Οι μικροί δημοσιογράφοι της Τήνου

«Ωχ! Πήρα 8 Γεωγραφία. Ποιος την ακούει τώρα τη μάνα μου που δεν έφερα 10!» μονολογεί ο 11χρονος Νικόλας επιστρέφοντας το μεσημέρι από το σχολείο. «Καλά εσύ πήρες 8, ο Γιώργος όμως σε πέρασε;», επιμένει να ανακρίνει κάθε φορά τον γιο της, μαθητή Ε΄ Δημοτικού, η κ. Κατερίνα. Η πραγματικότητα, κοινή σε μεγάλη μερίδα οικογενειών.

Από το Δημοτικό
«Το άγχος επίδοσης είναι πλέον ιδιαίτερα αισθητό. Στις μικρότερες τάξεις εκδηλώνεται με την τελειομανία – να είναι το παιδί γραμμένο, τα τετράδια άψογα… Από την Ε΄ τάξη, κατά την οποία, από το Άριστα ή το Καλά η βαθμολογία γίνεται αριθμητική. Στο Γυμνάσιο, το κυνήγι του βαθμού εντείνεται, ενώ πλέον στο Λύκειο κάνει τονέφηβο, που πελαγώνει,να έχει εκρήξεις θυμού ή πανικού. Υποφέρει αλλά δεν ξέρει πώς αλλιώς να διαχειριστεί την κατάσταση, όντας εγκλωβισμένος σε μία «επένδυση στην τελειότητα». Και οι γονείς; Είναι διατεθειμένοι να τα παραβλέψουν όλα, αρκεί να έρθει η επιτυχία στις εξετάσεις.

Τι εισπράττουν οι εκπαιδευτικοί από τους γονείς; «Το παιδί μου είναι πραγματικά ξεχωριστό. Απορώ πώς δεν το βλέπετε!», «Είναι το εξυπνότερο παιδί σε όλο το σχολείο!», «Καλό το 8, υπάρχει όμως και το 10…».
Έχουμε εκδηλώσεις με έντονο άγχος για τη μελέτη του παιδιού και πίεση. Κι όταν έρχεται ο βαθμός, αν είναι καλός, διακρίνεις μία ικανοποίηση, σαν να ανήκει η επιβράβευση στον γονέα. Στην αντίθετη περίπτωση, οι γονείς αντιδρούν με “μούτρα”, δείχνουν την απογοήτευσή τους. Οι γονείς δεν συνειδητοποιούν ότι το κάθε παιδί έχει τη δική του νοημοσύνη, ιδιοσυγκρασία και κλίσεις. Δεν μπορούν όλα να ανταποκριθούν ή χρειάζονται έναν εναλλακτικό τρόπο μάθησης».

Ένας φαύλος κύκλος
Και τι παθαίνουν τα παιδιά λόγω  της πίεσης της βαθμοθηρίας; παρουσιάζουν αγχώδεις εκδηλώσεις, τριχοτιλλομανία, χαμηλή αυτοεκτίμηση κ.α.. Σκέφτονται πως πρέπει να τα κάνουν όλα τέλεια”. Απόρροια όλων αυτών, η πεσμένη διάθεση, το κλάμα, η δυσκολία συγκέντρωσης και προσαρμογής, ίσως και η άρνηση για το σχολείο. Βλέπεις μαθητές της Γ΄ Δημοτικού να λένε “δεν είμαι καλός”, “έκανα δύο λάθη, δεν αξίζω” .Η κατάσταση επιδεινώνεται στην εφηβεία, καθώς υπεισέρχεται έντονα ο ψυχολογικός παράγοντας και οι ορμονικές αλλαγές. Εκεί, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει κατάθλιψη αλλά να δυσκολεύεται να διατηρήσει φιλίες, να απομονωθεί ενώ παράλληλα, οι σχέσεις με τους γονείς γίνονται πολύ συγκρουσιακές.Ένας φαύλος κύκλος – το άγχος επίδοσης επηρεάζει την απόδοση των παιδιών και το αντίστροφο».

Έμφαση στη μελέτη αντί για το αποτέλεσμα

Επειδή η βαθμοθηρία καλλιεργείται συνήθως από νωρίς, καλό είναι οι γονείς να αλλάξουν εγκαίρως τον τρόπο νοηματοδότησης της επίδοσης.

Ο Βαθμός δεν είναι παρά ένα μέσο για να ενισχυθεί η προσπάθεια του παιδιού. Δεν είναι αντανάκλαση της αξίας του, ούτε δείκτης της νοημοσύνης του, ενώ δεν εξασφαλίζει τη μελλοντική επιτυχία του στη ζωή. Αν το καταλάβει ο γονιός, θα το καταλάβει και το παιδί. Καλό είναι να δοθεί έμφαση στη διαδικασία της μελέτης αντί για το αποτέλεσμα, να αναδειχθεί η σημασία της γνώσης. Ειδικά στο δημοτικό, αυτό γίνεται πολύ εύκολα, συσχετίζοντας τις σχολικές γνώσεις με την καθημερινή ζωή, με μία λειτουργικότητα – π.χ. χρήση μαθηματικών στα ψώνια ή στο μαγείρεμα. Ο χαμηλός βαθμός δείχνει ότι “μάλλον κάτι δεν πήγε καλά” . Το πιο σημαντικό: να προσαρμόσουν οι γονείς τις προσδοκίες τους στις πραγματικές δυνατότητες του παιδιού τους, να το βοηθήσουν να δει τις ικανότητες για να τις αξιοποιήσει αλλά και τις αδυναμίες του, ώστε να τις δουλέψει».

Καθημερινή,ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΟΥ,5/2/2016, εκπαίδευση

 Επιμέλεια Αρθρου

Ηλιάνα Ανδριώτη

Νικόλαος Σιώτος