HALLOWEN
Το Χαλλογουίν γιορτάζεται τη νύχτα της 31 Οκτοβριου και είναι μια αργία η οποία εορτάζεται κυρίως σε χώρες του αγγλοσαξωνικού κόσμου.
σπίτι κατάλληλα διακοσμημένο για το Χαλοουίν
Η γιορτή αυτή τηρείται σε πολλές χώρες την παραμονή της Ημέρας τωνΑγίων Πάντων, που είναι η 1η Νοεμβρίου.Η Ημέρα των Πάντων γενικότερα τιμά τους αγίους, αλλά και τους νεκρούς προγόνους των ανθρώπων.
Μια θεωρία υποστηρίζει ότι η έμπνευση για την γιορτή προήλθε από τα γαελικά φεστιβάλ της σοδειάς, ιδίως του Σαμάιν. Γενικότερα, πολλοί υποστηρίζουν ότι οι πρόδρομοι του Χαλογοουίν είχαν παγανιστικές ρίζες. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι το Σαμάιν μετεξελίχθηκε σε Χαλογουίν από την χριστιανική εκκλησία, στους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Άλλοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι το Χαλογουίν προήλθε από τον εορτασμό της Ημέρας των Αγίων Πάντων και δεν αποτελεί μετεξέλιξη κάποιας γαελικής εορτής.Αν και για αιώνες ο εορτασμός του Χαλογουίν ήταν περιορισμένος μόνο στην Ιρλανδία και τη Σκωτία, τον 19ο αιώνα Ιρλανδοί και Σκωτσέζοι μετανάστες μετέφεραν τον εορτασμό του Χάλογοουιν στην Βόρεια Αμερική, ενώ από τα τέλη του 20ού αιώνα και τις αρχές του 21ου αιώνα λόγω της αμερικανικής επιρροής ο εορτασμός του Χάλογουιν έχει επεκταθεί και σε χώρες που δεν έχουν καμία σχέση με τον αγγλοσαξωνικό κόσμο.Στο Χάλογουιν, τα παιδιά ντύνονται σε κάτι «τρομακτικό» και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας πολλά γλυκά, γνωστό ως «trick or treat» ή «φάρσα ή κέρασμα». Επίσης, η κολοκύθα αποτελεί σύμβολο της εορτής. Ακόμη, οι άνθρωποι κάνουν πλάκες, ανάβουν φωτιές, βλέπουν ταινίες με σχετική θεματολογία ή επισκέπτονται «στοιχειωμένα» αξιοθέατα.Για κάποιους ανθρώπους, το Χάλογουιν έχει θρησκευτική σημασία. Μεταξύ
άλλων, κάποιοι συμμετέχουν σε λειτουργίες και ανάβουν κεριά στα μνήματα των συγγενών τους,αν και για άλλους, το Χάλογουιν αποτελεί μια εορτή χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο. Κάποιοι Χριστιανοί απέχουν από την κατανάλωση κρέατος εκείνη την ημέρα, καθώς αποτελεί την παραμονή της Ημέρας των Αγίων Πάντων.
Το HALLOWEEN σήμερα
Σήμερα το HALLOWEEN γιορτάζεται τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, κατά την οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται κατά κανόνα σε κάτι τρομακτικό και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας πολλά γλυκά.
Στη σημερινή της μορφή η γιορτή δεν ασχολείται πια με τα φαντάσματα και τα πνεύματα, αλλά περισσότερο με διασκέδαση, γιορταστικές μεταμφιέσεις και γλυκίσματα.
Με την πάροδο των αιώνων η γιορτή πήρε αρχικά Χριστιανικό χρώμα και στη συνέχεια μετασχηματίστηκε από μια παγανιστική τελετή σε μέρα μεταμφιέσεων, με εύθυμες παρελάσεις και κεράσματα γλυκών σε παιδιά και ενήλικες.
To Halloween συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων, καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ.
Σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από μεγάλες κολοκύθες, πάνω στις οποίες χαράζουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο αστεία και άλλοτε πιο τρομακτικά.
Μια ακόμα συνήθειά του Halloweenείναι, τα παιδιά να ντύνονται σε κάτι «τρομακτικό» και να επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας γλυκά, γνωστό ως «trickortreat» ή «φάρσα ή κέρασμα».
Ακόμη, οι άνθρωποι κάνουν πλάκες, ανάβουν φωτιές, βλέπουν ταινίες με σχετική θεματολογία ή επισκέπτονται «στοιχειωμένα» αξιοθέατα.
