Ο Νίκος Ρέππας, ένας απο του 3 Ανωχωρίτες οδηγούς του «Καρνάβαλου»,  θυμάται ιστορίες και τις αφηγείται στη Φωτεινή Χαντζοπούλου και τη Βάνα Παπαϊωάννου

Η ψυχή του «Καρνάβαλου»

Ο «Καρνάβαλος», το ιστορικό λεωφορείο που ένωνε τον πολιτισμό με την άγονη γραμμή (Ναύπακτος-Λιμνίστα-Κοκκινοχώρι-Χρύσοβο-Ασπριά-Κεντρική-Ανω Χώρα-Κάτω Χώρα), έκανε την τελευταία του διαδρομή το 1983. Μετά παροπλίστηκε, όμως διατηρήθηκε για να θυμίζει στους ανθρώπους παλιές εποχές, δύσκολες μεν αλλά νοσταλγικές. Σήμερα, ο «Καρνάβαλος» αποτελεί το σήμα κατατεθέν της Ανω Χώρας και έχει πλέον βρει τη στέγη του στην πάνω πλατεία του χωριού.

Συναντήσαμε τον Νίκο Ρέππα που για δυο χρόνια δούλεψε οδηγός του παλιού λεωφορείου (1975-1977), για να μας μεταφέρει λίγες μνήμες και να ζωντανέψει ιστορίες από εκείνα τα χρόνια τα παλιά, τα φτωχικά, τα δύσκολα αλλά συνάμα χαρούμενα και πιο ξέγνοιαστα.

-Κύριε Ρέππα, πότε ήρθε ο «Καρνάβαλος» στο χωριό;

-Πρέπει να ήρθε το ’63, όμως δεν ήταν το πρώτο λεωφορείο που ήρθε εδώ. Το πρώτο ήταν ο «Γκέκας», που αντικαταστάθηκε γιατί πάλιωσε αλλά και γιατί υπήρχε ανάγκη για ένα πιο μεγάλο.

- Πόσο χρονών το οδηγήσατε; Πώς νιώθατε πάνω στο τιμόνι;

- Ημουν 25 χρονών και πώς να το πω, ήμουν μικρός και ένιωθα μεγάλος.

- Σε ποιον ανήκε ο «Καρνάβαλος»;

- Ηταν του Κωνσταντίνου Χρυσανθόπουλου (Λωρίδας).

- Τι ώρα ήταν τα δρομολόγια;

- Το δρομολόγιο ήταν καθημερινό. Εφευγε στις 5 το πρωί για να προλάβει το λεωφορείο για Αθήνα που έφευγε στις 10.

- Πέντε ώρες έκανε να φτάσει στη Ναύπακτο;;;!!!

- Ναι, ανάλογα με τις συνθήκες. Και από τη Ναύπακτο ξεκίναγε 1 το μεσημέρι και μπορεί το χειμώνα να έφτανε και 7 με 8. Ηταν γεμάτο κόσμο και φορτία και ο δρόμος ήταν ακατάλληλος.

- Μπορείτε να μας περιγράψετε μια χειμωνιάτικη διαδρομή;

- Θυμάμαι μια διαδρομή που ανεβαίναμε για το χωριό. Φτάνουμε στη θέση Σέμπικι  και στροφή Κουβαρντά με δυο μέτρα χιόνι. Εκεί κολλήσαμε. Ολος ο «Καρνάβαλος» μέσα. Κατεβάσαμε τον κόσμο κάτω. Ηρθαν άνθρωποι από την Ανω Χώρα να βοηθήσουν.

-Πώς κατάλαβαν ότι είχατε πρόβλημα;

-Αργούσε να έρθει και το κατάλαβαν. Μπροστά ο Πολύκαρπος Ζωιτάκης. Ηρθανε με τα φτυάρια τους, τα τσαπιά, σκάψανε, σπρώχνανε με τη βοήθεια του κόσμου και εγώ πάνω στο τιμόνι. Ο «Καρνάβαλος έγερνε και έκανε διαφορικό. Μετά από δυο ώρες προσπάθειας βγήκε. Αυτό που περιγράφω ήταν συχνό φαινόμενο. Το τραβούσαν όλοι οι οδηγοί. Ολοι την ίδια τύχη είχαν.

- Από το περιστετατικό που περιγράψατε, υπάρχουν φωτογραφίες και ο κόσμος είναι χαμογελαστός.

- Ε, ναι, γιατί η περιπέτεια τελέίωσε!

- Πώς και υπάρχουν τόσες φωτογραφίες;

- Γαμπρός της Ανω Χώρας με φωτογραφική μηχανή έτυχε να είναι επιβάτης. Ετυχε όμως να ανεβαίνουν και Αμερικάνοι που ‘χανε μηχανές.

- Κάποιο άλλο περιστατικό θυμάστε που αξίζει να μνημονευτεί;

- Ναι, ένας συγχωριανός μας, ο Δημήτρης ο Καπορδέλης είχε πέτρα στο νεφρό και κατέβαινε στο γιατρό στη Ναύπακτο. Φεύγοντας λοιπόν πρωί με τον «Καρνάβαλο» και επειδή είχε παλιόδρομο και το λεωφορείο κούναγε μέχρι να φτάσουμε στον Ασπριά η πέτρα έπεσε (γέλια).

