Βρισκόμαστε στον Ιούνιο του 1822, ο Δράμαλης με έναν τεράστιο στρατό περίπου 60.000 μονάδες στρατού και με 6 κανόνια, έχει καταλάβει έως και την Κόρινθο. Συγκεκριμένα, στις 6 Ιουνίου καταλαμβάνει και στρατοπεδεύει, χωρίς καμία αντίσταση, στην Ακροκόρινθο, και συνεχίζει την πορεία του προς το Άργος. Σε αυτό το σημείο, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παίρνει την κατάσταση στα χέρια του, και προς τα τέλη του Ιουνίου εγκαταλείπει την πολιορκία της Πάτρας και φτάνει στην Τριπολιτσά. Θέλοντας να αποκόψει τον εφοδιασμό του τεράστιου τουρκικού στρατού, εφαρμόζει την τακτική της καμένης γης.
Δηλαδή, καίει την γη με αποτέλεσμα ο τεράστιος στρατός του Δράμαλη να μην μπορεί να ανεφοδιαστεί. Αφού καίει τηνγη της Αργολίδας, στέλνει άντρες να καταλάβουν το παλαιό κάστρο του Άργους, ώστε να τους καθυστερήσει περισσότερο. Επιπλέον στέλνει και στρατιώτες γύρω από κάθε πέρασμα της Αργολίδας, για να αποκλείσουν όλες τις γραμμές ανεφοδιασμού ώστε να παγιδευτούν μέσα στο σημείο αυτό. Ο Δράμαλης φτάνει στην Αργολίδα και αφού συνειδητοποίησε ότι ο χρόνος δεν είναι σύμμαχός του, αποφασίζει να υποχωρήσει.
Όπως είχε προβλέψει και ο Κολοκοτρώνης ο τουρκικός στρατός υποχωρεί και κατευθύνεται προς την Κόρινθο μέσω των στενών των Δερβενακίων. Ο Κολοκοτρώνης, παρόλο που δεν συμφωνούσαν μαζί του οι άλλοι οπλαρχηγοί, με όσους άντρες μπορούσε να μαζέψει, πήγε στα στενά των Δερβενακίων. Το μεσημέρι της 26ης Ιουλίου ο Κολοκοτρώνης με 2.500 άντρες παίρνουν θέση στο πιο σύντομο προς την Κόρινθο και στο πιο στενό από τα 3 περάσματα της περιοχής, για την καλύτερη εφαρμογή των σχεδίων του. Εκεί βρίσκεται ο Κολοκοτρώνης με τους άντρες του κρυμμένους σε βράχους και σε θάμνους.
Το δεύτερο πέρασμα (ανατολικά του) δεν φυλάσσετε, αλλά ο Κολοκοτρώνης βασίζεται στην έγκαιρη άφιξη του Νικηταρά και του Παπαφλέσσα, οι οποίοι είχαν μείνει πίσω. Τέλος, στο τρίτο πέρασμα (δυτικά του) ο πολυμήχανος Κολοκοτρώνης τοποθετεί ζώα με στολές στρατιωτών με στόχο να αποτρέψει την είσοδο του Δράμαλη στο συγκεκριμένο στενό.
Η εμπροσθοφυλακή των τούρκων, που αποτελείται κυρίως από Αλβανούς, πλησιάζει τους κρυμμένους Έλληνες. Όταν πλέον η δίοδος γεμίζει Τούρκους, ο Κολοκοτρώνης δίνει το σύνθημα και οι Έλληνες ξεκινούν την επίθεση από κάθε μέτωπο. Οι τούρκοι αιφνιδιάζονται εντελώς και δεν μπορούν να αμυνθούν στις αλλεπάλληλες ελληνικές επιθέσεις, οι οποίες προκαλούν σχετικά τεράστιες απώλειες στο τουρκικό στράτευμα. Οι Έλληνες που είχαν εμπειρία στον ορεινό πόλεμο, βάλλουν συνεχώς κατά την τουρκικής μάζας.
