Στα πλαίσια της εργασίας μας, στο μάθημα του project, αποφασίσαμε να πάρουμε συνέντευξη από κάποιες καθηγήτριες του σχολείου μας, για να ρωτήσουμε την γνώμη τους για το εκπαιδευτικό μας σύστημα και αν θα άλλαζαν κάτι σε αυτό. Μ’ αυτή τη λογική και σκέψη κινηθήκαμε να ρωτήσουμε την φιλόλογο μας, Γεωργία Τανούλη, η οποία και δέχτηκε πρόθυμα να μας βοηθήσει στη σχολική εργασία μας.

Θέσαμε, λοιπόν, τις εξής ερωτήσεις:

• Πόσα χρόνια είστε εκπαιδευτικός;

Άρχισα να εργάζομαι στο δημόσιο σχολείο εδώ και 12 χρόνια. Πριν διοριστώ, εργαζόμουν σε φροντιστήρια, ενώ ενδιάμεσα έκανα και μερικά ιδιαίτερα σε μαθητές και μαθήτριες που το είχαν ανάγκη.

• Στην κατεύθυνση που είστε ποια είναι τα μαθήματα που υπάρχουν και ποιο θεωρείται πιο δύσκολο για τους μαθητές;

Στο θεωρητικό προσανατολισμό, όπως ήδη μπορεί να γνωρίζετε, υπάρχουν τα εξής μαθήματα : η Λογοτεχνία, η Ιστορία, τα Αρχαία από πρωτότυπο και μετάφραση και η Νεοελληνική Γλώσσα. Κατά την άποψή μου δυσκολότερο μάθημα είναι η Νεοελληνική Γλώσσα, διότι ο μαθητής χρειάζεται να αναπτύξει παράλληλα πολλές δεξιότητες, όπως κατανόηση και παραγωγή προφορικού λόγου, καθώς επίσης κατανόηση και παραγωγή γραπτού λόγου. Είναι διαφορετικές δεξιότητες που για την καλλιέργεια τους χρειάζεται κόπος, χρόνος και συστηματική προσπάθεια από το μαθητή, κάτι που δεν συμβαίνει, γιατί τα παιδιά νομίζουν πως αφού έχουν κατακτήσει βασικές δομές της μητρικής τους γλώσσας, αυτό είναι αρκετό. Δεν αντιλαμβάνονται την αδυναμία τους να εκφραστούν σωστά και αποτελεσματικά.

• Όπως είναι γνωστό, οι αδύναμοι μαθητές δεν αποτελούν εξαίρεση από το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Υπάρχει κάποιος τρόπος με τον οποίο τους βοηθάτε στο μάθημα σας;

Φυσικά και υπάρχουν διάφοροι τύποι μαθητών με αδυναμίες σε μία τάξη. Ας ξεκινήσουμε από τους μαθητές οι οποίοι δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι διαβάζουν, πως να γράφουν, ακόμα και στον προφορικό λόγο έχουν δυσκολίες, παρόλο που κάνουν φιλότιμες προσπάθειες. Οι μέθοδοι διδασκαλίας είναι πολλές και διαφορετικές ανάλογα με τη περίσταση (συγκεκριμένο ακροατήριο και μάθημα),όπως δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μέσα στην τάξη, συνεχείς επαναλήψεις, ασκήσεις διαφορετικού τύπου, χρήση νέων τεχνολογιών, ομαδικές εργασίες κ. ά. Ο μαθητής που ενδιαφέρεται, ακόμη κι αν παρουσιάζει αδυναμίες, συνήθως ανταποκρίνεται θετικά στην όλη διαδικασία του μαθήματος, αρχίζει και ρωτάει και γίνεται μία κοινή προσπάθεια να καλυφθούν κενά και τελικά βελτιώνει την απόδοσή του. Εξάλλου αυτός είναι ο σκοπός, να προοδεύει κάθε παιδί, να γίνεται καλύτερο, να αντιλαμβάνεται και να ενισχύει συνεχώς τα αδύνατα σημεία του . Γι” αυτό τους επιβραβεύω με έναν αξιοπρεπή βαθμό, ο οποίος τους παροτρύνει να συνεχίσουν τις προσπάθειες τους κάθε φορά και περισσότερο.

Ύστερα έρχονται οι αδύναμοι-αδιάφοροι μαθητές, οι οποίοι χρειάζονται περισσότερη δουλειά και αφοσίωση. Η μέθοδος διδασκαλίας ακολουθεί τις ίδιες βασικές αρχές με τη διαφορά ότι με στοχευμένες παρατηρήσεις-συζητήσεις προσπαθώ να τους δείξω ότι είναι δική τους επιλογή να αδιαφορούν για το εκάστοτε μάθημα, αλλά με αυτή τη συμπεριφορά αδικούν τον ίδιο τους τον εαυτό. Γενικά προσπαθώ να ασχολούμαι κατά το δυνατόν με κάθε ευκαιρία κι όχι μόνο στο μάθημα με τους μαθητές μου αντιμετωπίζοντας εξατομικευμένα τις ιδιαιτερότητες τους. Τις περισσότερες φορές ζητώ τη συνεργασία των γονιών, γιατί η οικογένεια καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη γενικότερη συμπεριφορά των παιδιών. Σαν γενική παρατήρηση, θα ήθελα να σας εκμυστηρευτώ ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη δυσκολία του επαγγέλματος μου σε σχέση με την αντίστοιχη δουλειά σε ένα φροντιστήριο.

