Σε πολλές χώρες του κόσμου, ανάλογα με τον πολιτισμό και την επικρατούσα κουλτούρα της εκάστοτε εποχής, αναπτύχθηκαν διάφοροι θρύλοι, μύθοι και λαϊκά παραμύθια σχετικά με το φυσικό φαινόμενο που ακούει στο όνομα «ουράνιο τόξο».
Την ιστορία της δημιουργίας του ουράνιου τόξου θα τη βρούμε σε έναν αρχαίο ελληνικό μύθο που μας μιλά για την Ίριδα, τη μικρή φτερωτή θεά-αγγελιαφόρο των θεών. Η Ίριδα έμοιαζε με τους δικούς μας ταχυδρόμους, μόνο που αντί για σάκο κρατούσε κηρύκειο και αντί για παπούτσια φορούσε φτερωτά σανδάλια. Αυτή τη φορά η μικρή φτερωτή θεά έπρεπε να σώσει μια όμορφη πόλη, την Αθήνα, από τη μανία του Ποσειδώνα. Όμως χρειαζόταν ένα δρόμο για τα ατέλειωτα και δύσκολα ταξίδια της. Τότε, δυο άνεμοι, ο Βορέας και ο Νοτιάς, αποφάσισαν να της κάνουν ένα δώρο: ένα δρόμο ίσιο, φωτεινό και πολύχρωμο, που θα ένωνε τη γη με τον ουρανό. Έτσι, γεννήθηκε το ουράνιο τόξο με τα εφτά χρώματά του.
Στη μεσαιωνική Γερμανία, πίστευαν ότι για σαράντα χρόνια πριν από το τέλος του κόσμου, κανένα ουράνιο τόξο δε θα εμφανίζεται. Έτσι, οι άνθρωποι, μόλις βλέπανε ένα ουράνιο τόξο ανακουφιζόταν, ήσυχοι ότι η συντέλεια του κόσμου ακόμη αργεί… Όπως λέει μάλιστα και το ρητό τους: (Αφού εμφανίστηκε το ουράνιο τόξο, ο κόσμος δεν έχει κανένα φόβο για σαράντα χρόνια ακόμη).
Πολλοί πολιτισμοί, επίσης, σε ολόκληρο τον κόσμο πιστεύουν ότι τα ουράνια τόξα οδηγούν στο Θεό. Ορισμένες φυλές των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής ονόμαζαν το ουράνιο τόξο «Δρόμο των Ψυχών»
Στην Ιαπωνία, ορισμένοι αναφερόταν στο ουράνιο τόξο με τη φράση «Γέφυρα του Ουρανού» .
Στη Χαβάη και την Πολυνησία, μύθοι αποκαλούν το ουράνιο τόξο «Μονοπάτι προς τον επάνω κόσμο» .
Οι άνθρωποι στις Αυστριακές Άλπεις λένε πως το ουράνιο τόξο είναι αυτό που οδηγεί στον Παράδεισο τις δίκαιες και καλές ψυχές και ένας παλιός μύθος της Νέας Ζηλανδίας λέει ότι οι νεκροί αρχηγοί της φυλής πάνε επάνω, στην επόμενη ζωή, περνώντας από ένα ουράνιο τόξο.
Από την άλλη μεριά, όμως, υπάρχουν και πολιτισμοί που συνδέουν το ουράνιο τόξο και το βλέμμα του ανθρώπου προς αυτό με την κακοτυχία, τις δεισιδαιμονίες και την αρνητική ενέργεια. Για παράδειγμα, στο παρελθόν, οι Σλάβοι θεωρούσαν ότι η ματιά στη βάση ενός ουράνιου τόξου θα έφερνε το θάνατο. Άλλοι πάλι, θεωρούσαν ότι το να δείξει κανείς στο υψηλότερο σημείο ενός ουράνιου τόξου θα του έφερνε την κακή τύχη .
Τι αποτελούσαν λοιπόν οι μύθοι που πλάστηκαν γύρω από τα φυσικά και όχι μόνο φαινόμενα όπως το ουράνιο τόξο στο παρελθόν; Την εξωτερίκευση και αποτύπωση συναισθημάτων, γνώσεων και τάσεων των ανθρώπων της κάθε εποχής!
