Οι μικροί δημοσιογράφοι της Τήνου

Η Βυζαντινή εποχή για της Κυκλάδες και για την Τήνο είναι μία περίοδος που πέρασαν πολλά δεινά και δοκιμασίες.

Από το 961 μ.Χ. μέχρι 1.204 η Τήνος ως τμήμα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας έχει συνεχώς αναστατώσεις και επιθέσεις, δεν μπορεί να προστατευτεί και μόνη της προσπαθεί να αντιμετωπίζει τις επιδρομές, διοικουμένη από τους ίδιους τους πολίτες της Τήνου και βάσει τοπικών εθίμων   (Statuti).

Από το 244μ.Χ.  τα νησιά των Κυκλάδων έπεσαν στα χέρια των Ρωμαίων. Κατά των 1^ο μ.Χ. αιώνα ήταν τόπος εξορίας πολλών σημαντικών προσώπων της Ρώμης. Η εποχή αυτή είναι περίοδος ακμής μέχρι το 267 μ.Χ. οπότε οι Γότθοι που ήρθαν από την Λήμνο και την  Σκύρο έκαναν επιδρομές κατά του Αιγαίου.

Το 272μ.Χ.  το Ρωμαϊκό κράτος χωρίστηκε σε 4 τμήματα λόγω της Τετραρχίας  του Διοκλητιανού. Οι Κυκλάδες και συνεπώς η Τήνος αποτελούσε την 29^η επαρχία των νησιών. Σύμφωνα με τον Αλέξιο Λαγουρό στο βιβλίο «Ιστορία της Τήνου» φαίνεται ότι ήρθε ο Χριστιανισμός στην Τήνο κατά τον 5^ο μ.Χ. αιώνα, όμως ερευνητές λένε ότι διαδόθηκε νωρίτερα , πριν τους διωγμούς που ολοκληρώθηκαν με το Διάταγμά της Ανεξιθρησκείας το 313 μ.Χ. Αυτό διαπιστώνεται από αρχαίους χριστιανικούς τάφους και μνημεία σύμβολα των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Ο πρώτος χριστιανικός ναός είναι της Ζωοδόχου Πηγής που οικοδομήθηκε πάνω στο ναό της Αρχαίας Θρησκείας αφιερωμένου στο Θεό  του Διονύσου. Το 495μ.Χ. η αυτοκρατορία χωρίζεται σε 2 τμήματα, στους συναυτοκράτορες Κωνσταντίνο και Λικίνιο. Επί της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού ,στις αρχές του 6^ου αιώνα οι Κυκλάδες ήταν μέρος της «Επαρχίας των Νησιών» της οποίες πρωτεύουσα ήταν η Ρόδος. Η «Επαρχία των Νησιών», κατά το χωρισμό της Βυζαντινής αυτοκρατορίας σε Θέματα, άνηκε στο «Θέμα της Ελλάδος» που ήταν τον 5^ο στην Ευρώπη.

Το 675μ.Χ. έχουμε 2^η επιδρομή από τους Σλάβους, Άραβες με αρχηγό τον Μωχάμετ, γιο του Αβδουλάχ, επιτέθηκαν κατά της Τήνου, οι οποίοι ανάγκασαν τους κατοίκους από φόβο να μαζευτούν στον ναό της Ζωοδόχου Πηγής για να προφυλαχτούν.

 Η 3^η επιδρομή οι Σαρακηνοί το 653 μ.Χ. εώς το 678 μ.Χ., ξανά το 740μ.Χ, 823μ.Χ. και το 882 μ.Χ. Οι Σαρακηνοί με αρχηγό τον Εμίρη Σαέλη με 27 πλοία πολιορκούν τις Κυκλάδες. Επανέρχονται το 904μ.Χ. , 924μ.Χ. και 948μ.Χ. Το 961μ.Χ.  ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς τους κατατρόπωσε και εξολόθρευσε.

Οι Άραβες επανήλθαν το 1.027μ.Χ. και το 1.034μ.Χ.  όμως ο στρατηγός της Σάμου Γεώργιος Θεοδωράκης και ο κυβερνήτης της Χίου Βεριβόης τους έτρεψαν σε φυγή από τις Κυκλάδες. Το 1.097 ο Αλέξιος ο Κομνηνός  απέκρουσε τους Σικελούς αλλά πέφτουν στην εξουσία του Οθωμανού Τζαχά, τον οποίο εκδίωξε ο Βυζαντινός ναύαρχος Δελασσηνός. Ο Όμερ Άζιζ λεηλάτησε νησιά των Κυκλάδων. Το 1.124 ο Δόγης της Βενετίας Δομένιας Μυκελής «τρόμος των Ελλήνων» γυρίζοντας από την Παλαιστίνη, κατά την περίοδο των Σταυροφοριών, τα κυριεύει.

Λόγω των πολλών επιθέσεων από την αρχαιότητα στην Τήνο είχαν κτιστεί λίθινα οικοδομήματα «φρυκτωρίες» ή αλλιώς παρατηρητήρια  , που με μια πρώτη ματιά παραπέμπουν στις Κυκλώπειες κατασκευές των Μυκηνών και στα κέλτικα μνημεία της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Τα οικοδομήματα αυτά βοηθούσαν τους Τήνιους να επιβλέπουν τις επερχόμενες επιθέσεις. Με αυτό τον τρόπο μπορούσαν να ειδοποιούν τους κατοίκους του νησιού  μέσω της φωτιάς και εκείνοι  να συγκεντρώνονται για να προστατευτούν στο κάστρο του Εξώμβουργου, καθώς οι επιθέσεις που προκαλούσαν στο νησί ήταν καταστροφικές. Λοιμοί, σφαγές , αιχμαλωσίες, βιασμοί, πυρπολήσεις ναών και σπιτιών, αρπαγές και λεηλασίες αγαθών, ακούσιες στρατολογίες κ.α.,  ήταν κάποια από τα δεινά που βασάνισαν το λαό της Τήνου λόγω όλων αυτών των επιθέσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επιδρομή του Δομένικου Μυκέλη που προαναφέρθηκε, όπου πολλοί άνθρωποι σφαγιάστηκαν, πουλήθηκαν ως δούλοι, προκάλεσαν καταστροφές στη γη και σε ότι ήταν χρήσιμο..Οι Λατίνιοι διαλύουν την Βυζαντινή επαρχία στις Κυκλάδες και αυτές καταλαμβάνονται  από 2 ενετικούς οίκους των Γκιζών οι οποίοι κατέλαβαν την Σκύρο, την Σκόπελο, την Μύκονο και την Τήνο, οι Σανούδοι κατέλαβαν την Νάξο, την Πάρο, την Αντίπαρο, την Μύλο, την Κίμωλο, την Σίφνο, την Φολέγανδρο, την  την Ίο και την Σαντορίνη.

Επιμέλεια Άρθρου

Λευτέρης Αλβέρτης

Γάσπαρη Ευαγγελία