Χριστούγεννα
Στη χώρα μας τα Χριστούγεννα είναι μια από τις μεγαλύτερες θρησκευτικές εορτές. Αυτές τις μέρες ακούμε χριστουγεννιάτικα τραγούδια, μυρίζουμε τις τόσο λαχταριστές μυρωδιές των γλυκών, περνάμε όμορφα, διασκεδάζουμε τα συναισθήματά μας. Είναι ευτυχία χαρά, γαλήνη ξενοιασιά. Και έχουμε πολύ θετική και διάθεση.
Είναι η εποχή που ξεκινούν οι διακοπές των παιδιών, αφού κλείσουν τα σχολεία μικρά και μεγάλα παιδιά ξεκουράζονται, παίζουν και χαίρονται την κάθε στιγμή με εορταστικό πνεύμα.
Είναι ημέρες γιορτών που αξίζει να τις ζήσουμε και να τις γιορτάσουμε με άπειρα έθιμα, μερικά τωρινά και μερικά από παλιότερα χρόνια.
Οι πόλεις στολίζονται με χιλιάδες στολίδια και φωτάκια γίνονται απίστευτα φωτεινές και πανέμορφες, άλλες με λιγότερα, αλλά με περισσότερα φωτάκια και στολίδια.
Παραμονή Χριστουγέννων Πρωτοχρονιάς και φώτων παιδιά από κάθε γειτονιά βγαίνουν με τα τριγωνάκια τους να πουν τα κάλαντα σε σπίτια γειτόνων φίλων και συγγενών.
Το χριστουγεννιάτικο στεφάνι είναι ένα έθιμο που διακοσμεί τα ελληνικά σπίτια και είναι κατασκευασμένο από κλαδιά έλατου και στολισμένο με κόκκινες κορδέλες, πολύχρωμα λαμπάκια και χριστουγεννιάτικες μπάλες.
Τα σπίτια εσωτερικά και εξωτερικά στολίζονται με ατελείωτα λαμπιόνια, πανέμορφα, εντυπωσιακά στολίδια, γιρλάντες και Άγιους Βασίληδες.
Λίγο μετά την αλλαγή του χρόνου κόβεται και μοιράζεται η βασιλόπιτα με συγκεκριμένη σειρά. Αρχικά κάνουμε έναν σταυρό και στη συνέχεια κόβουμε τα κομμάτια του Χριστού, της Παναγίας, του φτωχού, του Αγίου Βασίλη και του Σπιτιού. Ύστερα τα μέλη της οικογένειας. Στη Βασιλόπιτα υπάρχει το φλουρί, το οποίο είναι ένα κέρμα και όποιος το βρει στο κομμάτι του, συνήθως κερδίζει ένα δώρο και είναι πάρα πολύ τυχερός για όλη τη χρονιά.
Το στόλισμα του δέντρου είναι μια οικογενειακή στιγμή. Τα μέλη της οικογένειας μαζεύονται και με χαρές και γέλια το στολίζουν. Είναι κυρίως έλατο που στολίζεται με χρωματιστά στολίδια, λαμπερά φωτάκια, γιρλάντες και στην κορυφή του βάζουμε ένα χρυσό ή ασημένιο αστέρι.
Το χριστόψωμο (το ψωμί του Χριστού) είναι φτιαγμένο σαν κουλούρα και το ζυμώνουνε νοικοκυρές κάθε σπιτιού την παραμονή των Χριστουγέννων. Πάνω του οι νοικοκυρές έφτιαχναν το σήμα του σταυρού το διακοσμούσαν με διάφορα σχέδια και στολίδια. Ήταν αφιερωμένος στη γέννηση του Χριστού και η διαφορά του με το κανονικό ψωμί είναι ότι έχει διαφορετικό σχήμα, σχέδια από ζυμάρι και στολίδια.
Την προσοχή όλων μας στο τραπέζι των Χριστουγέννων την τραβάει η γεμιστή γαλοπούλα και πολλά άλλα μυρωδικά. Είναι ένα πιάτο που συνοδεύει πάντα το τραπέζι. Ακόμη είναι απλωμένα στο τραπέζι γλυκίσματα όπως κουραμπιέδες, μελομακάρονα και δίπλες.