• Με βάση την εμπειρία σας, πείτε μας αν έχετε συναντήσει ποτέ κάποια δύσκολη κατάσταση μαθητή-τριας και πως την αντιμετωπίσατε;

Εννοείται πως οι περισσότεροι καθηγητές έχουμε συναντήσει ιδιαίτερες καταστάσεις με μαθητές-τριες. Εγώ, για παράδειγμα, έτυχε να έχω μαθητές με νοητική στέρηση, που ήταν ανήσυχοι διαρκώς και γι’ αυτό προσπαθούσα να διατηρήσω ήρεμα τα παιδιά αυτά, κάτι που ήταν μερικές φορές πραγματικά δύσκολο . Επιπλέον, υπάρχουν και δύσκολοι μαθητές που χρειάζονται περισσότερη προσοχή. Αν ξεφύγει κάποια κατάσταση πιάνω τον μαθητή, συζητώ μαζί του για το τι με ενόχλησε και αν δω συνέχιση συμπεριφοράς του καλώ τους γονείς του για συζήτηση μαζί τους, διότι τις περισσότερες φορές είναι παντελώς ανίδεοι και, αν και μετά από αυτό συνεχιστεί η ανάρμοστη συμπεριφορά, ακολουθούν οι ποινές. Πάντα όμως προέχει η συζήτηση.

• Έχετε προσπαθήσει να κάνετε το μάθημα σας πιο ενδιαφέρον και ευχάριστο, αν ναι, με ποιον τρόπο;

Βεβαίως ένα ενδιαφέρον μάθημα κινητοποιεί πιο πολύ το μαθητή κι έτσι προσπαθώ να διαφοροποιώ την διδασκαλία μου ανάλογα με το γνωστικό αντικείμενο είτε με την βοήθεια υπολογιστή(παρουσιάσεις, ασκήσεις διαδραστικές, παρακολούθηση ταινίας , μουσικά ακούσματα, χρήση λεξικών on line, διάφορα εκπαιδευτικά λογισμικά) είτε βιωματικά με επισκέψεις, δραματοποίηση, παιχνίδι ρόλων και πάντα με διάλογο με όσο γίνεται με περισσότερα παιδιά. Συνήθως αυτό εξαρτάται από τη στοχοθεσία του κάθε σχεδίου μαθήματος και από το ακροατήριο. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, από τους μαθητές δε λείπει η εικόνα και το βίντεο, αλλά η συζήτηση γύρω από τα θέματα που παρακολουθούν. Τέλος, το μάθημα αποκτά σαφέστατα περισσότερο ενδιαφέρον και για μένα με μαθητές, οι οποίοι έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη μου και υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός.

• Τι είναι αυτό που θα θέλατε να αλλάξει στον τρόπο διδασκαλίας γενικά , ώστε να είναι πιο αποτελεσματική και χρήσιμη για τα παιδιά;

Θα ήθελα τα βιβλία να ανανεώνονται συχνότερα και να έχουν οι μαθητές άμεση πρόσβαση σε βιβλία αναφοράς και βοηθήματα κατά την διάρκεια του μαθήματος. Ακόμη θα θελα να αλλάξει η μορφή της αξιολόγησης (τεστ, διαγωνίσματα, εξετάσεις), δηλαδή τα βιβλία να “ναι ανοιχτά και με κρίση ο μαθητής να απαντάει στα θέματα. Το σχολείο και η κάθε ώρα διδασκαλίας να γίνει δημιουργική και ο μαθητής να μάθει να εργάζεται μέσα στην τάξη με τους συμμαθητές του, τους καθηγητές του και ατομικά.

• Τι θα αλλάζατε στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αν σας δίνονταν η ευκαιρία;

θα ήθελα λιγότερα παιδιά στην τάξη, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή όλων των μαθητών και των αδύνατων. Για παράδειγμα, περίπου είκοσι παιδιά ανά τμήμα και στην κατεύθυνση προσανατολισμού περίπου δέκα.

• Ποια είναι η γνώμη σας για το εκπαιδευτικό μας σύστημα στις μέρες μας;

Το εκπαιδευτικό σύστημα, κατά τη γνώμη μου, έτσι όπως είναι δομημένο, εξαντλεί τους μαθητές και εξουθενώνει τους εκπαιδευτικούς. Χρειάζονται γενναίες αλλαγές που θα ξεκινήσουν από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και θα φτάσουν μέχρι την τριτοβάθμια. Αυτό δε σημαίνει ότι κάθε υπουργός παιδείας θα εφαρμόζει σπασμωδικά αλλαγές που θα τις βαφτίζει μεταρρύθμιση. Σε κανένα κράτος του κόσμου δεν αλλάζει το εκπαιδευτικό σύστημα κάθε λίγο και λιγάκι. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει το σχολείο να αποδεσμευτεί από τις εκάστοτε πολιτικές επιδιώξεις και να χρηματοδοτηθούν γενναία οι ανάγκες του. Και φυσικά θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί ένας προγραμματισμός και μια στοχοθεσία για τα επόμενα πενήντα χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που μαστίζεται από κρίση σ” όλα τα επίπεδα.

                                                                                                                                                                                                                                                      Γεωργία Χρυσανθακούλου

                                                                                                                                                                                                                                                       Εύα Φουντούκη