DNA:ΑΘΩΩΝΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ

Το DNA στην εποχή μας, βγαίνοντας από τα βιολογικά εργαστήρια και τον έλεγχο των μοριακών βιολόγων, εισέβαλε θεαματικά σε νέες επιστήμες. Μια από αυτές, το έργο της οποίας βασίζεται σε μεγάλο βαθμόστο DNA, είναι ένας εξειδικευμένος κλάδος της νομικής,η εγκληματολογία.

Στην Ελλάδα υπάρχει εργαστήριο ανάλυσης DNAπου υπάγεται στο τμήμαχημείου της Διεύθυνσης  Εγκληματολογικών Ερευνών. Επί σειρά ετών, εργαστήρια σε όλη την Ευρώπη ανέπτυξαν διαφορετικές και συχνά ασύμβατες τεχνικές για την εγκληματολογική περιγραφή του DNA. Το ενισχυόμενο από την Ε.Ε. πρόγραµµα «Stadnap» (Τυποποίηση των τεχνικών προφίλ του DNA στην Ε.Ε.) αντιμετωπίζει το πρόβληµα αυτό. Με την συμβολή του μέσω της διαδικασίας της γενετικής ταυτοποίησης, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις βίαιων εγκλημάτων, οι εγκληματολόγοι μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια ένοχους.

Το δακτυλικό αποτύπωμα που χρησιμοποιούσαν στα εργαστήρια στο παρελθόν ως αποδεικτικό στοιχείο,παρόλο που είναι μοναδικό για κάθε άνθρωπο,διαθέτει το μειονέκτημα ότι βρίσκεται μόνο στα δάκτυλα και μπορεί εύκολα να αλλοιωθεί ή να αλλαχτεί με χειρουργική επέμβαση. Αντίθετα , το αποτύπωμα του DNAαποτελεί γενετική πληροφορία, και είναι η ίδιαγια κάθε κύτταρο του σώματος. Επίσης, δεν έχει βρεθεί τρόπος παραποίησης μέχρι σήμερα. Οι ειδικοίαναζητούνίχνη ακόμα και ελάχιστου βιολογικού υλικού(τρίχες με ρίζα, αίμα, σάλιο, πιτυρίδα, κηλίδες αίματος) σε  τόπους εγκλήματος απόόπου αποσπούν το DNA.Το σάλιο που εντοπίστηκε πρόσφατα σ’ένα ταχυδρομικό φάκελο,βοήθησεαποτελεσματικά στην αναγνώρισητρομοκρατών μιας διαβόητης βομβιστικής επίθεσης. Πολλές ακόμα υποθέσεις, ανεξιχνίαστεςμέχριτώρα, πρόκειται να διαλευκανθούν με την πολύτιμησυμβολή του DNA. Για παράδειγμα η αστυνομία της Φλόριντα,βρίσκοντας ένα φιαλίδιο με αίμα ενός κατά συρροή,του TedBandy και αναλύοντας τώρα το DNAτου, θα μπορέσει μετά από 35 χρόνια να τον κατηγορήσει για περίπου 100  φόνους γυναικών.

Βέβαια, μέχρι να γίνει η περισυλλογή τουDNA,υπάρχει πιθανότητα να έχει μολυνθεί από χημικές ουσίες, που ίσως επηρεάσουν την έρευνα. Για αυτό, πρωταρχική μέριμνα είναι να διασφαλισθεί η αυθεντικότητα του δείγματος του DNAκαι στην συνέχεια να χωριστεί σε τμήματα, τα οποία θα αναλυθούν με την βοήθεια μιας εξαιρετικά αποτελεσματικής τεχνικής, τηςP.C.R. (polymerasechainreaction). Η τεχνική αυτή επιτρέπει τον πολλαπλασιασμό ενός τμήματος DNAξεκινώντας από μια πολύ μικρή ποσότητα. Σε ελάχιστο χρόνο πια, οι εγκληματολόγοι έχουν στην διάθεσή τους σεσκούρεςταινίες τα αποτελέσματα του DNA, τα οποία αποτελούν διαδοχικές επαναλήψεις μοτίβων βάσεων που μπορούν στην συνέχεια να συγκριθούν με το δείγμα του εξεταζόμενου άτομου.Για κάθε γονότυπο,η συχνότητα που αναμένεται να παρατηρηθεί στον πληθυσμό είναι 1 στους 10.000. Επίσης ταύτιση DNA  παρουσιάζεται στην περίπτωση των μονοζυγωτικών διδύμων.

Δικαστές και ένορκοι μπορούν να διαβάσουν τις ταινίες με την βοήθεια ακτινώνλέιζερ. Παλαιότερα το DNAείχε πολεμηθεί για την αξία του ως αποδεικτικούστοιχείου γιατί υποστηριζόταν ότι μπορεί να διαβαστεί ένα μόνο μέρος των αλληλουχιών και ότι κάνεις δεν μπορεί να εγγυηθεί την πιθανότητα λάθους.Ωστόσο,το γενετικόυλικό  αποτελεί πλέον αναγνωρίσιμο και αξιόπιστο  εργαλείο επιβολής της δικαιοσύνης σε όλες τις προηγμένες χώρες. Ως σοβαρό αποδεικτικό στοιχείο οδηγεί τον ένοχο μέσα ή έξω από την φυλακή.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

• Περιοδικό «Οξυγόνο», τεύχος 7
• http://www.tovima.gr/world/article/?aid=414156
• http://ec.europa.eu/research/leaflets/forensic/page_58_el.html
• http://www.ethemis.gr/co-d-i-s-i-trapeza-dna-tou-fbi/

Σαβίνα Πανταζοπούλου, μαθήτρια του Α3