Ιδιαίτερη χαρά κατά τη διάρκεια της γιορτής των Χριστουγέννων δίνει στα παιδιά η ανταλλαγή δώρων, καθώς παίρνουν δώρα από τους γονείς, άλλους συγγενείς αλλά και από τον Άη Βασίλη, ο οποίος κατεβαίνει από την καμινάδα του σπιτιού και τοποθετεί τα δώρα στις κάλτσες που είναι κρεμασμένες στο τζάκι.
Ο Άγιος Βασίλης είναι ένα πρόσωπο που μοιράζει δώρα σε παιδιά και μεγάλους. Η παρουσία του είναι με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, χαμογελαστός με το σάκο του γεμάτο δώρα επάνω στο έλκηθρο που το σέρνουν τάρανδοι. Έγινε ο αγαπημένος ήρωας των παιδιών τις ημέρες των γιορτών.
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς όλη η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία για να παρακολουθήσουν τη λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, Γυρνώντας και μπαίνοντας στο σπίτι με το δεξί πόδι, ο νοικοκύρης σπάει το ρόδι έτσι ώστε οι ρώγες του ροδιού να διασκορπιστούν, κάνοντας μια ευχή: “Υγεία, ευτυχία, χαρά το νέο έτος και όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσα λεφτά να έχουμε όλη τη χρονιά”.
Ελένη Δ. ΣΤ1
Έθιμα Χριστουγέννων Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων.
Κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια γιορτάζονται με πλήθος εθίμων.
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα που γίνεται και στις τρεις γιορτές είναι τα κάλαντα που κάθε παραμονή Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων βγαίνουν τα παιδιά στους δρόμους και τα ψάλλουν με αντάλλαγμα γλυκίσματα ή χρήματα. Επίσης στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι περισσότεροι στολίζουν δέντρο σε αντίθεση με τους νησιώτες που στολίζουν καράβι. Αυτή η συνήθεια έχει μείνει από παλιά, καθώς πολλοί τότε ήταν ναυτικοί και έμποροι και για αυτό το καράβι ήταν το ”σύμβολό” τους. Το γιορτινό τραπέζι επίσης είναι γεμάτο με διάφορα παραδοσιακά γλυκά, όπως οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα και οι δίπλες.
Πιο συγκεκριμένα, τα Χριστούγεννα τρώμε γαλοπούλα ή κοτόσουπα. Ένα άλλο έθιμο που συνηθίζουν πολλοί να κάνουν είναι η ανταλλαγή δώρων με τους φίλους και τους συγγενείς τους.
Την Πρωτοχρονιά μόλις αλλάξει ο χρόνος, κόβουμε τη βασιλόπιτα και όποιος τύχει το φλουρί θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς. Επίσης, όσοι έχουν αυλή στα σπίτια τους σπάνε ένα ρόδι για να είναι τυχερός ο καινούριος χρόνος.
Τα Θεοφάνια πηγαίνουμε στην εκκλησία και έπειτα από τον αγιασμό των υδάτων, οι πιστοί επιστρέφουν στα σπίτια τους και αγιάζουν τα πάντα για να διώξουν τα κακά πνεύματα.
Τα έθιμα λοιπόν των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων είναι μια ζωντανή παράδοση που ενώνει τις οικογένειές μας και τις κοινότητες. Αυτά μας υπενθυμίζουν τη σημασία της αγάπης, της ελπίδας και της πίστης και μας συνδέουν με τις ρίζες μας. Είναι σημαντικό να διατηρούμε αυτά τα έθιμα ζωντανά μεταφέροντάς τα στις επόμενες γενιές.
Σπύρος Γ. ΣΤ1
Μελομακάρονα και κουραμπιέδες.
Τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες είναι τα δύο παραδοσιακά ελληνικά γλυκά των Χριστουγέννων. Τους κουραμπιέδες τους απολαμβάνουμε λίγο πιο πολύ όλο το χρόνο, ενώ τα μελομακάρονα τα φτιάχνουμε και τα τρώμε μόνο κατά τη διάρκεια του δωδεκαημέρου.
Η βασιλόπιτα.
