Η μικρή Ανδρομάχη και η γιαγιά της μιλούν ένα βράδυ μπροστά στο τζάκι…
Ανδρομάχη: Γιαγιά μπορείς να μου πεις πώς ζούσατε με τους Τούρκους;
Γιαγιά: Είσαι πολύ μικρή, πρέπει να μεγαλώσεις. Είναι σκληρή ιστορία αυτή…
Ανδρομάχη: Σε παρακαλώ….
Γιαγιά: Εντάξει λοιπόν. Όλα ξεκίνησαν από τα πολύ παλιά χρόνια όπου οι Τούρκοι ζούσαν μαζί μας.
Ανδρομάχη: Περνούσατε δύσκολα;
Γιαγιά: Κάτσε βρε, είμαστε ακόμα στην αρχή.
Ανδρομάχη: Ελα, έλα…. συνέχισε.
Γιαγιά: Άλλοτε καλά, άλλοτε δύσκολα, εξαρτιόταν από τον πασά. Οι Έλληνες δουλεύαν στα χωράφια
σκληρά, δεν τους ανήκε τίποτα. Στο εμπόριο και στη ναυτιλία υπήρχε και πάλι σκλαβιά, όμως είχαμε και εμείς δύναμη η οποία ήταν η ορθόδοξη εκκλησία και η δύναμη της φυλής και της παράδοσής μας.
Οι Έλληνες που μορφώνονταν ήταν οι Φαναριώτες οι οποίοι ήξεραν ξένες γλώσσες. Σπούδαζαν στην Δύση και είχαν υψηλές θέσεις στην οθωμανική αυτοκρατορία. Μετά έχουμε τους προεστούς οι οποίοι διοικούσαν και συγκέντρωναν τα περισσότερα χρήματα. Μετά έχουμε τους κλέφτες οι οποίοι ζούσαν στα βουνά και επιβίωναν μέσω της κλεψιάς από τους πλούσιους, κάτι σαν τον Ρομπέν των δασών, και είχαμε και αρματολούς οι οποίοι ήταν οι αστυνομικοί των Τούρκων αλλά συχνά γινόντουσαν κλέφτες, γιατί δεν άντεχαν.
Ανδρομάχη: Γιαγιά είχατε όμως λεφτά για να φάτε;
Γιαγιά: Ήταν δύσκολο να επιβιώσεις εκείνη την εποχή, γιατί υπήρχαν λίγα χρήματα και τα περισσότερα τα είχαν οι πλούσιοι, όπως οι Έλληνες προεστοί και καραβοκύρηδες. Αυτοί νοιάζονταν κάπως για τα εκπαιδευτικά ζητήματα και διέδιδαν τις διαφωτιστικές ιδέες.
Ανδρομάχη: Γιαγιά οι Έλληνες κάνανε κάτι για αυτά η όχι;
Γιαγιά: Ξεσηκώθηκαν στην Πελοπόννησο, χάσαμε στο Αιγαίο το 1770 με αρχηγό τον Λάμπρο Κατσώνη και όλα αυτά, γιατί δεν μας βοήθησαν οι ψεύτικοι φίλοι μας οι Ρώσοι .
Ανδρομάχη: Μίλα μου για τον Ελληνικό διαφωτισμό.
Γιαγιά: Οι μορφωμένοι πίστευαν ότι η λογική μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και πως τα γράμματα έχουν μόνο στόχο την ελευθερία. Μίλαγαν για πρόοδο και ισότητα των ανθρώπων. Ήθελαν να μπουν στην εκπαίδευση και οι θετικές επιστήμες, όμως υπήρχαν και οι συντηρητικές απόψεις.
Ανδρομάχη: Κάτι είχα ακούσει και για μία Εταιρεία.
Γιαγιά: Α ναι! . Μετά από όλα αυτά δημιουργήθηκε μια εταιρεία που ονομάζονταν Φιλική εταιρεία και ήταν, για να προετοιμάσει στα κρυφά την ελληνική επανάσταση. Αρχηγοί ήταν ο Ξάνθος, ο Σκουφάς και ο Τσακάλωφ. Ήταν όμως και καλές οι συνθήκες για να ξεσηκωθούμε.
Ανδρομάχη: Πες τες γιαγιά…
Γιαγιά: Η αποδυνάμωση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η πίστη ότι είχαμε ωριμάσει και η διάδοση των ιδεών της γαλλικής επανάστασης. Έπρεπε όμως να διατηρηθεί η μυστικότητα, για να αποφύγουμε προηγούμενες αποτυχίες. Όταν ήταν να γίνει η επανάσταση είπανε στον Ιωάννη Καποδίστρια να γίνει αρχηγός της Επανάστασης, ο οποίος δεν δέχτηκε, αλλά δέχτηκε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης που την ξεκίνησε στην Μολδοβλαχία.
Ανδρομάχη: Γιατί από εκεί γιαγιά ;
Γιαγιά: Γιατί δεν υπήρχε εκεί τουρκικός στρατός, υπήρχε ρωσικός στρατός, που πιστεύαμε ότι θα μας βοηθήσει, αλλά χάσαμε, γιατί η σύγκρουση έγινε στο Δραγατσάνι όπου πιάστηκαν οι Ιερολοχίτες και ο Υψηλάντης φυλακίστηκε στην Αυστρία.
Ανδρομάχη: Και πότε νικήσατε;
Γιαγιά: Νικούσαμε από το 1821 μέχρι το 1824, που οι Έλληνες πολεμούσαν με λύσσα και οι Οθωμανοί δεν ήταν ισχυροί. Είχαμε κανόνια και όπλα, πολεμιστές με εμπειρία και στα ορεινά ζούσαν οι κλέφτες με όπλα. Αργότερα όμως, δυστυχώς, αρχίσαμε τον τσακωμό μεταξύ μας.
Ουφ δεν θέλω να τα σκέφτομαι….
Ανδρομάχη: Ποιοι ήταν οι πολεμιστές που νίκησαν τον πόλεμο;
Γιαγιά: Ήταν ο Μπότσαρης, ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Κανάρης, ο Μιαούλης και γυναίκες. Η Μπουμπουλίνα , η Μαυρογένους και ο απλός φτωχός μας λαός.
Ανδρομάχη: Και μετά;
Γιαγιά: Μετά οι Μεγάλες δυνάμεις υπέγραψαν για την δημιουργία του Ελληνικού κράτους, επειδή τους φανήκαμε «καλοί » φίλοι.
Ανδρομάχη: Μήπως εννοείς «πιστοί’» φίλοι ;
Γιαγιά: Ακριβώς .
Ανδρομάχη: Ήταν η καλύτερη ιστορία που έχω ακούσει γιαγιά μου. Κατάλαβα πολλά. Ας μην κάνουμε κι εμείς τα ίδια λάθη !!. Σε ευχαριστώ που μου την είπες, σε αγαπώ πολύ.
Γιαγιά: Και εγώ σε αγαπώ παιδί μου.
Βιολέτα Μπανούση, Γ1
