ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Η ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ

από την Κέλλυ Μουλομανάκη

κελ5

Στη Θράκη τα γλέντια , οι χοροί , οι μεταμφιέσεις , η σκωπτική και σατιρική διάθεση με τα πειράγματα και τις θεατρικές αναπαραστάσεις είχαν την τιμητική τους κατά  την περίοδο του Τριωδίου . Ο λαός ονόμαζε την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου ‘’ προσφωνή ‘’ και κάθε οικογένεια προμηθευόταν τα σφαχτά της . Η δεύτερη εβδομάδα καλούνταν ‘’ κρεατινή ΄΄και η Τρίτη ‘’ Τυρινή ή Μακαρονού ‘’ . Η πρώτη, η Κυριακή του Τελώνη  και του Φαρισαίου, που προτρέπει τους χριστιανούς να είναι ταπεινοί . Η δεύτερη, η  Κυριακή του Ασώτου, όπου διδάσκει την αξία  της μετάνοιας και το μεγαλείο της συγχώρησης . Η Τρίτη Κυριακή, της Απόκρεω, ονομάζεται έτσι επειδή είναι η τελευταία ημέρα που επιτρέπεται να τρώνε κρέας οι χριστιανοί. Την τέταρτη, την Κυριακή της Τυροφάγου, η Εκκλησία  επιτρέπει στους πιστούς την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών, ψαριών και ελαιολάδου, απαγορεύει, όμως, την κρεοφαγία. Ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα, με την οποία ξεκινά η περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η οποία είναι περίοδος νηστείας, προσευχής, περισυλλογής και προετοιμασίας για την μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου.

Ο λαός της Θράκης ονόμαζε την πρώτη βδομάδα του Τριωδίου “προσφωνή” και κάθε οικογένεια προμηθευόταν τα σφαχτό της. Η δεύτερη βδομάδα καλούνταν “κρεατινή” και η τρίτη “Τυρινή ή μακαρονού .

κελ4

Στην πόλη της Ξάνθης συναντάμε το έθιμο του Τζάρου. Ο Τζάρος είναι ένα ανθρώπινο ομοίωμα, το οποίο τοποθετείται πάνω σε ένα σωρό από πουρνάρια και καίγεται στην πυρά, ως μια καθαρτήρια τελετουργία, η οποία σηματοδοτεί το τέλος της περιόδου της Αποκριάς και την έναρξη της Σαρακοστής. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες από το Σαμακόβι της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κοσύνθου. Η ονομασία «Τζάρος», πιθανότατα, προέρχεται από τον ήχο, που κάνουν τα κλαδιά του θάμνο, όταν καίγονται. Στις μέρες μας μετά την ολοκλήρωση του εθίμου του καψίματος του Τζάρου, είθισται να πέφτει κάθε χρόνο η αυλαία του Ξανθιώτικου Καρναβαλιού και συνοδεύεται από πληθώρα πυροτεχνημάτων.

Το έθιμο της καμήλας στη Σταυρούπολη

Το έθιμο της καμήλας αναπαριστάται κάθε χρόνο την ημέρα της Καθαρά Δευτέρας στην κεντρική πλατεία του οικισμού της Σταυρούπολης. Το έθιμο της καμήλας με έντονο ευετηριακό χαρακτήρα έχει σχέση με την Άνοιξη και τη συντελούμενη αναγέννηση της φύσης και συμβολίζει την δέηση των κατοίκων για την εξασφάλιση της βλάστησης και της ευφορίας των αγρών, καθώς η χρονική περίοδος της τέλεσής του, συνέπιπτε με τον ερχομό της Άνοιξης και την έναρξη των αγροτικών εργασιών.κελ3

ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ, το έθιμο του Μπέη και γαϊδουροδρομία

Αναβίωση του εθίμου του «Μπέη» που περιέχει διονυσιακά στοιχεία και σατυρικό χαρακτήρα. Ο Μπέης είναι ένας ώριμος άντρας με μουστάκι, ντυμένος με «γούνα», βαμμένος με κοκκινάδι, πολλά στολίδια, μαύρο φέσι, μπότες και φέρει μαζί του ραβδί, πιστόλια και ναργιλέ. Μέσα από αυτή την αναπαράσταση σατιρίζονταν η τουρκική κατοχή και η ανέχεια της εποχής εκείνης. Προηγείται όλων ο τελάλης, ακολουθεί η φρουρά του Μπέη, δηλ. οι αστυνομικοί του, έπειτα εκείνος, οι αυλικοί και οι γεωργοί που αναπαριστούν γεωργικές εργασίες της εποχής εκείνης. Το ντύσιμο όλων σχεδόν των προσώπων βασίζεται σε ρούχα παλαιότερων εποχών και στον αυτοσχεδιασμό. Αφού τελειώσει η «γύρα» του μπέη, γίνεται αναπαράσταση των τοπικών εργασιών (όργωμα, θερισμός) από τους γεωργούς. Ακολουθεί γαϊδουροδρομία και ρωμαϊκή πάλη. Μετά την ολοκλήρωση της ρωμαϊκής πάλης στο Μεσοχώρι, ο κόσμος μαζεύεται στις ταβέρνες, με το προσωπικό του Μπέη, πίνει και διασκεδάζει με παραδοσιακά όργανα της περιοχής.

KOMOTHNH

Πραγματοποιείται τριήμερο Αποκριάτικο ξεφάντωμα, που καταλήγει την Καθαρά Δευτέρα με κούλουμα, που διοργανώνει και προσφέρει, ο Δήμος ζεστή φασολάδα, ελιές, λαγάνα και χαλβά. Τις τρεις μέρες που προηγούνται, όλοι οι πολίτες γλεντούν παραδοσιακά τις απόκριες, ενώ δεν παραλείπουν να πάρουν μέρος και στον διαγωνισμό για την ανάδειξη της καλύτερης καρναβαλικής ομάδας.κελ2

Γαϊδουροδρομίες – Σάπες

 

Στις Σάπες της Ροδόπης αναβιώνει την Κυριακή της Αποκριάς το έθιμο των Γαϊδουροδρομιών σε κεντρικό δρόμο της πόλης. Οι νέοι της περιοχής διαγωνίζονται στην ταχύτητα τρέχοντας με γαϊδούρια. Έπειτα ακολουθεί γλέντι στην Πλατεία Δημαρχείου με συγκροτήματα από όλη τη Θράκη.

 

κελ

Σχολιάστε