Η βασιλόπιτα είναι ένα κέικ, στο οποίο επάνω γράφεται το έτος που περιμένουμε να καλωσορίσουμε μετά τις 12 τα μεσάνυχτα. Έπειτα από την αλλαγή του χρόνου, κόβουμε τη βασιλόπιτα σε κομμάτια, τα μοιράζουμε στο Χριστό την Παναγία στο σπίτι και στους ανθρώπους του σπιτιού. Ο τυχερός που θα βρει το κομμάτι που θα έχει το φλουρί θα έχει τύχη για το υπόλοιπο της χρονιάς.
Ζωή Δ. ΣΤ1
Έθιμα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς.
Κάθε Χριστούγεννα με την οικογένειά μου στολίζουμε το δέντρο, φτιάχνουμε μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες και τη βασιλόπιτα στις 31 Δεκεμβρίου με το φλουρί. Επίσης, σπάμε ρόδι έξω από την πόρτα και κάθε χρόνο στις 24 Δεκεμβρίου λέμε τα πρώτα κάλαντα και πηγαίνουμε παντού. Μας αρέσει πολύ να λέμε κάλαντα. Το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς έρχεται ο Άη Βασίλης και φέρνει δώρα στα παιδιά και το βράδυ πηγαίνουμε στη γιαγιά και τρώμε ψητή γαλοπούλα όλο μου το σόι. Ύστερα ανταλλάζουμε δώρα και έτσι περνάμε αυτές τις τέλειες ημέρες.
Ελενη Κ. ΣΤ1
Τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή που γιορτάζεται σε πολλές χώρες. Είναι πολύ ιδιαίτερη και αγαπημένη γιορτή. Όλοι ανυπομονούν να έρθουν έτσι και εγώ. Μου αρέσει πολύ να στολίζω το δέντρο και όλο το σπίτι τόσο ωραία, με πολλά φώτα και στολίδια. Τα σπίτια και όλη η πόλη γίνεται τόσο όμορφη που δεν θέλω να σταματάω καθόλου να κάνω βόλτες. Ακόμη και ο αέρας μυρίζει διαφορετικά. Τα Χριστούγεννα μυρίζει παντού κανέλα και φρέσκα φτιαγμένα μπισκότα και γλυκά. Στο σχολείο, μου αρέσει πολύ που ζωγραφίζουμε και στολίζουμε παντού. Τα Χριστούγεννα είναι τέλεια.
Αρλής Σ. ΣΤ1
Τα Χριστούγεννα είναι μια πολύ μεγάλη γιορτή για τους χριστιανούς και κάποια έθιμα που κάνουμε είναι να φτιάχνουμε γλυκά όπως μελομακάρονα κουραμπιέδες ή δίπλες να στολίζουμε δέντρο ή καράβι κυρίως στα νησιά, να πηγαίνουμε στην εκκλησία και να τρώμε όλοι μαζί διάφορα φαγητά. Ένα άλλο έθιμο είναι πως την παραμονή Πρωτοχρονιάς, τα Χριστούγεννα και τα φώτα τα παιδιά λένε τα κάλαντα και ανταλλάσσουμε δώρα και ευχές. Όλα αυτά τα έθιμα μου αρέσουν πάρα πολύ και νομίζω πως θα τα τηρήσω γιατί τα Χριστούγεννα είναι και η αγαπημένη μου γιορτή.
Γιάννης Α. ΣΤ1
Το χριστόψωμο.
Το χριστόψωμο είναι πολύ παλιό έθιμο που η συνταγή του θέλει μεράκι και μπόλικη αγάπη. Πρέπει πρώτα να πάρεις προζύμι, αλεύρι, μέλι ροδόνερο, σουσάμι και να τα ζυμώσεις μέχρι να γίνουν ζύμη και να το ψήσεις. Όμως το χριστόψωμο δεν είναι απλό ψωμί. Γι’ αυτόν τον λόγο οι νοικοκυρές του και έναν σταυρό στη μέση. Που έχει ζυμωθεί από διαφορετικό ζυμάρι με ζυμάρι, φτιάχνουν και διάφορα άλλα σχέδια, όπως σταφύλια, άνθη και πουλιά. Τα στολίζουν και με καρύδια, αμύγδαλα και γαρίφαλα.
Αρετή Κ. ΣΤ1
https://schoolpress.sch.gr/dimzach/files/2024/12/έθιμα.pdf