ΠΑΛΙΑΕΘΙΜΑ
Το έθιμο της κολοκύθας
Το έθιμο της κολοκύθας που είναι σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής έχει τις ρίζες του σε έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο, του Τζακ, που ήταν τσιγκούνης και πειραχτήρι.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Τζακ είχε καλέσει το διάβολο να πιούν ένα ποτό μαζί.
Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε το διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους.
Πράγματι μεταμορφώθηκε ο διάβολος σε νόμισμα, αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε ένα σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή.
Ύστερα από πολλά παρακάλια, ο Τζακαποφάσισε να τον ελευθερώσει, αρκεί να του έδινε την υπόσχεση ο διάβολος ότι δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για ένα χρόνο και ούτε θα διεκδικούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.
Έτσι πέρασε ο χρόνος και ο διάβολος ξαναεμφανίστηκε την ώρα που ο Τζακ προσπαθούσε να κόψει ένα φρούτο από κάποιο δέντρο.
Ζήτησε λοιπόν από το διάβολο να ανέβει στο δέντρο και να του κόψει το φρούτο.
Ο διάβολος ανέβηκε και ο Τζακαμέσως σκάλισε ένα σταυρό στον κορμό του δέντρου.
Έτσι ο διάβολος ήταν παγιδευμένος και δεν μπορούσε να κατέβει. Γι” αυτό παρακάλεσε τονΤζακ να τον ελευθερώσει και του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει για δέκα ολόκληρα χρόνια.
Τότε ο Τζακτον ελευθέρωσε.
Πέρασαν αρκετά χρόνια και ο Τζακ πέθανε. Πήγε στον παράδεισο, αλλά ο Θεός δεν τον δέχτηκε, καθώς ο Τζακ ήταν έναν άνθρωπος μίζερος και κακός και τον έστειλε στην κόλαση.
Όμως ούτε ο διάβολος τον ήθελε.
Του θύμισε την υπόσχεση που του είχε δώσει παλιότερα, ότι δεν θα διεκδικούσε την ψυχή του και τον έδιωχνε.
Όταν ο Τζακ τον ρώτησε:
«Πώς θα φύγω; Έξω έχει σκοτεινιά», ο διάβολος πήρε ένα αναμμένο κάρβουνο και του το έδωσε για να φωτίζει το δρόμο του μέσα στη νύχτα.
Ο Τζακ έβγαλε ένα ραπάνι (που πάντα κουβαλούσε μαζί του, καθώς ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα του φαγητά), το χάραξε και έβαλε μέσα το κάρβουνο. Από τότε περιπλανιέται στον κόσμο, μη μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του.
Γι” αυτό κάθε Halloween, οι Ιρλανδοί σκάλιζανραπάνια, πατάτες και κολοκύθες, έβαζαν μέσα ένα κερί και τα τοποθετούσαν κοντά σε παράθυρα, ώστε να κρατάνε μακριά
τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγγούνηΤζακ.
Παραδοσιακά γλυκά
Ένα από τα παραδοσιακά εδέσματα της γιορτής είναι τα καραμελωμένα μήλα και η γλυκιά τάρτα κολοκύθας. Μια άλλη παράδοση που εξακολουθεί να υπάρχει στην Ιρλανδία είναι η παρασκευή μίας γλυκιάς ζύμης που ονομάζεται barmbrack, η οποία είναι γεμισμένη με σταφίδες και άλλα αποξηραμένα φρούτα και πριν το ψήσιμο προστίθεται στη ζύμη και ένα νόμισμα ή δαχτυλίδι για ένδειξη καλοτυχίας σε όποιον το πετύχει στο κομμάτι του, όπως αντίστοιχα στην ελληνική βασιλόπιτα των Χριστουγέννων
Σε ποιες χώρες γιορτάζεται τοHALLOWEEN
Το Halloween γιορτάζεται κυρίως στον αγγλοσαξωνικό κόσμο, αλλά και στην Ιταλία, την Γερμανία, την Ρωσία, την Ρουμανία, την Ελβετία. Στην Άπω Ανατολή Κίνα, Ιαπωνία, Φιλιππίνες, και Σιγκαπούρη, αλλά και στο Ντουμπάι. Οι ειδικοί διαφωνούν για τις απαρχές αυτής της εορτής.
