με παροιμίες όπως «Είναι ο πρώτος αδερφός καλός; Καλά είναι και τ’ άλλα». Πρέπει να είναι πρότυπο για τα μικρότερα αδέρφια, καθώς και να τα μαθαίνει πράγματα για την ζωή, να τα συμβουλεύει και να τα βοηθά σε τυχόν προβλήματα.
Μετά είναι το μεσαίο παιδί, το πιο παραμελημένο με βάση τις έρευνες. Μέσα από την σκέψη των γονιών, το μεσαίο παιδί δεν είναι τόσο «ξεχωριστό «όσο τα άλλα, για την ακρίβεια επισκιάζεται από αυτά. Δεν είναι ούτε το πρώτο, που ουσιαστικά άλλαξε την ζωή τους, αλλά ούτε και το τελευταίο τους, το μικρότερο, αυτό που θεωρείται πιο παιδί απ’ όλα. Τα επιτεύγματά του ποτέ δεν είναι αρκετά, μιας και ο προηγούμενος, ο πρωτότοκος, έχοντας το σκεπτικό να είναι πρώτος για να κάνει τους πάντες περήφανους, έχει διαπρέψει και θα είναι λίγο δύσκολο το μεσαίο παιδί να «γεμίσει τα παπούτσια του» και να ξεχωρίσει. Παρόλα αυτά όμως, ακόμη έχει πολλές ευθύνες, κυρίως προς τον νεότερο, μιας και λειτουργεί συνήθως ως «βοηθός» του μεγαλύτερου. Κάτι θετικό θα ήταν ίσως πως επειδή έχει την λιγότερη προσοχή πάνω του, έτσι καταφέρνει και να την «γλιτώνει» πιο εύκολα.
Τέλος, ο μικρότερος, που συνήθως είναι και ο πιο αγαπημένος των γονιών. Όταν έρχεται λοιπόν, οι γονείς πια έχουν πείρα στο μεγάλωμα των παιδιών, οπότε είναι σίγουρα πιο εύκολα τα πράγματα για αυτούς. Όμως, επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις όταν ο νεότερος έρχεται, οι γονείς είναι αρκετά μεγάλοι σε ηλικία, δεν έχουν όση ενέργεια είχαν παλιά και προτιμούν την ησυχία. Έτσι, κάνουν όλα τα χατίρια του παιδιού με σκοπό να αποφύγουν τις φασαρίες, αλλά με αποτέλεσμα το παιδί να γίνει κακομαθημένο. Δίνουν την περισσότερη προσοχή σε αυτό, σκεπτόμενοι πως είναι το τελευταίο τους παιδί και πως δεν πρέπει να χάσουν κανένα γεγονός της ζωής του μιας και δεν θα τους ξαναδοθεί η ευκαιρία να ζήσουν τέτοιες εμπειρίες. Συνήθως, επειδή είναι ο νεότερος, αυτό λειτουργεί σαν ελαφρυντικό σε πολλές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα, η αποφυγή δουλειών και γενικά υπευθυνοτήτων ή η ιδιότητα σε όλους τους καβγάδες ο μικρότερος να είναι πάντα αυτός που έχει δίκιο. Αλλά υπάρχουν και κάποια αρνητικά. Τον νεότερο δεν πρόκειται να τον πάρουν στα σοβαρά, γιατί ποτέ δεν θα είναι τόσο ώριμος όσο οι υπόλοιποι, τουλάχιστον έτσι το βλέπουν οι ίδιοι. Επιπρόσθετα, θα είναι πάντα ο τελευταίος που θα κάνει κάτι, όπως για παράδειγμα να μετακομίσει σε άλλο σπίτι, γεγονός το οποίο για παιδιά που δεν έχουν μεγαλώσει και στις πιο ιδανικές καταστάσεις, το να φύγουν οι μεγαλύτεροι και να μείνει ο νεότερος τελευταίος και μόνος να υποστεί όλες τις δυσκολίες είναι μεγάλο μειονέκτημα.
Συμπερασματικά θα έλεγα πως η στάση των γονέων απέναντι στα παιδιά επηρεάζει πολύ την ψυχολογία τους, την κατάστασή τους ή γενικά τις ευθύνες και τα πρέπει τους, για αυτό και δεν πρέπει να υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσά τους. Φυσικά όμως, όλα αυτά είναι απλά στατιστικά. Η σειρά με την οποία γεννήθηκε κανείς δεν σημαίνει τίποτα, οι γονείς του και η στάση τους όμως έχουν να πουν πολλά!
Μαραγκού Ελισάβετ Β’1
