Πώς προστατεύονται τα πουλιά

Ο Γιορίκ, 5 ετών από το Χαμ, είχε μια απορία που απασχολεί πολλούς: Γιατί τα πουλιά μπορούν να κάθονται πάνω σε καλώδια ρεύματος χωρίς να παθαίνουν ηλεκτροπληξία; Η απάντηση δόθηκε από την εκπομπή «Η Ποντικίνα» του γερμανικού ραδιοφώνου WDR 2, όπου καθημερινά απαντώνται παιδικές ερωτήσεις για τον κόσμο γύρω μας.

Όταν ένα πουλί κάθεται σε ένα μόνο καλώδιο, δεν δημιουργείται ηλεκτρικό κύκλωμα. Το ηλεκτρικό ρεύμα χρειάζεται «είσοδο» και «έξοδο» για να περάσει μέσα από ένα σώμα. Δεδομένου ότι τα πουλιά δεν αγγίζουν τη γη ούτε άλλο σημείο που θα έκλεινε τη διαδρομή του ρεύματος, το ρεύμα δεν περνάει μέσα τους, και έτσι δεν τραυματίζονται.

Ένα απλό πείραμα με μπαταρία και λάμπα δείχνει τον ίδιο κανόνα: Αν η λάμπα συνδεθεί σε ένα μόνο καλώδιο, δεν ανάβει. Μόνο όταν συνδεθούν δύο καλώδια, δηλαδή όταν ολοκληρωθεί το κύκλωμα, περνάει ρεύμα και η λάμπα φωτίζει.

Πότε υπάρχει κίνδυνος

Ο κίνδυνος ηλεκτροπληξίας εμφανίζεται κυρίως σε μεγαλύτερα πουλιά που μπορεί να αγγίξουν ταυτόχρονα ένα δεύτερο καλώδιο ή τον στύλο, δημιουργώντας κύκλωμα. Τότε το ρεύμα περνάει μέσα από το σώμα τους με σοβαρές συνέπειες.

Περισσότερα πουλιά χάνουν τη ζωή τους όχι από ηλεκτροπληξία, αλλά επειδή πέφτουν πάνω στα καλώδια, τα οποία μερικές φορές δεν φαίνονται καθαρά όταν πετούν με μεγάλη ταχύτητα.

Τι είναι αυτό που κάνει τα τζιτζίκια να τραγουδούν ασταμάτητα κάθε καλοκαίρι;

Τι είναι αυτό που κάνει αυτά τα έντομα να ηχούν τόσο έντονα και διαρκώς τις ζεστές μέρες;

Ένας κύκλος ζωής θαμμένος στο χώμα
Τα τζιτζίκια δεν εμφανίζονται τυχαία το καλοκαίρι. Ανάλογα με το είδος, μπορεί να εμφανίζονται κάθε χρόνο ή κάθε 13 με 17 χρόνια όλα μαζί, σε μια συγχρονισμένη παράσταση. Περνούν μεγάλο μέρος της ζωής τους ως νύμφες κάτω από το έδαφος, όπου τρέφονται απορροφώντας θρεπτικά συστατικά από τις ρίζες των φυτών.

Όταν έρθει η ώρα, βγαίνουν από το χώμα, σκαρφαλώνουν σε δέντρα, αποβάλλουν το εξωτερικό τους περίβλημα και μεταμορφώνονται σε ενήλικα έντομα με φτερά. Τότε ξεκινά και η συναυλία τους.

Τραγουδούν τα αρσενικά, απαντούν τα θηλυκά
Το χαρακτηριστικό ήχο τον παράγουν μόνο τα αρσενικά τζιτζίκια, και μάλιστα για πολύ συγκεκριμένο σκοπό: για να προσελκύσουν θηλυκά. Ο ήχος δημιουργείται μέσω ενός ειδικού οργάνου, του τυμβαλικού, που βρίσκεται ανάμεσα στον θώρακα και την κοιλιά του εντόμου. Πρόκειται για δύο κοιλότητες με μεμβράνες που πάλλονται όταν οι μύες συσπώνται. Οι γρήγορες συσπάσεις, ως και 480 φορές το δευτερόλεπτο, παράγουν τον συνεχή, δυνατό ήχο που φτάνει μέχρι και τα 90 ντεσιμπέλ, δηλαδή την ένταση ενός χλοοκοπτικού.

Όταν ένα θηλυκό ενδιαφερθεί, ανταποκρίνεται χτυπώντας τα φτερά του. Ακολουθεί ζευγάρωμα, γέννηση αυγών σε βλαστούς δέντρων και, μετά από περίπου πέντε εβδομάδες, οι γονείς πεθαίνουν, ολοκληρώνοντας τον κύκλο τους.

Μικροί καλοκαιρινοί μουσικοί
Το κάθε είδος τζιτζικιού έχει το δικό του τραγούδι. Μάλιστα, δεν τραγουδούν όλα την ίδια στιγμή, κάποια προτιμούν τις πρωινές ώρες, άλλα το απόγευμα ή το σούρουπο. Εκτός από ερωτικές κλήσεις, χρησιμοποιούν διαφορετικούς ήχους για να ειδοποιήσουν για κίνδυνο ή για να κρατήσουν σε απόσταση άλλα αρσενικά.

Ο ήχος τους ενισχύεται ακόμη περισσότερο από ειδικούς αερόσακους στο σώμα τους, που λειτουργούν σαν φυσικά ηχεία. Το αποτέλεσμα είναι αυτό το γνωστό κρεσέντο που γεμίζει τα μεσημέρια του Αυγούστου.

Πότε σταματούν;
Η δραστηριότητα των τζιτζικιών εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Λατρεύουν τη ζέστη και το ηλιόλουστο περιβάλλον, αλλά όταν επικρατεί υπερβολική ζέστη ή δροσιά, γίνονται πιο ήσυχα. Καθώς πλησιάζει το φθινόπωρο και πέφτει η θερμοκρασία, η συναυλία τους σιγά σιγά σβήνει.

Ενοχλητικά μεν, ακίνδυνα δε
Παρά την ένταση του ήχου τους, τα τζιτζίκια δεν αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο ή τα ζώα. Δεν τσιμπούν, δεν δαγκώνουν και δεν μεταδίδουν ασθένειες. Το μόνο που κάνουν είναι να προσφέρουν έναν φυσικό καλοκαιρινό ήχο, που άλλοτε χαλαρώνει και άλλοτε ενοχλεί.

Αν λοιπόν το τερέτισμά τους σας ξυπνά το μεσημέρι, θυμηθείτε ότι αυτό το θορυβώδες πάρτι είναι κομμάτι ενός μαγικού φυσικού κύκλου. Κι ότι σύντομα θα σιγήσει, μαζί με το τέλος του καλοκαιριού.