Η ιστορία του Halloween
Το Χάλογουιν είναι η σύμπτυξη των λέξεων All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day – All Saints Day) που γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου στις καθολικές χώρες. Υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τις ρίζες της γιορτής. Η πιο διαδεδομένη άποψη ωστόσο, υποστηρίζει πως τη γιορτή έφεραν στην Αμερική Ιρλανδοί μετανάστες κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα. Ειδικότερα, πρόκειται για τον ιρλανδικό εορτασμό του Samhain (ιρλανδικά Νοέμβριος), που σηματοδοτεί το τέλος του καλοκαιριού και την αρχή του κελτικού Νέου Έτους. Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σημάδευε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα η αλλαγή της εποχής ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών (τα χρώματα που συνδέονται με τη γιορτή είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο τον θάνατο και, γενικά, τον «άλλο κόσμο»). Έτσι, το Χάλογουιν συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα.
Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων, καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ.
Σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από μεγάλες κολοκύθες, πάνω στις οποίες χαράζουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο αστεία και άλλοτε πιο τρομακτικά.
Το έθιμο της κολοκύθας
Το έθιμο της κολοκύθας που είναι σήμα κατατεθέν της γιορτής αυτής έχει τις ρίζες του σε έναν παλιό Ιρλανδικό μύθο, του Τζακ, που ήταν τσιγκούνης και πειραχτήρι.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Τζακ είχε καλέσει το διάβολο να πιούν ένα ποτό μαζί.
Όμως ο Τζακ δεν ήθελε να πληρώσει για το ποτό του και έτσι έπεισε το διάβολο να μεταμορφωθεί σε ένα νόμισμα, ώστε να μπορέσουν να πληρώσουν για τα ποτά τους.
Πράγματι μεταμορφώθηκε ο διάβολος σε νόμισμα, αλλά ο Τζακ αντί να πληρώσει τον έβαλε στην τσέπη του, δίπλα σε ένα σταυρό και έτσι ο διάβολος δεν μπορούσε να πάρει την κανονική του μορφή.
Ύστερα από πολλά παρακάλια, ο Τζακ αποφάσισε να τον ελευθερώσει, αρκεί να του έδινε την υπόσχεση ο διάβολος ότι δεν επρόκειτο να τον ενοχλήσει για ένα χρόνο και ούτε θα διεκδικούσε την ψυχή του όταν πέθαινε.
Έτσι πέρασε ο χρόνος και ο διάβολος ξαναεμφανίστηκε την ώρα που ο Τζακ προσπαθούσε να κόψει ένα φρούτο από κάποιο δέντρο.
Ζήτησε λοιπόν από το διάβολο να ανέβει στο δέντρο και να του κόψει το φρούτο.
Ο διάβολος ανέβηκε και ο Τζακ αμέσως σκάλισε ένα σταυρό στον κορμό του δέντρου. Έτσι ο διάβολος ήταν παγιδευμένος και δεν μπορούσε να κατέβει. Γι” αυτό παρακάλεσε τον Τζακ να τον ελευθερώσει και του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει για δέκα ολόκληρα χρόνια. Τότε ο Τζακ τον ελευθέρωσε.
Πέρασαν αρκετά χρόνια και ο Τζακ πέθανε. Πήγε στον παράδεισο, αλλά ο Θεός δεν τον δέχτηκε, καθώς ο Τζακ ήταν ένας άνθρωπος μίζερος και
κακός και τον έστειλε στην κόλαση.
Όμως ούτε ο διάβολος τον ήθελε. Του θύμισε την υπόσχεση που του είχε δώσει παλιότερα, ότι δεν θα διεκδικούσε την ψυχή του και τον έδιωχνε.
Όταν ο Τζακ τον ρώτησε:
«Πώς θα φύγω; Έξω έχει σκοτεινιά», ο διάβολος πήρε ένα αναμμένο κάρβουνο και του το έδωσε για να φωτίζει το δρόμο του μέσα στη νύχτα. Ο Τζακ έβγαλε ένα ραπάνι (που πάντα κουβαλούσε μαζί του, καθώς ήταν ένα από τα πιο αγαπημένα του φαγητά), το χάραξε και έβαλε μέσα το κάρβουνο. Από τότε περιπλανιέται στον κόσμο, μη μπορώντας να βρει κάποιο μέρος να αναπαύσει την ψυχή του.
Γι” αυτό κάθε Halloween, οι Ιρλανδοί σκάλιζαν ραπάνια, πατάτες και κολοκύθες, έβαζαν μέσα ένα κερί και τα τοποθετούσαν κοντά σε παράθυρα, ώστε να κρατάνε μακριά τα κακά τα πνεύματα και κυρίως το πνεύμα του τσιγκούνη Τζακ.
Συντάκτες των άρθρων:
Δέσποινα Σ.
Θοδωρής Κ.
Θεώνη Μ.