Η Γαλατινή (παλιό όνομα Κοντσικό- μετονομάστικε σε κοινότητα Γαλατινής το 1927) είναι κτισμένη σε κλειστό λεκανοπέδιο μέσου υψομέτρου 1000 – 1030 μ. και περιβάλλεται από απογυμνωμένα και βραχώδη υψώματα του ορεινού όγκου του Άσκιου (Σινιάτσικου). Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στους περισσότερους Ελληνικούς ορεινούς οικισμούς και μάλιστα στους γεωγραφικά απομονωμένους, η Γαλατινή παρουσιάζει πληθυσμιακή σταθερότητα, με μεγάλο ποσοστό νεαρού και ενεργού πληθυσμού και σημαντική οικονομική ανάπτυξη.Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τη γούνα και τις οικοδομικές εργασίες, στις οποίες έχουν μεγάλη παράδοση. Σπουδαίοι τεχνίτες της πέτρας, οι Γαλατινιώτες οικοδόμοι μετανάστευαν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, στην Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία, κυρίως πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Μάστορες της πέτρας εδώ και πολλά χρόνια έχουν την δική τους συνθηματική γλώσσα τα ¨ Κουδαρίστικα¨, για να μην τους καταλαβαίνουν οι εργοδότες τους. Ο χρόνος ίδρυσης του οικισμού της Γαλατινής παραμένει άγνωστος. Πιθανότατα, οι πρώτες εγκαταστάσεις δημιουργήθηκαν το 14ο – 15ο αιώνα και η φυσική οχύρωση της περιοχής βοήθησε τους κατοίκους να παραμείνουν ελεύθεροι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Είναι από τους λίγους οικισμούς της Δυτικής Μακεδονίας που πάντα απέκρουε τις επιδρομές των άτακτων Αρβανιτών και δεν πατήθηκε ποτέ, ούτε από ληστές, ούτε από τακτικό τουρκικό στρατό. Στην περιοχή της Γαλατινής υπάρχουν ερείπια Κάστρου στη θέση ¨Καστρέλι¨ . Στην σημερινή περιοχή της Γαλατινής υπήρχαν άλλοτε τρία ακόμη χωριά, ο Πεκρεβενίκος, η Γκράτσιανη και το Παλαιοχώρι. Και τα τρία καταστράφηκαν από τουρκαλβανούς ληστές. Στο παλαιοχώρι βρέθηκε μυκηναϊκός πέλεκυς που μαρτυρεί ότι ο χώρος κατοικήθηκε από πολύ παλιά. Το Κοντσικό συμμετείχε στην πρώιμη φάση του Μακεδονικού Αγώνα και στην περίοδο της ένοπλης αντίδρασης στη Βουλγαρική επιβουλή. Κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα, το Κοντσικό ανέδειξε δύο από τους επιφανέστερους Δυτικομακεδόνες οπλαρχηγούς, το Γ. Δούκα – Νταβέλη και τον Π. Τσιόκα – Αλαμάνη, οι οποίοι υπήρξαν, μαζί με τον ιερέα οπλαρχηγό Παναγιώτη Οικονομίδη (που έδρασε την εποχή του Αλή Πασά), οι κορυφαίες ιστορικές φυσιογνωμίες του χωριού. Οι εκδηλώσεις της Γαλατινής είναι ο Χορός της Ρόκας την 2Η Μέρα του Πάσχα και τα Μπουμπουσιάρια 1 Ιανουαρίου

Εράτυρα ένα ιστορικό χωριό που είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του ‘Ασκιον όρους ή Συνιάτσικο και ανήκει στον δήμο Βοϊου του νομού Κοζάνης.

Η γέννηση του οικισμού χάνεται στα βάθη των χρόνων.. Τα ερείπια προϊστορικών οχυρών από σειρές τειχών («Κτίσματα») χρονολογούνται πριν το 700 π.Χ. αλλά και οι ανασκαφές το 1930,από τον καθηγητή Ιωάννη Κεραμόπουλο στη Μαγούλα, έφεραν στο φως σπουδαία ευρήματα που μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμού της Ρωμαϊκής Εποχής. Ιστορικοί τοποθετούν την αρχαία Εράτυρα σαν μια από της μεγαλύτερες πόλεις της αρχαίας Ελίμειας στους Μακεδονικούς χρόνους.