ο καλικάντζαρος και το δοχείο του χρυσού (ιρλανδέζικος μύθος)
Αυτός είναι πιθανώς ο διασημότερος μύθος για το ουράνιο τόξο όλων των εποχών. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, στο τέλος κάθε ουράνιου τόξου υπάρχει ένα δοχείο γεμάτο χρυσό που φρουρείται από έναν καλικάντζαρο,. Ο καλικάντζαρος-φρουρός είναι πολύ πονηρός και πανούργος και έτσι, εάν υποψιαστεί πως ο θησαυρός βρίσκεται σε κίνδυνο ανακάλυψης από έναν άνθρωπο, μπορεί να τον εξαπατήσει και να τον αποπροσανατολίσει από τη λεία του, κρατώντας πάντα το θησαυρό ανέγγιχτο.
Αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι δε γνωρίζουν είναι το πώς ο καλικάντζαρος προέκυψε ως επιστάτης και φύλακας όχι μόνο του χρυσού, αλλά και άλλων θαμμένων θησαυρών που δείχνουν τα ουράνια τόξα στο σημείο που τελειώνουν. Η εξήγηση είναι η εξής: Ο θησαυρός στην πραγματικότητα ανήκει στις νεράιδες του δάσους. Ο καλικάντζαρος, όμως, ήταν ο μόνος που θυμόταν το σημείο στο οποίο οι εισβάλλοντες Δανοί έθαψαν το θησαυρό τους όταν έφθασαν στην Ιρλανδία. Έτσι, ήταν η μόνη και προφανής επιλογή των νεραϊδών για την εργασία της εύρεσης του θησαυρού! Θησαυρό, τον οποίο όταν βρήκαν, τον κράτησαν για τον εαυτό τους.
Ένα μικρό παραμύθι
Κάποτε, ένας άνθρωπος εξαπάτησε έναν καλικάτζαρο και του αποκάλυψε το μέρος όπου βρισκόταν ο θησαυρός και τα πολύτιμα πράγματά του. Η κρυψώνα ήταν κάτω από ένα θάμνο σε ένα μεγάλο χωράφι που περιβαλλόταν από άλλους παρόμοιους θάμνους. Δεν μπορούσε όμως να ξεθάψει και να πάρει τίποτα χωρίς εργαλεία, γιατί ο θησαυρός βρισκόταν θαμμένος βαθειά. Έτσι, χρειάστηκε να πάει να φέρει ένα φτυάρι από το σπίτι του για να ξεθάψει το θησαυρό.
Φεύγοντας για να το φέρει, έδεσε μια κόκκινη κορδέλα στο θάμνο, για να μπορέσει γυρίζοντας να τον αναγνωρίσει, και έκανε τον καλικάντζαρο να του υποσχεθεί ότι δε θα την μετακινήσει. Πεπεισμένος ότι ήταν πιο έξυπνος από τον καλικάντζαρο και ότι είχε εξασφαλίσει το χρυσό του, έφυγε για να φέρει το φτυάρι. Όταν επέστρεψε, όμως, προς μεγάλη του απογοήτευση, αντίκρισε ότι το μικρό πλάσμα είχε μεν κρατήσει την υπόσχεση να μη μετακινήσει την κορδέλα από το θάμνο με το θησαυρό, αλλά έκανε κάτι άλλο… Έδεσε μια κόκκινη κορδέλα σε κάθε άλλο θάμνο του χωραφιού!
το κορίτσι των αστεριών (μύθος από τις Φιλιππίνες)
Κάποτε, ένας αγρότης παρατήρησε ότι ένας τοίχος που είχε χτίσει πριν καιρό δεν γκρεμιζόταν και ο ίδιος, εξαιτίας της παρουσίας του, δεν πάθαινε ποτέ τίποτε και από κανέναν, λες και τον προστάτευε μία ανώτερη δύναμη. Για να λύσει λοιπόν το μυστήριο που πλανιόταν στο μυαλό του και να ικανοποιήσει την περιέργειά του, κάθισε κρυφά ένα βράδυ και περίμενε να δει τι θα συνέβαινε… Αυτό που είδε ήταν εκπληκτικό! Δεν πίστευε στα μάτια του! Οι προστάτες του ήταν τρία κορίτσια των αστεριών! Τρεις μικρές θεές… Τρεις μικρές φτερωτές νεράιδες του ουρανού με φτερά φτιαγμένα από χρυσόσκονη και μετάξυ!