- Για πείτε μας, τι φορτώνατε πάνω στον Καρνάβαλο;

- Τα πάντα. Γουρούνια, κότες, γίδες. Πίσω στη σχάρα υπήρχε ένα μεγάλο κασόνι και εκεί τα βάζαμε. Ομως μεταφέραμε και άλλα προϊόντα: από αλεύρια μέχρι τριφύλλι, γάλατα, τυριά, κουβαρίστρες, νήματα, παραγγελιές από τις γυναίκες, ό,τι είχε ανάγκη ο κάθε άνθρωπος. Ο «Καρνάβαλος» ήταν μεταφορικό μέσο για όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή, χαρές και λύπες, μετέφερε νύφες, προικιά αλλά και φέρετρα.

- Φέρετρα; Και πού τα βάζατε;

- Πάνω στη σχάρα και όταν δεν είχε χώρο μέσα στο λεωφορείο, στον διάδρομο.

Ο ερχομός του «Καρνάβαλου» στο χωριό  ήταν το γεγονός της ημέρας.

- Οταν φτάναμε στην Τσόκα, κορνάραμε για να βγει ο κόσμος να πάρει τα πράγματά του. Αλλά εκεί είχαμε νέους επιβάτες, τα παιδιά του χωριού, που κρεέμονταν στη σχάρα για να ‘ρθουν καβάλα. Δεν το επιτρέπαμε αλλά δεν άκουγαν. Ετσι πηγαίναμε σιγά σιγά για να μη χτυπήσουν. Οταν φτάναμε στου Τζόβα οι μικροί επιβάτες εξαφανίζονταν για να μην τους δουν. Είχε τιμωρία και από το σπίτι και από το σχολείο.

- Αλλη διαδρομή έκανε ο «Καρνάβαλος»;

- Παίρναμε ειδική άδεια από την Αστυνομία και παίρναμε τα παιδάκια από το σχολείο και τα πηγαίναμε εκδρομή. Θυμάμαι που τα είχαμε πάει στα Καλάβρυτα.

- Πόσο είχε το εισιτήριο για Ναύπακτο;

- Στα χρόνια που ήμουν εγώ οδηγός, είχε φτάσει 25 δραχμές. Ο επιβάτης ήθελε 50 δραχμές για πάνω – κάτω. Γι’ αυτό δύσκολα κατεβαίνανε. Στα παιδιά που πήγαιναν στο Γυμνάσιο και σε άλλους που δεν είχαν δεν παίρναμε. Ο ιδιοκτήτης πολλά τα ‘ξερε και πολλά δεν τα ΄ξερε. Καθημερινά κατεβάζαμε τα σακούλια με τα φαγητά. Ερχονταν τα παιδιά, μαθητές του Γυμνασίου, και τα έπαιρναν.

- Με τι μισθό δουλεύατε;

- Ηταν 8.000 δραχμές τον μήνα αλλά με 20 ώρες δουλειά, με επικινδυνότητα. Ηταν τίποτα για όσα κάναμε και την ευθύνη που είχαμε.

- Χάλαγε ο «Καρνάβαλος» κατά τη διάρκεια της διαδρομής;

- Χάλαγε, τον φτιάχναμε και φεύγαμε.

- Περιπέτειες με τους επιβάτες είχατε;

- Τσακώνονταν μέσα για μια θέση. Ηταν λίγες οι θέσεις. Πολλές φορές τους ανεβάζμε στη σχάρα. Ευτυχώς που δεν είχε γίνει ατύχημα. Με αυτό το αυτοκίνητο εδώ ποτέ δεν έγινε ατύχημα.

- Σήμερα, όταν βλέπεις τον «Καρνάβαλο», τι σκέφτεσαι;

- Επειδή φάγαμε ψωμί, το βλέπω σαν δικό μου, είναι η ψυχή μου.

Θα ήθελα να τον ξαναοδηγούσα. Το όνειρό μου είναι να τον δω να κυκλοφορεί πάλι. Τον θέλω ζωντανό.

-Αν ήταν δυνατόν να ξαναμπεί σε λειτουργία, ποια διαδρομή φαντάζεσαι ότι θα ήταν ωραία;

- Θα μπορούσαμε να πηγαίναμε στα γύρω χωριά στα πανηγύρια, όπως παλιά, Ανω Χώρα- Αρτοτίνα, Ανω Χώρα-Αμπελακιώτισσα, Ελατού και αλλού. Αλλά και γύρω από το χωριό. Μέσα στα δάση: Ανω Χώρα- Μερμηγκιάρια, Αγία Κυριακή, στον Αϊ Γιάννη, στο Αυγό.

Κύριε Ρέππα, ευχαριστούμε πολύ! Ευχόμαστε να έρθει η ώρα να το ξαναοδηγήσετε!

Φωτό: Πολύκαρπος Τσατσάνης