Η αρχαιότερη γραπτή πηγή που αναφέρει το όνομα το οικισμού είναι ο Κώδικας της Μονής Ζάμπορδας όπου εκεί αναφέρεται το 1534 με την ονομασία Σέλτζα. Η μετονομασία της σε Εράτυρα θα γίνει το 1928. Κεφαλοχώρι (πληθυσμός σχεδόν 3,000 μόνιμων κατοίκων) με οργανωμένη κοινωνική ζωή, έντονη εμπορική δραστηριότητα και πολιτιστική ανάπτυξη η Εράτυρα θα βιώσει περίοδο μεγάλης ακμής από τον 17ο έως τον 19ο αιώνα.

Σήμερα αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Βοϊου  και αριθμεί περί τους 1000 μόνιμους κατοίκους έχοντας υποστεί την αφαίμαξη ως συνέπεια της βιομηχανικής επανάστασης και της μετεγκατάστασης των νέων σε αστικά κέντρα. Παρόλη την ύφεση που υπέστη διατήρησε αναλλοίωτα πολλά πολιτισμικά χαρακτηριστικά του παρελθόντος και σε συνδυασμό με της τοπικές γιορτές και το φυσικό περιβάλλον αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες.

Ο επισκέπτης της μπορεί να χαρεί τα άγρια βουνά που την περιβάλουν, τα κρυστάλλινα νερά της και τις καταπράσινες ρεματιές της. Μπορεί ακόμη να θαυμάσει ανάμεσα στους 23 Βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς της παμπάλαιες λιθόκτιστες εκκλησιές και ιδιαίτερα την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (1844) στην πλατεία της Εράτυρας, με το μοναδικό κοίλο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Ακόμη της εντυπωσιακές τοιχογραφίες στο Ναό της Παναγίας και του Αγίου Νικολάου αλλά και να επισκεφθεί τηνΙερά Μονή Αγίου Αθανασίου σε μια τοποθεσία φυσικού κάλλους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον επισκέπτη έχει επίσης το λαογραφικό μουσείο αλλά και τα αρχοντικά της Εράτυρας απομεινάρια λαμπρού παρελθόντος Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής που μαρτυρούν την έντονη πολιτιστική ανάπτυξη της στα παρελθόντα χρόνια.

Πολλές οι περίοδοι κατά την διάρκεια του χρόνου που θα μπορούσε κάποιος να επισκεφθεί την Εράτυρα . Από τις παραμονές Χριστουγέννων με τα Κόλιαντα και την παραμονή πρωτοχρονιάς με τα Σούρβα ως την δεύτερη μέρα του Γενάρη με την μεγαλύτερη τοπική εκδήλωση γλεντιού και κεφιού τα Μπουμπουσάρια . Η τελευταία εκδήλωση διονυσιακού χαρακτήρα θα έρθει τις μέρες της Αποκριάς με τις Κλαδαρές .

Αλλά και στην συνέχεια με την είσοδο της άνοιξης και το άνοιγμα του καιρού η περιοχή αλλάζει παραστάσεις για να υποδεχθεί το καλοκαίρι. Μύρια χρώματα και αρώματα και η φιλοξενία των κατοίκων θα κλέψει την καρδιά σας. Το χωριό σφύζει ξανά από κόσμο , η πλατεία του χωριού γεμίζει από μικρά παιδιά και κάτω από τον γερό-πλάτανο της πλατείας θυμόσοφοι παππούδες σε συζητήσεις της ρακής δίνουν μια γραφική παραδοσιακή ομορφιά που τείνει να εξαφανιστεί στις μέρες μας. Και όλοι, στο πανηγύρι Της Παναγιάς τον Δεκαπενταύγουστο, ντόπια και ξενιτεμένα παιδιά του χωριού που το κάλεσμα της πατρογονικής γης τα φέρνει ξανά και ξανά στο ίδιο σημείο, δίνουν την ευχή τους στο τέλος της γιορτής όλοι να ανταμωθούν γεροί ξανά του χρόνου .

Καλώς ήρθατε στους δρόμους της Εράτυρας……

Με τους χαιρετισμούς μας απ” την πατρίδα