Σύντομα οι τούρκοι υποχωρούν στα ανατολικά προς την μονή του Αγίου Σώστη που βρίσκεται στο δεύτερο πέρασμα προς την Κόρινθο. Ο Αντώνης Κολοκοτρώνης που βρισκόταν στο ανατολικό μέρος του πρώτου περάσματος, αρχίζει να τους καταδιώκει μανιωδώς μαζί με όλα τα ελληνικά στρατεύματα που είχε στην πλευρά του πρώτου περάσματος όπου και βρισκόταν. Η καθυστερημένη αύξηση του Νικηταρά όμως, προβληματίζει τον γέρο του Μοριά, και πλέον φοβάται ότι δεν θα τα καταφέρει να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στον Δράμαλη, καθώς ο οθωμανικός στρατός είχε αρχίσει να προχωράει χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες.
Παρά όλα αυτά, ο Νικηταράς καταφέρνει και φτάνει στο πεδίο της μάχης την κατάλληλη στιγμή και καταλαμβάνει άμεσα την θέση του στην μονή του Αγίου Σώστη. Αμέσως ξεκινά να βάλλει εναντίων των τούρκων από τα ανατολικά. Ταυτόχρονα ο Αντώνης Κολοκοτρώνης με τα στρατεύματά του πυροβολεί από τα δυτικά. Ξαφνικά οι τούρκοι βρίσκονται ξανά σε
πολύ δύσκολη θέση, καθώς στα δυτικά τους έχουν τον Αντώνη Κολοκοτρώνη με τους άντρες του και στα αριστερά τους έχουν τον Νικηταρά με τους δικούς του άντρες και αυτός. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφέρω πως η μάχη έχει μετατραπεί σε σφαγή πλέον. Ο Νικηταράς μαζί με τους άντρες του μάχεται θαρραλέα και εμποδίζουν την κάθε προσπάθεια της διαφυγής του Δράμαλη προς την Κόρινθο, με συνέπεια για τον τουρκικό στρατό τις ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές. Ο Δράμαλης, απελπισμένος, σύντομα καταλαβαίνει πως δεν μπορεί να περάσει ούτε από το στενό των Δερβενακίων αλλά ούτε και στην θέση του Αγίου Σώστη, και διατάζει την υποχώρηση του στρατού, έχοντας χάσει 3.000 στρατιώτες σε αντίθεση με τους Έλληνες που έχουν ελάχιστες απώλειες.
Αναγκασμένος να μείνει στην Αργολίδα χωρίς προμήθειες και τελείως αποκομμένος από βοήθεια, ο Δράμαλης βρίσκεται σε απόγνωση. Γνωρίζοντας πως οι δρόμοι μπροστά είναι απροσπέλαστοι σύντομα επιχειρεί να ακολουθήσει ένα δρόμο ανατολικότερα, προς την θέση Αγιονόρι, ώστε να καταφέρει να ξεφύγει.
Το στρατιωτικό δαιμόνιο του Κολοκοτρώνη, όμως, έχει χαρίσει ακόμα μία σημαντική νίκη, πέρα από κάθε προσδοκία, νικώντας στρατό 24.000 αντρών με μόλις 2.500 στρατιώτες, αλλά η μάχη αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Συμπερασματικά, με την ευφυία του Κολοκοτρώνη και την καλή του συνεργασία με τους άλλους οπλαρχηγούς, αυτός ο τούρκος αξιωματικός που φοβόντουσαν όλοι, μόνο με το άκουσμά του υπέρογκου αριθμού της στρατιάς του πριν από έναν μήνα, κατάληξε να υποχωρεί κακήν κακώς με τους εναπομείναντες ταλαιπωρημένους πεινασμένους άντρες του, να είναι πλέον ανίκανοι να τα βάλουν με τους ψυχωμένους από τις νίκες τους Έλληνες.