Θαμπώθηκε τόσο πολύ από την ομορφιά του θεάματος που αντίκριζε που ξεχάστηκε και έγινε αντιληπτός από τα κορίτσια… Εκείνα τρόμαξαν τόσο πολύ που το έβαλαν αμέσως στα πόδια πετώντας ψηλά στον ουρανό! Οι δύο κατάφεραν να δραπετεύσουν. Η τρίτη, όμως, η μικρότερη και πιο όμορφη απ όλες, δεν τα κατάφερε και έμεινε πίσω, γιατί ο αγρότης είχε προλάβει και της είχε κρύψει τα φτερά της…
Έτσι, αναγκάστηκε να μείνει μαζί με τον αγρότη. Παντρεύτηκαν και έκαναν ένα γιο. Ο καημός του γυρισμού στον ουρανό, όμως, έμενε πάντα ριζωμένος μέσα της και τα αγκάθια των αναμνήσεων τρυπούσαν την καρδιά της…
Μια μέρα, ω του θαύματος, το κορίτσι βρήκε τα χαμένα φτερά της! Χωρίς πολύ σκέψη, τα φόρεσε, πήρε γρήγορα το γιο της στα χέρια και πέταξε για πάντα πίσω στο γαλάζιο και υπέρλαμπρο ουράνιο κόσμο της, που τόσο αγαπούσε και της είχε λείψει αφάνταστα όλα αυτά τα χρόνια… Μαγεμένη και συγκινημένη καθώς ήταν, ξέχασε τελείως τον άνδρα της, που μάταια την περίμενε να γυρίσει στο σπίτι…
Οι Θεοί βλέποντας τα γεγονότα και νιώθοντας οίκτο για τον αγρότη, έχτισαν ένα ουράνιο τόξο-μια σκάλα επικοινωνίας, έτσι ώστε ο θνητός άνθρωπος να μπορεί μερικές φορές το χρόνο να αναρριχηθεί μέχρι τον ουρανό και να επισκεφτεί τη σύζυγο και το γιο του.
το ουράνιο μονοπάτι… (θρύλος Ινδών Ιθαγενών της Αμερικής)
Οι Ινδοί ιθαγενείς της Αμερικής πίστευαν ότι ο ουρανός ήταν κάτι παρόμοιο με τη δική τους γη. Τον φανταζόταν ως ένα πλούσιο και γενναιόδωρο έδαφος όπου για πολλά χρόνια – περισσότερα από της γής – ευημερούσαν ζώα και άνθρωποι. Έβλεπαν τον Ήλιο και τη Σελήνη ως έναν άνδρα και μία γυναίκα, ένα παντρεμένο ζευγάρι που κατέβηκε στη γη μέσω ενός ανοίγματος στον ουρανό και επέστρεψε πίσω μέσω μιας άλλης τρύπας σε μια καλύτερη γη κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ο Heng, ο θεός των κεραυνών, εξαγριώθηκε με τον Ήλιο, καθώς έβλεπε τη Σελήνη να αδυνατίζει, να γίνεται όλο και πιο λεπτή και στο τέλος να χάνεται και να ξεθωριάζει μακριά. Πίστευε ότι ο Ήλιος κακομεταχειριζόταν την όμορφη νύφη και έτσι έριξε ένα τεράστιο μαύρο σύννεφο μπροστά στο φωτεινό πρόσωπό του. Η θερμότητα από το πρόσωπο του Ήλιου έλιωσε το σύννεφο και το αποτέλεσμα ήταν ένα όμορφο και μεγαλόπρεπο ουράνιο τόξο!
Όταν τα ζώα είδαν το πελώριο ουράνιο τόξο και όλα του τα χρώματα, πίστεψαν ότι αποτελεί μια γέφυρα προς την πανέμορφη γη του ουρανού, αυτήν που πάντα ονειρευόταν! Πήγαν, λοιπόν, στο βασιλιά τους, τη γριά χελώνα, και μαζί της έκαναν επίκληση στους θεούς να τους αφήσουν να ανέβουν και να διασχίσουν το μονοπάτι. Η Γριά Χελώνα τους προειδοποίησε για τον πιθανό κίνδυνο αυτού που πάνε να κάνουν, αλλά τα ζώα μέσα στον ενθουσιασμό τους την αγνόησαν. Δε συνειδητοποίησαν ότι τη στιγμή που η βροχή θα σταματούσε, το ουράνιο τόξο θα έπαυε να υπάρχει, θα εξαφανιζόταν και αυτά θα έμεναν στον ουρανό χωρίς να υπάρχει δρόμος επιστροφής.
Και όντως! Η βροχή σταμάτησε, το νερό της το ήπιε η γη και τα ζώα παρέμειναν φυλακισμένα στον ουρανό… Η φυλή των Ινδών τότε παρακάλεσε τους θεούς να ζωγραφίσουν τα σώματα των ζώων που χάθηκαν στον ουρανό και να τα κάνουν αστέρια. Μερικοί από τους αστερισμούς είναι ακόμα και σήμερα γνωστοί για τα σχήματα των ζώων που εκπροσωπούν.
Πηγή:
http://atlaswikigr.wikifoundry.com/
